Handelingen 5:12-20 – Preekinspiratie
Klik om deze passage te lezen in de NBV21
Wonderbaarlijke genezingen
Gevangenneming van de apostelen
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk
met Piet van Veelen, emeritus predikant NGK Wormer
Lees hier de tekst van de video
Handelingen 5,12-20 – Piet van Veelen – Het evangelie krijgt handen en voeten
Wat een grote en wonderlijke gebedsverhoringen kom je toch tegen in de Bijbel. Dat is het eerste wat opvalt bij het lezen van dit gedeelte. Want kijk maar in hoofdstuk 4. In vers 23 lezen we dat Petrus en Johannes worden vrijgelaten door de godsdienstige leiders en dat ze daarna naar de leerlingen gaan en samen bidden (vers 29): “Welnu Heer, sla ook nu acht op hun dreigementen en stel ons, uw dienaren, in staat om vrijmoedig uw boodschap te verkondigen door ons bij te staan, zodat zieken genezing vinden en er tekenen en wonderen gebeuren in de naam van Jezus, uw heilige dienaar”
In het gedeelte waar het nu om gaat, hoofdstuk 5 vers 12-20, zien we dat deze gebeden overvloedig verhoord worden. Je zou deze verzen kunnen samenvatten met het zinnetje: Het evangelie krijgt handen en voeten.
Om te beginnen de handen. De apostelen gebruiken hun handen, en denk dan aan handoplegging, waardoor veel tekenen en wonderen onder het volk gebeuren. Handoplegging. We komen het in de Bijbel tegen en Jezus geeft zelfs de opdracht zieken de handen op te leggen. Lucas, de schrijver van Handelingen, gebruikt vaker het woord handen. Dat doet hij ook hier. Er komen steeds meer mensen bij die in de Heer geloven en de apostelen komen handen tekort. Er blijkt schroom om zich bij de apostelen aan te sluiten, maar sterker is een enorm verlangen onder het volk, honger naar heelheid, naar genezing. Al zou de schaduw van Petrus maar op zieken vallen – dat zou al geweldig kunnen zijn. Zieken worden aangedragen en zelfs vanuit de steden rond Jeruzalem stromen de mensen toe. Wat een happening. En dat in de tempel. Zelfs mensen die door onreine geesten gekweld werden, worden meegebracht en – let op – àllen worden genezen.
Je zou zo zeggen: Daar kun je niet meer omheen; dit zijn wonderen van Hogerhand.
Maar nee, de hogepriester staat op, hij recht zijn rug en mèt hem zijn gevolg, de Sadduceeën, en ze laten de apostelen zonder pardon oppakken en gevangen zetten. Ze zijn vervuld van jaloezie. De goede vruchten die ze zien op de verkondiging van de apostelen worden totaal genegeerd. Voor de tweede keer worden ze gevangen gezet. De tegenstand groeit. Hoe moet dat verder?
‘s Nachts komt er wonderbaarlijke hulp. Een engel van de Heer opent de gevangenis en bevrijdt de apostelen niet alleen, maar geeft hen ook de opdracht naar de tempel te gaan. “Ga naar de tempel en spreek daar tot het volk over alles wat het nieuwe leven aangaat.” Na de handen nu ook de voeten. Gaan. Verkondigen. Open die gevangenis en open de luiken!
Op de dag dat deze lezing op het rooster staat is het ‘Beloken Pasen’. De kerk sluit de paas-octaaf en het woord komt vast en zeker van die gesloten luiken, een week na de opstanding van Christus.
Opvallend in de opdracht van de engel en in het doen en laten van de apostelen is de centrale rol die de tempel vervult. De woorden van het nieuwe leven worden niet ergens anders naar toe gebracht. Geen nieuwe godsdienst, maar een vernieuwing van de godsdienst van het oude verbond. Het heil is uit de Joden en moet in de eerste plaats aan die Joden verkondigd worden. Daar gaat het om. De tempel wordt het centrum van waaruit de eschatologische vernieuwing begint.
Ter inspiratie: Het nieuwe leven als kompas
De volgende aspecten van dit gedeelte kunnen bouwstenen vormen van een preek of homilie:
Het verlangen van het volk. De lof van het volk voor de gelovigen is niet afgedwongen, maar een spontane reactie op de kracht die uitgaat van de apostelen. Deze houding raakt aan een diep verlangen naar heelheid en genezing. Zo sterk is dat verlangen, dat alleen al de schaduw van Petrus genoeg voor hen is. Tegelijk is het voor het volk duidelijk dat de groep rond de apostelen geen vrijblijvende club is, maar dat toetreden om een geloofsbeslissing vraagt, om commitment aan een nieuwe manier van leven.
Jaloezie. De Joodse leiders zijn jaloers op de populariteit van de apostelen. Net als eerder met Jezus ervaren zij het succes en aanzien van de apostelen als een ondermijning van hun eigen gezag. Natuurlijk is het niet fijn als een ‘concurrerende’ groep of religieuze gemeenschap veel mensen uit jouw groep aantrekt. Maar waardoor laat je je dan leiden? Door het streven naar het in stand houden van de eigen groep of een open houding naar het opbloeien van het goede leven?
Populariteit. De populariteit van de apostelen kan worden gespiegeld aan beroemd zijn in onze tijd. Dat is niet per se een positieve zaak of moreel neutraal. De vraag is: waarom is iemand beroemd en wat doet die ermee? Draait het om die persoon zelf, of om de goede zaak? De apostelen zetten met de kracht van de Geest het goede werk van Jezus voort. God zorgt er zelf voor dat de verkondiging van ‘alles wat het nieuwe leven aangaat’ voortgaat. Dat is hun kompas.
Uitgelicht
Lucas’ samenvattende beschrijving van de groei en ontwikkeling van de vroegste kerk is niet eendimensionaal, maar dynamisch. Hij stipt zowel de aantrekkingskracht aan van de apostelen, bij wie de mensen in de buurt willen komen, als de eerbiedige afstand die men houdt omdat men beseft dat je niet ‘zomaar’ bij deze groep hoort. Zo legt hij er de vinger bij dat de aantrekkingskracht van de kerk niet ligt in populair doen, maar in toewijding aan het nieuwe leven.
Meer weten?
Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?
Op deze pagina
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Handelingen-serie (8 items) - De kerk in beweging
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm en tekst inspiratie voor de preek verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
De apostelen en de gelovigen oefenen een grote aantrekkingskracht uit omdat de vroegste gemeente is toegewijd aan het nieuwe leven.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.