Jakobus 4:11-17 – Preekinspiratie
Klik om deze passage te lezen in de NBV21
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk de video
met Rhoïnde Mijnals-Doth, bisschop binnen de Evangelische Broedergemeente en voorzitter Samen Kerk in Nederland (SKIN)
Lees hier de tekst van de video
Wie of wat bepaalt je leven?
‘Met Gods wil,’ hoor ik vaak senioren zeggen in onze gemeente. ‘Als de Heer het wil,’ zegt Jakobus. Tegenwoordig schrijf ik ook steeds vaker ‘deo volente’, vanuit besef dat niets in het leven van sprekend is. Hoe ouder je wordt, hoe meer dat tot je doordringt allerlei plannen worden gemaakt, ook in het gemeentewerk: ideeën voor een nieuw seizoen worden bedacht om op één of andere manier de kerk nog aantrekkelijk te maken. En dat is ook helemaal niet verkeerd. Maar met welke intentie doen we dat? Om een ander te laten zien hoe goed het met ons gaat, hoe sterk de gemeente groeit? Als je niet oppast ben je zo op jezelf gericht en zit je zo in je eigen comfortzone, dat je geen oog hebt voor de ander buiten de kerkmuren heen.
Jakobus schudt ons weer wakker: ‘Als de Heer het wil zijn we dan in leven en zullen we dit of dat doen.’ Betrekken we de Heer bij onze plannen in ons persoonlijk of kerkelijk leven? Of maken we eerst onze plannen, zo het dan zo uitkomt, en vragen dan nog snel even zijn zegen? Ik moet denken aan de grondlegger van onze kerkgenootschap de Evangelische broedergemeente, de Hernutter Graaf van Zinzendorf. Tijdens één van zijn reizen bezocht hij de kunstgalerij in Düsseldorf. Hij raakte diep onder de indruk van het schilderij waarop Jezus was afgebeeld met de doornenkroon. En onder dat schilderij stond geschreven: ‘Dit heb ik voor jou geleden. En jij. Wat doe jij voor mij?’
Die zin raakte hem tot diep in zijn ziel het liet hem niet los. Hij werd de basis van het zendingswerk. In 1735 vertrokken de eerste zendelingen naar Sint Thomas om het evangelie te brengen, in woord en daad onder de tot slaaf gemaakten. Ook dat ging niet zomaar. Ook hier werd de Here God allereerst bij betrokken. Moeten we gaan ja of nee? De meningen waren verdeeld. Totdat men sloot het lot te trekken, na intens gebed, ja of nee. Het lot viel op ‘Ja’ en zo vertrok de eerste zendeling Leonard Dober met Gods wil. Deze kleine christengemeenschap bestaande toen uit verschillende denominaties in Hernhut, werd uiteindelijk een wereldwijde kerk
Dit is een voorbeeld hoe het kan gaan als je de Here God betrekt bij elke stap die je maakt. Hoe anders is het in onze tijd waarin maakbaarheid zo’n grote nadruk krijgt. We leven in een maatschappij waarin controle, voorspelbaarheid en het uitsluiten van risico’s een prominente rol spelen. En als onvermijdelijk dringt dat ook door in onze eigen levens en ook in ons kerkelijk leven. Voor je het weet is het leven van wie Christus volgen dan nauwelijks meer te onderscheiden van dat van anderen. We zijn immers op precies dezelfde manier bezig met carrière, gezondheid, sport, familie. Het geloof is dan niet meer dan een extra laagje. God zegen bij leven dat we zelf bepalen.
Denk dan even terug aan de woorden van Zinzendorf. Aan die woorden die Zinzendorf zo raakte: Dit deed ik voor jou. Wat doe jij voor mij? Ons leven zou een spiegel moeten zijn van dat van Jezus Christus. Dat kan alleen wanneer we net als hij deed God betrekken bij alles in ons leven. Net zoals de eerste Hernhutters dat deden. Dat geldt voor ons als gemeenschap en dat geldt ook voor je persoonlijk leven.
Dat wil niet zeggen dat het dan allemaal smooth zal verlopen. Nee. Tegenwerking, teleurstelling, tegenslagen zullen je misschien niet bespaard blijven. Want de tegenstander die zal er alles aan doen om van Gods plan af te wijken. Maar als je je leven deel laat zijn van Gods werkelijkheid, mag je leven in vertrouwen. Want wat met Hem is begonnen dat zal Hij ook leiden en afmaken.
Ter inspiratie: Wie of wat bepaalt je leven?
Jakobus verwijst naar twee voorbeelden uit het leven van alledag: de keerzijde van het sociale leven en het maken van plannen om geld te verdienen. Wat is daar mis mee? Ja, het is niet fraai om te roddelen en om een ander omlaag halen ten gunste van jezelf. Maar gebeurt het niet dagelijks? Het overkomt toch iedereen? En plannen maken om verder te komen in het leven, daar kan toch niets fout aan zijn? Waarom doet Jakobus zo moeilijk? We kunnen hem pas begrijpen als we inzien dat er twee werkelijkheden tegenover elkaar staan. De wereldse werkelijkheid en die van God. Ze hebben elk hun eigen wet.
De wet van de wereld brengt met zich mee dat in het sociale verkeer mensen tegen een stootje moeten kunnen. Om jezelf te handhaven en verder te komen moet je een ander soms hard aan de kant duwen of kleineren. De wet van God draait daarentegen om het koninklijke gebod ‘Heb je naaste lief als jezelf’. Wie zichzelf christen noemt maar intussen anderen veroordeelt of schaadt, die schaadt de wet van God.
Hoeveel er op het spel staat blijkt uit vers 12: God heeft de macht om te redden en om verloren te laten gaan. Ga je voor status en geld, vluchtige zaken die in deze wereld als de hoofdprijs gelden? Of kies je wat God belangrijk vindt en wat van blijvende waarde is: omzien naar elkaar? De vraag welke werkelijkheid ons leven bepaalt is volgens Jakobus van levensbelang.
De wet van deze wereld spiegelt je voor dat je de baas bent over je eigen leven. Maar volgens Jakobus is dat dwaasheid, want een mens is niet meer dan damp die opkomt en even snel weer verdwijnt. Maar Jakobus’ mes snijdt nog dieper dan dat: het is geen toeval dat deze eigenmachtige mens met geld bezig is. Geld en bezit creëren bij uitstek de illusie van maakbaarheid, een leven waarin voor God geen plaats meer is.
Het punt is dus niet alleen hoe je je plannen maakt, heel stellig of juist bescheiden, maar ook welke plannen je maakt. Wat Jakobus hier schrijft lijkt op de les van Jezus, dat het dienen van God en de mammon, het geld, niet samengaat. Wie het echte leven wil vinden, moet zich losmaken van de sociale wetten van deze wereld en van de verleiding van geld en rijkdom. Daarmee raakt Jakobus het hart van de Bijbelse boodschap: geloof is niet een extra laagje dat erbij komt, maar een keuze voor Gods werkelijkheid en een leven overeenkomstig Gods wil.
Meer weten?
Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?
Op deze pagina
In dit verdiepend artikel
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm, podcast en tekst inspiratie voor de preek verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
In deze passage bespreekt Jakobus voorbeelden uit het alledaagse leven, om te laten zien dat ze bepaald worden door de wetten van deze wereld. Hij wil ons ervan bewust maken dat leven volgens Gods wet vraagt om een andere mentaliteit.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.
