Handelingen 20:16-36 – Preekinspiratie
Klik hier om dit gedeelte te lezen in de NBV21
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk de video
met Patrick van der Laan, predikant
Lees hier de tekst van de video
Handelingen 20:16-24 – Patrick van der Laan – Zie toe op uzelf en op de kudde
Wanneer het volksoproer in Efeze weer bedaard is roept Paulus de oudsten van de gemeente in Efeze bij elkaar om te ontmoeten in Milete, ongeveer 50 kilometer van Efeze. We lezen daar over deze laatste ontmoeting. Je proeft de emotie… Huilende neergeknielde biddende mannen (toen mocht mannen nog huilen). Het is Paulus die daar de gemeente van Efeze overdraagt / toevertrouwd aan de leiding van anderen.
Paulus zegt: “Ik vertrouw de gemeente van God aan jullie toe, die Hij verworven heeft door het kostbare bloed van Zijn Zoon.” Met een hele belangrijke en duidelijke oproep: “Zorg voor uzelf en voor de hele kudde…” Of zoals de HSV dat zo mooi zegt: “Zie toe op uzelf en op de kudde”
Dit is een gesprek met oudsten / opzieners / herders… Het gaat over leiderschap en pastoraat (herderlijke zorg)! Over het profiel, de verantwoordelijkheid en de praktijk.
- OUDERLING – het profiel
Profiel van een leider, ouderling:
De leiders worden niet strategisch gekozen door mensen, ze dienen zich ook niet zelf aan. Ze worden aangewezen en gekwalificeerd door de Heilige Geest. Zij moeten een goede reputatie hebben buiten de gemeente. Zij moeten zich houden aan de betrouwbare boodschap en zij zijn in staat om anderen te onderrichten, te bemoedigen en terecht te wijzen. Zij moeten hun huisgezin goed kunnen leiden. Zij zijn dienende leiders en zij zijn een voorbeeld in geloof, in wat ze zeggen, in hun levenswijze, in liefde, in geloof en in zuiverheid. Dit alles niet gedwongen maar vrijwilliger, omdat God het wil en niet omdat zij er zelf beter van worden
Nu kan je denken: “Gelukkig ben ik geen leider en geen ouderling.” Maar dit is niet de hoge roeping van een enkeling, dit is de standaard voor iedere christen! Het verschil is dat zij uiteindelijk rekenschap moeten afleggen over hun waakzaamheid over de kudde en wacht hen uiteindelijk een strenger oordeel.
- OPZIENER – de verantwoordelijkheid
Grieks woord is ‘episkopos’, waar het woord bisschop vandaan komt. Het ligt de nadruk op ZIEN. Aandachtig kijken en bekijken en niet te snel denken dat je weet wat je ziet. Hoe snel doen wij het niet anders, hebben we iemand al veroordeeld nog voordat we die persoon hebben gesproken, laat staan dat we die persoon kennen. De verantwoordelijkheid van een opziener is dus om aandachtig te luisteren en te ZIEN. En daarom ook de diepte van de woorden uit de HSV: ZIE toe op uzelf en de kudde.
- HERDER – de praktijk van zorgen, bewaken en leiden
Herder = pastor, onderherder onder Christus de OpperHerder. Het is Jezus’ idee om herders aan te stellen over een kudde… Dat gaat niet over de globale kudde! Het gaat om een lokale kudde, binnen die kudde mogen we dit alles van elkaar verwachten.
Bescherming, leiding en verzorging…
John MacArthur zegt:
Een goede herder staat niet bekend om het aaien van zijn schapen. Een goede herder staat bekend om de bescherming, de leiding en de verzorging van zijn kudde.
Zie daarom eerst toe op jezelf:
Je kunt niet iets doorgeven wat je niet eerst zelf ontvangen hebt… Houd dit voor ogen als het gaat om toezien op jezelf: Als je Jezus hebt erkent dan ben je in eerste instantie Gods kind, niet Zijn werkster! Leer ‘nee’ zeggen tegen goede dingen om te kunnen kiezen voor het beste.
