Vrede met de schepping

Het aantal conflictgebieden op aarde is nog nooit zo groot geweest. Op talloze plekken in de wereld snakken mensen naar vrede. Vrede is ook het thema van de scheppingsperiode: ‘vrede met de schepping’. In ons gezapige land kunnen we de betekenis van ‘vrede’ nauwelijks meer op waarde schatten. Misschien is dat de reden dat deze woorden nogal lief en braaf op mij overkomen. Maar ik zie hoe de schepping zucht en lijdt; daar is niks liefs aan. Ook het woordje ‘met’ valt op: vrede mét de schepping. Alsof de schepping een 'tegenover’ is. Zijn we als mensen niet zelf onderdeel van de schepping?

Steeds meer kerken vieren de jaarlijkse scheppingsperiode, van 1 september tot 4 oktober. Deze data zijn niet toevallig gekozen: 1 september is Wereldgebedsdag voor de aarde en 4 oktober is de gedenkdag van Franciscus van Assisi en – daarom – Werelddierendag. Er wordt gebeden, gevast, gezongen en gepelgrimeerd, allemaal om ons te bezinnen op Gods liefde voor de schepping en de gevolgen van onze levensstijl voor wat Hij zo liefheeft.

Die reflectie is hard nodig, vandaag de dag maar ook al in de tijd van de profeten in de Bijbel. Het refrein bij hen is dat het land wegkwijnt (Jesaja 24:4), dieren sterven (Hosea 4:3) en oogsten mislukken (Joël 1:10-12) als het volk zich afkeert van God. Je kunt je afvragen wat de ecologische crisis ons vandaag te zeggen heeft. Grenzeloos consumentisme en de illusie van oneindige economische groei laten weinig ruimte voor God in ons leven. We kunnen niet God liefhebben én de mammon. Omgekeerd is er de belofte dat gehoorzaamheid aan God vruchtbaar zal zijn (Leviticus 26:3-4).

Het thema van de scheppingsperiode ‘vrede met de schepping’ is gebaseerd op Jesaja 32:14-18, waar het gaat over de tuin of oase van vrede:

Vooral vers 17 raakt me, waar staat dat gerechtigheid vrede zal stichten. Eerst is er de gerechtigheid, dan de vrede. Gerechtigheid is een noodzakelijke voorwaarde voor vrede. Vrede is de vrucht van gerechtigheid. Vrede vloeit voort uit het rechtvaardig omgaan met onze medeschepselen en uit het verzet tegen onvrijheid en uitbuiting.

Vrede zonder gerechtigheid is oppervlakkig en houdt niet stand. Allereerst is nodig dat we onze levenshouding radicaal veranderen en gerechtigheid omarmen. Een nieuwe (vernieuwde) manier van leven, afgestemd op en getuigend van Gods liefde, zoals Jezus heeft voorgeleefd. Is het perspectief van de tuin van vrede in Jesaja 32 aantrekkelijk genoeg voor jou, voor mij, om onze ‘handel en wandel’ op Hem af te stemmen?

Laat ons morele handelen, elke dag opnieuw, een getuigenis zijn van Gods gerechtigheid voor deze wereld. Dat is niet gemakkelijk, want hoeveel keuzes die we soms bijna onnadenkend maken gaan ten koste van onze medemens en de aarde? Toch denk ik dat we geroepen zijn om goed te doen, omdat we geschapen zijn naar zijn beeld (Genesis 1:27). Door rechtvaardig te handelen worden we mens zoals God ons bedoeld heeft.

Op 21 september is het de Internationale Dag van de Vrede. Een goede dag om te reflecteren op gerechtigheid en rechtvaardige keuzes. Op hoop van vrede met én voor de schepping, inclusief onszelf.

Carla Dik-Faber, projectleider GroeneKerken