Handelingen 6:1-7 – Preekinspiratie


Klik hier om deze passage te lezen in de NBV21
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk de video
met Fulco Timmers, predikant (PKN) en exegetisch specialist
Lees hier de tekst van de video
Handelingen 6:1-7 – Fulco Timmers – Een kerk die ruimte maakt
Ik vermoed dat menig geloofsgemeenschap dit probleem zal herkennen: het lukt niet goed om mensen te vinden die bestuurlijke verantwoordelijkheid mee willen dragen. De zoektocht naar ambtsdragers, oudsten of parochiebestuursleden stokt. Het kringetje wordt kleiner en kleiner. Handelingen 6 vers 1 tot en met 7 vertelt over de uitdagingen van de eerste christengemeente en werpt een verrassend licht op dit vraagstuk.
Wat er speelt is dat de Griekstalige weduwen zich achtergesteld voelen bij de Hebreeuwssprekenden. Kennelijk zijn er nu al groepen in de jonge gemeenschap ontstaan, die tegenover elkaar staan. De Hebreeuwssprekenden zijn meer in beeld bij de leiders van de gemeenschap. Dat komt omdat die leiders, de eerste apostelen, zelf Hebreeuwssprekend zijn. Misschien onbewust geven ze meer aandacht aan hen met wie ze zich het meest verwant voelen. Daardoor doen ze de weduwen die een andere achtergrond hebben tekort. Bij de verdeling van de hulp die de gemeenschap heeft verzameld, krijgen zij altijd het minste, of het nu om goederen of geld gaat. De Griekstalige weduwen hebben de moed om daar iets van te zeggen.
Vervolgens siert het het leiderschap van deze gemeente dat ze dit signaal serieus nemen. Ze hadden ook volop in de ontkenning of verdediging kunnen schieten. Hoezo worden jullie achtergesteld? Maar dat gebeurt niet. Ze zien de oorzaak van dit probleem: ze proberen met te weinig mensen te veel te doen.
Herkenbaar? Zijn er misschien in jouw gemeente ook mensen die zich niet gezien en niet gehoord voelen? Die niet zomaar in beeld komen, omdat ze geen lijntjes hebben met wie leiding geeft in de gemeente? Dat kunnen jonge mensen zijn, of nieuwkomers in de gemeente, die nog niet weten ‘Hoe de hazen hier lopen’ – die zogezegd ‘de taal’ van de gemeente nog niet spreken. Het kunnen ook mensen zijn die letterlijk ‘de taal’ niet of nog onvoldoende spreken. Zijn zij in beeld? Zijn zij deel van het omzien naar elkaar? Kunnen en mogen ze helemaal meedoen, bij de ‘dienst van de tafel’ en bij de ‘dienst van het woord’?
De oplossing die de apostelen kiezen voor dit probleem is nog altijd actueel. Ze vragen juist mensen binnen de groep die zich ongezien voelt om hulp, en geven hun echte verantwoordelijkheid. Zij worden uitgenodigd om te delen in de verantwoordelijkheid van de apostelen. In het begin is dat nog beperkt tot meehelpen in de ‘dienst van de tafel’, dat wil zeggen: de praktische ondersteuning. Maar ze ervaren kennelijk dusdanig vertrouwen, dat ze al snel de ruimte zien om zich ook in te zetten voor de ‘dienst van het woord’, bidden en verkondigen.
Deze oplossing blijkt nog altijd actueel en effectief. Betrek mensen uit groepen die zich ongezien en ongehoord weten. Geef hun echt verantwoordelijkheid. Verlang daarbij niet dat ze zich precies voegen in hoe het altijd gegaan en gedaan is, maar biedt ruimte voor nieuwe inzichten en een nieuwe aanpak. Wees bereid om te leren van wie nu ‘de taal’ van de gemeenschap nog niet spreekt. Het effect zal een verrijking zijn.
Het effect in Handelingen 6 is dat er nieuw elan in de gemeente ontstaat. Niet alleen wordt het oorspronkelijke probleem opgelost, maar ook voelen meer mensen zich aangetrokken tot deze gemeenschap. Als er in jouw gemeenschap vergelijkbare klachten zijn, is het interessant om te zien wat er gebeurt als de ontevreden mensen echt mee mogen gaan doen en invloed krijgen. Het effect zou zomaar kunnen verrassen!
Ter inspiratie: Een kerk die ruimte maakt
In Handelingen 6:1-7 zien we een concreet probleem in de vroegste christelijke gemeente: Griekstalige weduwen voelen zich achtergesteld bij de dagelijkse ondersteuning. Dit lijkt een logistiek vraagstuk, maar raakt de kern van het evangelie. Is de kerk een plek van ware gerechtigheid, of sluipen oude structuren en ongelijkheden ongemerkt naar binnen?
De apostelen kiezen een opmerkelijke oplossing. Ze erkennen de klacht en nemen de taak niet zelf op zich, maar geven verantwoordelijkheid aan anderen. De zeven gekozen mannen hebben allemaal Griekse namen. Dit betekent dat de oplossing niet alleen een technische ingreep is, maar een daad van erkenning en vertrouwen. Leiderschap wordt geen privilege voor de oorspronkelijke kern, maar gedeeld met hen die zich buitengesloten voelen.
Tegelijkertijd laat deze tekst iets fundamenteels zien over de aard van roeping in de kerk. De zeven worden gekozen om zorg te dragen voor de gemeenschappelijke maaltijden, maar binnen korte tijd zien we Stefanus prediken en uiteindelijk als martelaar sterven. Filippus trekt eropuit en verkondigt het evangelie in Samaria. Wat als een praktische regeling begint, blijkt een sleutelrol te spelen in de verbreiding van het evangelie. Dienstbaarheid en verkondiging horen bij elkaar; het ene opent de weg naar het andere.
Dit is een les voor iedere geloofsgemeenschap. Wie zijn vandaag de ‘Griekstalige weduwen’, mensen die zich ongezien of buitengesloten voelen? Durven wij verantwoordelijkheid te delen en nieuwe stemmen ruimte te geven? De groei van de vroegste kerk wordt hier niet gestimuleerd door een theologisch debat, maar volgt op de oplossing voor een praktisch probleem. Misschien begint Gods werk vandaag opnieuw op een plek waar wij het niet verwachten.
Uitgelicht
De achterstelling van Griekstalige weduwen geeft de apostelen en de gemeenschap aanleiding om zeven mannen te kiezen die de taken van de apostelen overnemen. Het is opvallend dat deze zeven allemaal Griekse namen hebben, wat erop duidt dat de Griekstalige groep binnen de vroegste kerk niet alleen serieus werd genomen, maar ook leiderschap kreeg toevertrouwd. De christelijke beweging richtte zich al vroeg op een bredere, inclusievere gemeenschap, waarbij het leiderschap niet beperkt bleef tot de oorspronkelijke groep.
Meer weten?
Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?
Op deze pagina
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Handelingen-serie (8 items) - De kerk in beweging
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm en tekst inspiratie voor de preek verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
De klacht van de Griekstalige weduwen wordt serieus genomen en opgelost door een eerlijke taakverdeling, waardoor de gemeenschap groeit en Gods woord verder verspreidt.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.
