Hemelvaart: een scharniermoment van levensbelang

Met Hemelvaart vieren we dat Jezus is opgenomen in de hemel. In de Bijbel is de evangelist Lucas de enige die dit verhaal vertelt. Hij neemt je mee naar dit belangrijke moment en laat je de drie kerngedachten van Jezus’ hemelvaart zien.

Lucas vertelt het verhaal van de hemelvaart van Jezus twee keer: in het Evangelie van Lucas en in het boek Handelingen, dat ook door hem is geschreven. Twee verhalen over de hemelvaart dus. Op het eerste gezicht lijken beide verhalen ook nogal verschillend te zijn: in het evangelie van Lucas gaat Jezus meteen op de dag van zijn opstanding naar de hemel (Lucas 24:51). In het boek Handelingen verschijnt Jezus tijdens een periode van veertig dagen aan zijn apostelen. Pas daarna wordt hij in de hemel opgenomen (Handelingen 1:3-11).

Waarom vertelt Lucas twee keer over de hemelvaart? En waarom zo verschillend? En wat betekent de hemelvaart van Jezus voor hem?

Direct aan het begin van het boek Handelingen herhaalt Lucas nog even wat hij in zijn evangelie verteld heeft. Hij zegt dat zijn eerste boek het hele leven van Jezus beschrijft, al zijn daden en lessen, dus ook zijn hemelvaart. Zo wordt meteen duidelijk waarom het voor Lucas belangrijk was aan het eind van zijn evangelie over de hemelvaart te vertellen. Het is de afsluiting van Jezus’ leven op aarde. Jezus heeft zijn opdracht op aarde voltooid. Nu wordt hij verhoogd door God: vanuit de hemel mag hij samen met God regeren (Handelingen 2:33). Zonder die informatie is het verhaal over Jezus niet compleet.

Lucas vertelt ook dat de heilige Geest al tijdens Jezus’ werk op aarde de twaalf apostelen uitkoos (Handelingen 1:2). Diezelfde Geest zal na Jezus’ hemelvaart gegeven worden aan de volgelingen van Jezus. Toen Jezus naar de hemel ging, gaf God de Vader hem die heilige Geest, om die uit te delen (Handelingen 2:33). Met Pinksteren doet Jezus dat inderdaad: hij geeft de Geest door aan zijn volgelingen. De heilige Geest zal de volgelingen van Jezus helpen om het goede nieuws overal op de wereld te vertellen (Handelingen 1:8). De hemelvaart van Jezus is dus ook een voorbereiding op de uitstorting van de heilige Geest, en op de wereldwijde opdracht van de apostelen. Daarom geeft Lucas ook aan hoe lang Jezus na zijn opstanding aan zijn apostelen verschijnt: veertig dagen. Het getal veertig komt vaker in de Bijbel voor, het is een symbool voor een tijd van inkeer en voorbereiding. Daarmee duidt Lucas het effect aan van Jezus’ lessen aan zijn apostelen. Ze zijn nu helemaal voorbereid op de komst van de Geest, en op hun opdracht om het goede nieuws te verspreiden.

Lucas kijkt dus met de hemelvaart van Jezus terug naar Jezus’ aardse leven en vooruit naar de uitstorting van de heilige Geest. Maar Lucas kijkt nog verder vooruit, er is een nog een derde aspect. Want Jezus zal, in de toekomst, op dezelfde manier terugkomen uit de hemel als hij ernaar opgestegen is: op een wolk. Hij zal met grote macht terugkeren, om zijn oordeel te geven over de mensen (Lucas 9:26; 18:8; 21:27; Handelingen 10:42; 17:31). Maar dat betekent niet dat je maar moet wachten en naar de hemel moet blijven staren (Handelingen 1:11). Geen mens weet namelijk wanneer Jezus terug zal komen; dat weet alleen God de Vader (Handelingen 1:7). Voor Lucas gaat alle aandacht uit naar de uitstorting van de heilige Geest en de opdracht die nú begint.

Kortom: de hemelvaart van Jezus staat niet voor niets in het midden van het grote werk van Lucas. Aan het eind van zijn evangelie én aan het begin van Handelingen vertelt Lucas over de hemelvaart van Jezus: een scharniermoment van levensbelang.

Deze blog is geschreven door Marijn Zwart, Bijbelwetenschapper bij het Nederlands Bijbelgenootschap.