Daarna komt de kudde om op toe te zien:
Want, zo zegt Paulus: “Na mijn vertrek zullen er woeste wolven binnendringen, die de kudde niet zullen ontzien.” Het gevaar zit hem dus niet in schapen die zich voordoen als wolven, want ze zijn in essentie nog steeds schapen. Het gevaar zit hem in de wolven die zich voordoen als schapen. Vervolging komt van buitenaf. Dwaalleer komt van binnenuit. Daarom de oproep, aan de oudsten, om “waakzaam” te zijn Juist te midden van dit gehaaste tijdperk vol verleiding, misleiding en afleiding welke ons berooft van bewustwording. Bewust van God, van andere mensen, van jezelf!
Het lawaai van deze wereld wordt steeds luider en maakt ons doof voor de Stem van Jezus, onze Goede Herder. Om die reden is het belangrijk om toe te zien op jezelf én op de kudde.
Ter inspiratie: Aan God toevertrouwd
Christenen leven in een tussentijd. Op de zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren komt dat heel nadrukkelijk naar voren: we hebben gevierd dat Christus in de hemel is opgenomen en zien nu uit naar het vieren van de komst van de heilige Geest. Hierin speelt hoopvolle verwachting een rol, maar ook de vrees of we nu niet alleen worden achter gelaten. Daarom heeft deze zondag de naam ‘Wezenzondag’ gekregen, verwijzend naar een uitspraak van Jezus in Johannes 14:18:
De spanning tussen hoopvolle verwachting en vrees speelt nadrukkelijk een rol bij het einde van Paulus’ derde en laatste zendingsreis. Die spanning speelt ook al een rol aan het begin van het boek Handelingen. Daar voelen de leerlingen zich als verweesd achtergelaten, omdat Jezus ten hemel voer en de heilige Geest nog niet is gekomen. Het is een moment van overgang: ze kijken terug op wat is geweest, en kijken hoopvol vooruit naar wat komen gaat. Want God heeft beloofd zijn Geest te schenken.
Nu aan het eind van Paulus’ derde zendingsreis, is het weer bijna Pinksterfeest. En weer bevinden we ons op een moment van overgang. Paulus neemt afscheid van de oudsten van de kerk in Efeze en spreekt hen – en daarmee ons – bemoedigend toe. Hij kijkt terug op zijn leven en kijkt vooruit naar wat komen gaat.
Opvallend daarbij is Paulus’ levenshouding: ook al weet hij niet precies wat hem te wachten staat (het is in elk geval een lijdensweg wordt hem gezegd), hij blijft vol vertrouwen. Want hij wordt gedreven door de Geest, en is diep overtuigd van zijn roeping. Dat is een vergelijkbare weg als Jezus Christus ging. Daarom vertrouwt Paulus erop dat hij niet bedrogen uit kan komen.
Hij wijst erop dat de oudsten door de Geest zijn aangesteld. Gods kracht is onder hen werkzaam. En nu hij hen gaat achterlaten, vertrouwt hij hen toe aan God en aan het woord van zijn genade. Ze blijven niet alleen achter, maar mogen vertrouwen en hopen op de goede God, die hun in de heilige Geest kracht zal geven.
Zo sluiten de oudsten van Efeze aan bij die eerste leerlingen die in volharding eensgezind de komst van de Geest verwachtten. Om gesteund door de kracht van die Geest te bouwen aan de gemeenschap, die gekenmerkt wordt door de zorg voor wie kwetsbaar is en zo onderweg is naar Gods nieuwe wereld. En wij mogen ons weer bij hen aansluiten.
Uitgelicht
Paulus’ afscheid en opdracht aan de oudsten laat een moment van overgang zien: Paulus gaat weg, maar draagt de oudsten op aan de genade van God en wijst hen op de gave van de Geest. De oudsten van Efeze sluiten zo aan bij de apostelen voorafgaand aan Pinksteren: hoewel hun leider weg is, is er vertrouwen dat de kudde voort zal blijven bestaan door de genade van de eeuwige God.
Meer weten?
Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?
Op deze pagina
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Handelingen-serie (8 items) - De kerk in beweging
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm en tekst inspiratie voor de preek verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
Paulus neemt in aanloop naar Pinksteren afscheid van de oudsten in Efeze en vertrouwt hen toe aan God, die door zijn Geest in hen werkzaam is.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.