Wat zegt de Bijbel

Bidden is spreken met God: om hem te danken, om hem iets te vragen, of om hem gewoon te betrekken bij je leven. In de Bijbel staan veel verschillende voorbeelden van gebeden. Bij alle verschillen is er wel een gemeenschappelijk uitgangspunt: de overtuiging dat God luistert naar mensen die oprecht tot hem bidden.

Alles wat je ziet –het eten op je bord of de dingen die je ziet als je gewoon om je heen kijkt – bestaat uit grondstoffen: bijvoorbeeld groenten, melk, vlees, wol, hout en katoen. Wij maken hier allemaal gebruik van. Boeren zorgen voor een groot deel van die grondstoffen. Welk beeld hebben we eigenlijk van boeren, van landbouw en veeteelt? En wat heeft de Bijbel daarover te zeggen?

Veel mensen voelen zich eenzaam. Omdat ze nauwelijks mensen ontmoeten, of omdat ze misschien wel veel mensen kennen en ontmoeten, maar ze kennen niemand heel goed. Intieme relaties ontbreken. Het gevoel dat niemand je echt goed kent, dat er niemand is die echt met je begaan is, kan je erg verdrietig maken. 

De geboorte van een kind is een bijzondere gebeurtenis. Vaak is het de vervulling van een wens die de ouders koesterden. Nieuw leven kan verwondering, blijdschap en dankbaarheid met zich mee brengen. Maar soms ook verdriet om verwachtingen die niet uitkomen. De geboorte van een kind maakt de kwetsbaarheid van het leven voelbaar. En het besef dat er wezenlijke dingen in het leven zijn die mensen niet zelf in de hand hebben. 

Soms moet je lang op iets wachten. Bijvoorbeeld op een vakantie, of op een spannende uitslag. En dan moet je geduld hebben.

Energie, boodschappen, wonen: alles is een stuk duurder geworden. We voelen allemaal wat inflatie betekent. Maar wat betekent het om rijk te zijn, of juist arm? Hoe ga je verstandig om met geld? Allemaal vragen die je ook aan de Bijbel zou kunnen stellen: Wat zegt de Bijbel over geld?

Geloof heeft te maken met vertrouwen. In de Bijbel kun je op veel verschillende manieren over geloven lezen. Over het vertrouwen op God, en hoe moeilijk dat soms is. Maar ook wat geloven met je doet, en hoe belangrijk het is voor jouw relatie met God.

God kiest ervoor om zich aan mensen te verbinden en om met hen verbonden te blijven. Genade is volgens de Bijbel de basis voor die verbondenheid tussen God en mensen. Je zou genade kunnen definiëren als Gods keuze om vriendelijk naar mensen te kijken, ook al hebben zij dat niet altijd verdiend.

Grote delen van de Bijbel zijn geschreven in een tijd vol oorlog en onderdrukking. Geweld speelt dan ook in veel Bijbelteksten een rol. Voor lezers van nu roept dit begrijpelijkerwijs vragen op: Hoe zijn deze teksten bedoeld? En hoe kun je ze in onze tijd lezen?

Liefde is het allerbelangrijkste, staat er in de Bijbel. Liefde tussen mensen, en ook de liefde van God. God belooft dat zijn liefde voor mensen nooit zal ophouden. Als je je eenzaam voelt, kan het een troostrijke gedachte zijn dat je geliefd bent door God. In de Bijbel staan veel teksten over Gods liefde voor ons.

Iedereen hoopt weleens ergens op. Op mooi weer tijdens de vakantie, op een overwinning bij een wedstrijd of op een goede afloop van een zware operatie. In de Bijbel lees je ook nog over een ander, fundamenteler soort hoop: de hoop dat ondanks alles wat ons overkomt, ons leven niet uit Gods hand valt.

Het gras bij de buren is altijd groener, is de uitdrukking. Daarmee bedoelen we dat het lijkt of bij andere mensen de dingen altijd beter lukken of mooier zijn dan bij onszelf. Het kan om van alles gaan. De ander heeft bijvoorbeeld een mooier huis, een betere baan, een leuker gezin of fijnere vrienden. Dat gevoel van jaloezie kan je behoorlijk in de weg zitten.

Licht is van levensbelang. Daglicht, het licht van de zon, is letterlijk nodig om te leven. Maar licht is ook een symbool voor wat mensen verlicht: inzicht, voorspoed, veiligheid, Gods nabijheid. In het donker van de nacht kun je verlangen naar het licht van de dag. Waar het licht is, is het goed.

Liefde is een van de sterkste emoties die mensen kennen. Ook in je eigen leven kun je ervaren dat je een ander nodig hebt, en dat je je heel betrokken voelt bij een ander. Bijvoorbeeld binnen een familie, een vriendschap of een liefdesrelatie.
Ook in de bijbelse verhalen en boeken krijgen deze emoties een plaats. In veel teksten roept God mensen op om met elkaar in liefde te leven, of wordt de liefde tussen mensen beschreven.

Lijden door bijvoorbeeld ziekte of verdriet kan veel vragen oproepen. Waarom overkomt dit me? Heeft het een reden? Die worsteling kan erg zwaar zijn. Ook in de Bijbel lees je over de ervaringen van mensen die met lijden te maken krijgen.

Je ziet ze weleens, of leest erover: mensen die alles lijken te durven. Mensen die geen gevaar zien, of zich er niet door laten tegenhouden. Je kunt makkelijk onder de indruk raken van hun moed. Zelf ben je misschien vaak moedeloos. Juist op momenten dat je wel wat moed kunt gebruiken.

