Lucas 21:5-19 – Preekinspiratie

Ken je dat van die momenten waarop alles lijkt te wankelen? Vandaag staan we stil bij zo’n moment voor de leerlingen van Jezus. We staan in Lucas 21 bij de tempel, de plek waar hemel en aarde elkaar raakten. Niet zomaar een gebouw, maar een theologisch icoon. Herodes had hem opgebouwd tot een wereldwonder. Marmer als sneeuw, goud dat licht weer kaatste als vuur.

De historicus Josefus schreef dat je je ogen moest afwenden. Het was alsof je recht in de zon keek. Het straalde onverwoestbaarheid uit. En juist daar zegt Jezus: “Geen steen zal op de andere steen blijven staan.” Dat is niet enkel maar een duiding dat alle dingen hier op aarde op het dag zullen vergaan.

Nee, dit is een theologische bom die neergelegd wordt. Alles waarvan je dacht dat het je zekerheid gaf komt op losse schroeven te staan. De reactie van de leerlingen voelt herkenbaar menselijk voor mij. Want als de zekerheden in ons leven schuiven, hoe reageren wij dan? Wanneer gebeurt het? Hoe kunnen we het herkennen? Waar kunnen we ons aan vasthouden? Het is de reactie van de leerlingen.

En ze verlangen naar een teken zoals wij mensen zo vaak naar controle verlangen. De wereld waarin we leven die breekt zo vaak en maakbaarheidsdrang komt dan naar boven zetten. Maar Jezus schuift dat verlangen opzij. Hij geeft geen tijdstip. Hij geeft geen strategie. Maar Hij zegt:

“Let op en laat je niet misleiden. Raak niet in paniek, maar blijf waakzaam. Want dit alles, oorlogen, aardbevingen, hongersnoden, de instorting van sociale verbanden, breuken in families, het betekent niet dat het einde er al is. Integendeel, dit moet allemaal gebeuren. Dit is geschiedenis die naar een voltooiing toewerkt.”

Het is geen chaos zonder richting. Het is geen lijden zonder horizon. Jezus verschuift het perspectief nog verder. “Maar voor dit alles zullen ze jullie vervolgen.” Zie je de lijn van het verhaal? Nog voor grote tekenen, nog voor wereldwijde omwentelingen, komt het eerst heel dichtbij aan je tafel, in families, in vriendschappen. En Lucas benadrukt iets wat Markus en Matteüs minder expliciet doen.

Hij zegt: “Dit is niet zinloos lijden.” Dit is een kairos moment. Dit zet aan tot wat je ziet in vers 13. Dan zullen jullie moeten getuigen. Niet je moet getuigen, maar vanuit de situatie zul je gaan getuigen. Het evangelie krijgt daar een stem door het doorleefde leven van de gelovige in de kracht en de wijsheid van God zelf.

En juist hier klinkt een belofte van nabijheid. “Ik zal jullie woorden van wijsheid schenken die door geen van je tegenstanders kunnen worden weerstaan of weersproken.” Jezus zegt niet: “Je kunt dit wel op eigen houtje.” Maar de woorden van Jezus zijn eigenlijk dat hij zegt: “Ik ga met je mee de verhoorkamer in. Ik sta naast je wanneer je beeft. Ik spreek door de mond van de vervolgde.”

Jezus romantiseert de vervolging niet. Hij geeft een heel realistisch beeld. Sommigen zullen sterven. Families zullen scheuren. Het kruis brengt scheiding. Geloof kost wat. Maar dan die zin die haast absurd lijkt wanneer je logisch nadenkt: “Sommige van jullie zullen te dood gebracht worden, maar geen haar van je hoofd zal verloren gaan.”

Hoe kan dat naast elkaar bestaan? Doordat Jezus hier spreekt vanuit het perspectief van het eschaton. Het perspectief waarin de dood geen grens maar een deur is. Waarin de toekomst geen vage hoop maar komende werkelijkheid is.

Het leven wordt daar niet gemeten in ademhalingen, maar in de verbondenheid met Christus. Daarom roept Jezus op tot standvastigheid. Want standvastigheid betekent hier niet je tanden op elkaar zetten en blijven volhouden kosten wat het kost, maar het is je leven blijven richten op dat wat komt. Hier betekent het dat jij blijft staan op de verwachting van de komst van de mensenzoon.

Hier wordt hopen niet een wensdroom, maar is het een oriëntatiepunt. Wij voorgangers spreken vaak over liefde, naast de liefde, het goede doen, over zorg, over de gemeenschap, over eenheid. Maar deze tekst stelt een ander scherper onderwerp centraal. Verwachten wij de komende nog niet als een theologisch idee, een concept, maar als een diep verlangen dat de wereld in een nieuw perspectief zet.

Want als alles wankelt, dan is dat geen bewijs dat God afwezig is. Het is het moment waarop zijn nabijheid voelbaar wordt. Niet in het oplossen, maar in het dragen. Niet in controle, maar in overgave. Niet in maakbaarheidsdenken, maar in wederkomstverwachting.

Daarom is de kern van deze tekst niet een opgeheven vingertje, niet een waarschuwing, niet een dreiging, niet een dreunende eschatologie. Het is dit. Als alles wankelt is God nabij en Hij komt. Onze standvastigheid is geen eigen verdienste. Het is geen prestatie, maar het is blijven staan in de richting van zijn komst.