Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Mythologie in de Bijbel

Met mythologie wordt hier bedoeld: verhalen over goden en andere bovennatuurlijke wezens. In de Bijbel zijn sporen te vinden van de mythologie uit het Oude Nabije Oosten. Die sporen zien we vooral terug in de volgende vormen:

  • verwijzingen naar de mythologie;
  • beeldspraak die uit de mythologie afkomstig is;
  • verhalen die een parallel hebben in bepaalde mythen.

Verwijzingen naar de mythologie

Twee voorbeelden van bijbelse verwijzingen naar de mythologie zijn:

  • Ruzie tussen de goden: dit is een motief dat vaak voorkomt in de mythologie in het Oude Nabije Oosten, bijvoorbeeld in het Mesopotamische verhaal Enuma Elisj. In het Oude Testament vinden we het terug in bijvoorbeeld Jesaja 14:12-25 waar de arrogante koning van Tyrus vergeleken wordt met het hemelse wezen Helal, dat uiteindelijk in de onderwereld neergeworpen wordt. Ook in het verhaal over de godenzonen in Genesis 6:1-4 speelt dit motief een rol.
  • De mythe van de helden. Sporen van oude Hebreeuwse mythen over helden zien we terug in bijvoorbeeld de verhalen over Henoch (Genesis 5:24) en Nimrod, de machtige jager (Genesis 10:8-9).

Beeldspraak afkomstig uit de mythologie

In poëtisch taalgebruik wordt regelmatig beeldspraak gebruikt die zijn oorsprong heeft in de mythologie. Voorbeelden zijn:

  • De donder als stem van God (Psalm 29; Psalm 104:3; Hosea 4:19). Dit beeld komt ook voor in Mesopotamische en Ugaritische literatuur.
  • Demonische figuren uit de oude mythologie, zoals de nachtdemon Lilit (Jesaja 34:14).

Bijbelse verhalen met parallellen in de mythologie

Sommige verhalen in de Bijbel hebben een parallel in mythen uit het Oude Nabije Oosten. Voorbeelden van zulke parallellen zijn:

  • Het verhaal over de draak, een mythologisch monster dat door God verslagen wordt tijdens de schepping (zie bijvoorbeeld Job 3:8). Dit verhaal heeft een parallel in bijvoorbeeld de Kanaänitische mythologie, waarin de god Baäl de zeegod Jam verslaat.
  • Het zondvloedverhaal in Genesis 6-9, dat vergelijkbaar is met de legende van Atrahasis in de Mesopotamische mythologie.

 

Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschapv.4.23.1
Volg ons