Bestuur & samenleving
Antiochus IV Epifanes
Belasting in het Oude Testament
In het oude Israël bestonden verschillende vormen van belasting. Zo moest er geld afgedragen worden aan de tempel, en aan de koning
Belastingen in het Nieuwe Testament
In het Nieuwe Testament worden twee soorten belasting genoemd:
Betalingsverkeer in de Bijbel
In Israël werd vanaf de zesde eeuw voor Christus geld gebruikt. Voor die tijd had Israël een ruileconomie.
De achtergrond van de sabbat
Het woord ‘sabbat’ was in de tijd voor de Babylonische ballingschap
De ballingschap
De inwoners van Juda en Israël zijn meerdere keren in ballingschap gevoerd. Ze werden door verschillende volken als ballingen meegenomen naar andere landen. Op deze manier zorgde een overheersende macht ervoor dat een land ontwricht raakte en niet gemakkelijk in opstand kon komen.
De boekrol
De boekrol met pennen en schrijverskoker
Afbeelding van een boekrol met pennen en schrijverskoker.
De doodstraf
De eerste wegvoering naar Babel
In de zevende eeuw voor Christus werd de bevolking van Juda voor de eerste maal weggevoerd naar Babylonië.
De geldboete in de Bijbel
Als iemand een misdaad gepleegd had, kon de straf bestaan uit een geldstraf of een schadevergoeding. Deze boete werd betaald aan (een familielid van) het slachtoffer.
De Joodse Oorlog
In 66 na Christus begint de Joodse Oorlog. Vooral de zeloten
Inmiddels is Vespasianus keizer geworden en heeft hij het beleg van Jeruzalem overgedragen aan zijn zoon Titus. Die neemt in het jaar 70 Jeruzalem in: hij verwoest de stad en de tempel, en verkoopt veel opstandelingen als slaaf.
De koning in het Nieuwe Testament
De Israëlieten hadden in de tijd van het Nieuwe Testament geen eigen koning meer. Ze werden geregeerd door Herodes de Grote
De koning in het Oude Testament
De koning was de belangrijkste leider uit het Oude Testament. Maar het volk van Israël had niet altijd al een koning. En er kwam een einde aan het koningschap door de Babylonische ballingschap
De koning in het Oude Testament: kleding en attributen
Het koningschap
De kroon als koninklijk attribuut
Een van de meest kenmerkende attributen van een koning in veel culturen, is zijn kroon. Een kroon weerspiegelt de koninklijke roem en soevereiniteit. Het plaatsen van een kroon op iemands hoofd (‘kroning’) betekent het begin van zijn koningschap. Hoe de koninklijke hoofdbedekking er in de oudtestamentische periode precies uitzag, is echter niet met zekerheid vast te stellen. Slechts één keer wordt in het Oude Testament een kroning beschreven: in 2 Koningen 11:12, waarin koning Joas
De kruisiging
De lijfstraf in de Bijbel
Er werden in de Bijbel ook lijfstraffen opgelegd. Een mogelijke straf was het toedienen van stokslagen. Als iemand stokslagen kreeg, mochten dat er volgens Deuteronomium 25:1-3 maximaal veertig zijn.
Volgens de Romeinse wetten mochten Romeinse burgers niet gegeseld worden zonder proces. Hier beroept Paulus zich bijvoorbeeld ook op in Handelingen 16:37.
De maten en gewichten
De herkomst van het systeem van meten en wegen in de Bijbel is onbekend. Men kende geen standaardmaat of standaardgewicht. De precieze waarde van de bijbelse maten en gewichten is vaak moeilijk te achterhalen. Sommige inhoudsmaten werden voor vaste stoffen gebruikt, andere voor vloeistoffen.
De munt van Antiochus III
Munt met een afbeelding van Antiochus III.
De munten in het Nieuwe Testament
In de tijd van het Nieuwe Testament bestond er een aantal verschillende munten. Zowel de Grieken als de Romeinen hadden eigen munten.
De munten in het Oude Testament
In het Oude Testament komen we de namen van enkele munten tegen, zoals de sjekel en de dariek. Er zijn er nog meer (lokale) munten geweest, maar die worden niet genoemd in de Bijbel.
De papyrus
De rechtspraak in het Nieuwe Testament
Judea was een deel van het Romeinse Rijk en daarom werd er rechtgesproken volgens de Romeinse wetten. Maar er bestond ook een joodse, religieuze rechtbank die oordeelde over de eigen Joodse zaken: het Sanhedrin
De twee bekendste personen uit het Nieuwe Testament die te maken hadden met de Romeinse wetten waren Jezus en Paulus.