De omgang van mensen met de natuur is een veelbesproken onderwerp. Milieu en duurzaamheid zijn begrippen die hoog op de politieke agenda staan. Veel mensen zijn bezig met de vraag: hoe kunnen we de aarde beschermen en goed achterlaten voor volgende generaties?

We willen graag lang leven. Door goede voeding en goede medische voorzieningen worden mensen ook steeds ouder, en kunnen ze volop van het leven genieten. Maar dat geldt niet voor iedereen. Wie oud is kan ook te maken krijgen met lichamelijke beperkingen en met eenzaamheid. Dat maakt voor sommige ouderen het leven zwaar.

Een korte koffiepauze of een goede nacht slapen, rust hebben we allemaal nodig. Om uit te rusten van ons werk of van andere dingen. Om tot rust te komen in ons hoofd en om indrukken te verwerken. Je kunt het gevoel hebben dat we in een onrustige tijd leven. Van alle kanten wordt onze aandacht gevraagd. Of je voelt de druk om te presteren, en dat je aan alles mee moet doen. Waar vind je dan rust?

Je hebt iets gedaan wat je niet had moeten doen, zoals een leugen vertellen. Of je hebt iets niet gedaan wat je wel had moeten doen, bijvoorbeeld omdat je dat beloofd had. Dan kun je spijt voelen.

Wanneer ben je tevreden? Is dat als alles goed gaat? 
Sommige mensen zijn altijd op zoek naar meer of beter. Een mooiere auto, meer vrienden, meer geld of een groter huis. Nooit is het goed. 

Je kunt ondergedompeld zijn in rouw en verdriet. Wat je dan nodig hebt, is troost. Troost kan het leven lichter maken, ook al verdwijnt je verdriet misschien niet. Maar waar vind je troost? Of hoe kun je iemand met verdriet troosten?

Mensen zijn niet altijd betrouwbaar en laten het soms afweten. Maar dat geldt niet voor God. Hij blijft altijd trouw. Ook als mensen je in de steek laten, kun je rekenen op Gods trouw.

Ieder mens krijgt in zijn of haar leven met verdriet te maken. Verdriet kan verschillende oorzaken hebben: iemand sterft, een relatie loopt stuk, je verliest een baan, gezondheid of verwachtingen voor de toekomst.
Verdriet kan verschillende emoties oproepen: eenzaamheid, angst, boosheid of wanhoop. Iedereen beleeft verdriet op zijn of haar eigen manier.

God is een God van liefde. Zo laat hij zichzelf in de Bijbel zien. Maar juist daarom wordt God boos om onrechtvaardigheid en ongehoorzaamheid. En dan kan hij ook straffen. Maar God geeft daarbij wel de mogelijkheid tot vergeving. De Bijbel laat steeds weer keer zien dat God een goede relatie wil met mensen, en dat hij het belangrijk vindt dat mensen onderling een goede relatie hebben. Daar hoort vergeving bij.

In je leven kun je verlangen naar vrede: naar rust, heelheid en de afwezigheid van strijd. De situatie wereldwijd, problemen in je eigen omgeving of onrust in je innerlijk leven kunnen dit verlangen versterken. Een verlangen naar een leven in harmonie met jezelf, met de mensen en de wereld om je heen, en met God.

Vreemdelingen nemen vaak een afwijkende positie in binnen een samenleving. Ze spreken een andere taal, hebben andere gewoontes en zien er anders uit. Hoe moet je volgens de Bijbel omgaan met mensen uit andere volken? En wat betekent het om zelf een vreemdeling te zijn?

Er zijn veel dingen in het leven die vreugde kunnen geven, zoals een feestelijke gebeurtenis, mooie muziek en een aangenaam gezelschap. Je kunt van al die dingen genieten en er blij mee zijn. Maar vreugde kan nog een stap verder gaan dan blijdschap over concrete dingen die gebeuren. Vreugde kan ook een gevoel van dankbaarheid zijn om wie je zelf bent en om het leven dat God je geeft.

Vrij zijn. Daarbij kun je aan veel dingen denken. Vrijkomen uit de gevangenis. Vrij zijn van werk of school, vakantie hebben. Erop los leven, alles mogen. In de Bijbel staat vaak dat God de mensen vrij maakt. Maar wat betekent vrijheid in de Bijbel? Als God vrijheid geeft, wat houdt dat dan in?

Water speelt een belangrijke rol in veel Bijbelse verhalen. Het begint al bij de schepping waar God op de tweede dag de watermassa’s van elkaar scheidt:

Je hebt het vast weleens gehoord, of zelf gezegd: ‘Dat is echt een wijze vrouw.’ Of: ‘Die man bezit veel wijsheid.’ Wie wil er nu niet wijs zijn? Het is een groot compliment als mensen over je zeggen dat je wijs bent. De Bijbel heeft het ook vaak over wijsheid. Maar wat wordt er met wijsheid bedoeld volgens de Bijbel? En hoe kom je eraan?

Een dik pak sneeuw, een stevige storm, of juist een zwoele zomeravond. In Nederland en Vlaanderen kennen we het allemaal. Maar niet overal zijn de seizoenen hetzelfde. Hier valt er vaak sneeuw in de winter, terwijl dat in Israël bijvoorbeeld maar weinig voorkomt. De zomers in Israël zijn weer veel warmer en droger dan hier.