Als Pasen en Hemelvaart op één dag vallen

De hemelvaart van Jezus vieren we op de veertigste dag na Pasen. Lucas schrijft over die hemelvaart in Handelingen én in zijn evangelie. Lucas 24 zou dus moeten kloppen met Handelingen 1. Maar dat lijkt niet zo te zijn. Hoe zit dat en wat kan daar de betekenis van zijn?

Volgens Lucas 24 vaart Jezus al op Eerste Paasdag ten hemel. Nadat de Emmaüsgangers teruggerend zijn naar Jeruzalem om hun vrienden te vertellen dat Jezus hun verschenen is, verschijnt Jezus ook in die kring. Nog diezélfde avond gaat Hij met zijn volgelingen de stad uit. Dan neemt Hij afscheid met een zegen en wordt Hij opgenomen in de hemel.

In Handelingen 1 lijkt het anders te gaan: Jezus verschijnt veertig dagen lang aan zijn leerlingen, neemt dan uiteindelijk afscheid en vaart ten hemel. Hoe zit het met die veertig dagen tussen opstanding en hemelvaart?

In Handelingen 1:2 schrijft Lucas dat hij in zijn evangelie het verhaal van Jezus heeft verteld tot en met de dag dat Jezus zijn leerlingen zijn laatste opdracht gaf en ten hemel voer: op Eerste Paasdag, conform Lucas 24. Hemelvaart hoort bij Pasen en vindt op dezelfde dag plaats. Logisch, want Pasen betekent de opwekking en verhoging van Jezus, die op dezelfde dag voltooid worden door de opneming in de hemel. Vervolgens bevat Handelingen 1:3 een tussen-opmerking: dat Jezus ná zijn hemelvaart nog veertig dagen lang regelmatig verscheen – vanuit zijn hemelse werkelijkheid. Zo onderstreept Lucas dat die opwekking en verhoging echt gebeurd zijn. Daarna pakt Lucas zijn draad weer op en vertelt wat er op de avond van Pasen gebeurde: dat Jezus zijn opdracht geeft en daarna in de hemel wordt opgenomen. Net als volgens Lucas 24 moeten in Handelingen 1 de leerlingen wachten tot ze de heilige Geest ontvangen, om daarna Jezus’ getuigen te zijn.

We vieren op 26 mei Hemelvaart, dus eigenlijk veertig dagen te laat. Toch zijn die veertig dagen belangrijk. De apostelen moesten eraan gaan wennen dat Jezus niet meer zou verschijnen. Tijdens zijn verschijningen maakte Hij hen bewust van Pasen en

van hun nieuwe taak in de wereld. Maar er komt een moment dat deze bijstand voorbij is. Dan moet je op eigen benen staan en leven in de kracht van de Geest.

Hemelvaart vieren we op de veertigste, Pinksteren op de vijftigste dag na Pasen. Die getallen hebben een symbolische lading. Veertig dagen na Pesach bereik je de grens van het beloofde land, net zoals de Israëlieten veertig jaar na de bevrijding uit Egypte aan de grens van Kanaän stonden. Het land waar ze geen manna ontvingen maar zelf moesten zaaien. En dan mag je oogsten op de vijftigste dag, op Pinksteren, het feest van de eerste oogst. Dus als Jezus op de avond van Pasen zijn discipelen zegt dat ze moeten wachten op de kracht van de heilige Geest, wordt dat het moeilijkst vanaf de veertigste dag. Want dan verschijnt Jezus niet meer, dan wachten we op zijn Geest.

De wachttijd draait om twee dingen. Allereerst legt Jezus (opnieuw) de Schriften uit. Hij laat zien dat zijn lijden, sterven en opstaan in lijn zijn met de Wet en de Profeten. Het roept op tot in gesprek gaan met elkaar over de betekenis van Jezus’ dood en opstanding. Over hoe die het geheim van de Schrift zijn en het geheim van ons eigen leven. Bij de Emmaüsgangers en bij veel van Jezus’ verschijningen hoort niet voor niets een maaltijd: dán wordt Jezus’ leven onthuld als de stralende kern die het leven vuur en vreugde geeft.

Het tweede is: biddend de Geest verwachten. Dit maakt volgens mij duidelijk dat er tijd nodig is. Verwerkingstijd. Het kost tijd voordat het geheim van Pasen is uitgerijpt in onze ziel. Verwerking van grote, mooie dingen zoals Pasen kan net zo lang duren als rouw. Bij dat wachten gaat het niet alleen om iets dat van buiten moet komen, maar ook om iets dat binnen in ons moet gebeuren. Het gaat om leren stil te zijn bij woorden en daden van Pasen die in ons hart gelegd zijn. Hemelvaart is de kroon op Pasen. We brengen ons te binnen wat er is gebeurd – zoals we na een overlijden tijd nodig hebben om te beseffen wat iemand werkelijk voor ons betekend heeft.

Hemelvaart is niet alleen óns wachten op Gods Geest, maar ook Gods wachten op ons. Hemelvaart viert dat er vrucht van de Geest rijpt. Daar is tijd voor nodig. Net als bij het fruit dat we eten, ook al zijn we daar in onze haastige cultuur niet goed in. Juist dan mag de kerk een plaats zijn waar we tijd krijgen en nemen om te wachten. Ook al vallen Pasen en Hemelvaart op één dag, de vrucht van Pinksteren heeft minstens vijftig dagen nodig, vijftig dagen van inkeer tot God en jezelf. Dán vallen zelfs Pasen en Pinksteren op één dag.