De sabbat in het Nieuwe Testament
De sabbat komt voor in de evangeliën, in Handelingen en in de brieven van Paulus. In de evangeliën discussieert Jezus met religieuze leiders over de sabbat. De discussies gaan over wat wel en niet is toegestaan op de sabbat. Verder blijkt dat er ook tussen joodse en niet-joodse navolgers van Jezus conflicten konden ontstaan over de geldigheid van het sabbatsgebod.
De sabbat: scheppingsorde
Het scheppingsverhaal van Genesis 1:1-2:3 vertelt dat God de hemel en aarde maakt in zes dagen en op de zevende dag uitrust van zijn werk. Het ritme van een week wordt verbonden met de schepping. De wet roept de Israëlieten op dit heilige ritme na te volgen in hun leven. Net als God deed bij de schepping, moeten zij van de zevende dag een heilige dag maken.
De scepter als koninklijk attribuut
De scepter was een staf die door heersers
De schrijfinstrumenten
De schrijftablet
De sjekel
De stadspoort in de rechtspraak
De stadspoort was in het oude Nabije Oosten een belangrijke ontmoetingsplek. Iedereen die een stad in- of uitging, kwam erlangs. Als mensen dus iemand wilden ontmoeten, gingen ze naar de stadspoort (1 Samuel 9:18).
De stadspoort is een belangrijke plek waar recht gesproken werd. Hier kwamen onder andere de oudsten bij elkaar om zaken te beslissen.
De theologie van sadduceeën
Volgens Josephus
De troon als koninklijk attribuut
De troon als koninklijke zetel was in het Oude Israël een belangrijk symbool van de verhevenheid en macht van koningen
De vrijheidsstraf in de Bijbel
De gevangenis als plaats om mensen op te sluiten in geval van een vrijheidsstraf had een ondergeschikte rol in de tijd van de Bijbel. De gevangenis was meestal plek waar mensen tijdelijk opgesloten werden tot het moment dat ze hun vonnis hoorden.
In de tijd van Mozes kon verstoting uit het volk ook als straf opgelegd worden. De veroordeelde werd dan weggejaagd uit de gemeenschap.
De zegel
De zegelring als koninklijk attribuut
Koningen en andere hoogwaardigheidsbekleders in het Oude Nabije Oosten droegen een zegelring. Hiermee konden ze officiële documenten van hun eigen zegel voorzien.
Een schrijftablet met stift
Afbeelding van een schrijftablet met stift. Hierop werd in was geschreven.
Essenen en het Nieuwe Testament
Sommige begrippen in het Nieuwe Testament spelen een belangrijke rol in de esseense literatuur. Maar zulke overeenkomsten betekenen niet dat de eerste christenen essenen waren.
Ook Jezus
Essenen en Qumran
Vooral de Joodse schrijvers Flavius Josephus
Farizeeën en de rabbijnse literatuur
In de rabbijnse literatuur die ontstond na de verwoesting van Jeruzalem in 70 na Christus, worden de ideeën en tradities van de farizeeën uitgewerkt. Ook krijgt in deze literatuur een aantal personen een belangrijke plek die op andere plaatsen genoemd worden als vooraanstaande farizeeën (bijvoorbeeld Gamaliël
Farizeeën en het Nieuwe Testament
Farizeeën worden meer dan honderd keer genoemd in het Nieuwe Testament. In de evangeliën
Forum Romanum
Forum Romanum in Rome, Italië.
Geld in het Nieuwe Testament
In de tijd van het Nieuwe Testament werd er vooral betaald met Griekse of Romeinse munten. Ruilhandel kwam alleen op kleine, lokale schaal voor.
Geld in het Oude Nabije Oosten
Voordat er in de oudheid geld gebruikt werd, waren er al voorlopers van munten.
Geld in het Oude Testament
Het Hebreeuwse woord voor ‘geld’ is hetzelfde woord als dat voor ‘zilver’. Dat wijst er al op dat ook in de wereld van het Oude Testament
Getuigen in de Bijbel
Bij een rechtszaak waren getuigen onmisbaar. Alleen als er voldoende getuigen waren, kon iemand veroordeeld worden.
Gewicht
Hebreeuws, Aramees en Grieks
De boeken van de Bijbel zijn geschreven in het Hebreeuws, het Aramees en het Grieks.
Het alfabet
Het bestuur van het Romeinse rijk
In de tijd van het Nieuwe Testament viel Israël onder Romeins bestuur. Het land was een deel van de provincie die de Romeinen Palestina noemden. Dat was het hele gebied van de oostkust van de Middellandse Zee inclusief grote delen van Syrië en Jordanië.