‘All you need is less’
Of: delen, je moet het maar durven
Op weg naar mijn werk kom ik ‘s morgens onder een viaduct door. Op een van de pilaren staat groot geschilderd: All you need is less. Het raakt me elke keer hoe deze uitspraak uit de toon valt te midden van het razende verkeer, de stroom vrachtschepen door het Amsterdam-Rijnkanaal en de mensen die zich met een koptelefoon op naar hun werk haasten.
Hoewel we de wijsheid van die uitspraak in ons hart wel aanvoelen, omarmen we haar niet. Zelfs nu we eindelijk lijken te beseffen dat de aarde wankelt onder onze hebzucht, blijven de oplossingen gericht op behoud van koopkracht, welvaart, economische groei. All you need is less? Tja. Zo simpel is het natuurlijk wel gewoon. Waarom doen we dat dan niet? Zijn we misschien nog steeds banger voor de oplossing dan voor het probleem? Delen met wie minder heeft, blijft heel spannend. Want als je moet delen, heb je daarna minder over voor jezelf. Toch? En, wees maar eerlijk: we kunnen ons weinig positiefs voorstellen bij consuminderen, delen en eenvoudig leven. We denken dan al gauw aan schaarste, soberheid, niks meer mogen, niet meer genieten.
Hoe verhoudt zich zo’n opstelling tot wat we als christenen zeggen te geloven? De Bijbel staat vol verhalen die juist ‘delen’ in één adem noemen met de belofte van zegen en overvloed.
De klimaatcrisis als geloofscrisis
De klimaatcrisis noodzaakt ons om te consuminderen en te delen. Dat we dat zo moeilijk vinden, wijst erop dat we misschien wel in een vertrouwenscrisis zitten. In een geloofscrisis. Het valt niet mee om te vertrouwen op de belofte van zegen en overvloed. Onverhoopt blijven we vasthouden aan de zekerheden die we zelf in de hand denken te hebben. We beheersen de schepping, en richten haar vooral in naar onze eigen behoefte. We zijn op onszelf gericht.
Jezus laat een andere realiteit zien in het verhaal van de ‘wonderbare spijziging’, zoals dit verhaal vaak wordt genoemd. Dit verhaal staat maar liefst zes keer in de evangeliën, dus aan het belang ervan hoeven we niet te twijfelen. Je vindt het in Matteüs 14:13-21
Jezus kiest de strategie van het vertrouwen. Hij neemt wat de mensen al in huis hebben, herverdeelt het en … het blijkt genoeg voor iedereen. Sterker nog: te veel! Wat zal het gezellig zijn geweest daar op die berghelling met al die mensen, verrast door al die overvloed. Waar wij schaarste zien, blijkt God een feest te geven.
Delen: een sprong in het diepe
Echt delen is een daad van geloof. Garanties zijn er niet. Want wie begint met geven, moet geloven dat hij ook iets zal ontvangen, dat er genoeg is, overvloed zelfs. God gaf daarvan het ultieme voorbeeld in de menswording van Jezus. Jezus gaf zichzelf volkomen, zonder garantie van succes. Hij deelde zijn Lichaam aan ons uit, zonder de zekerheid dat wij zijn uitgestoken hand zouden vastpakken. Je moet het maar durven. Wij mogen Hem volgen en vanuit eenzelfde vertrouwen en liefde geven en delen. In onze relaties met elkaar én in hoe we omgaan met Gods goede schepping.
Durven we het aan?
Lydia van Maurik werkt bij het Kennisplatform Duurzaamheid van de Protestantse kerk in Nederland onder meer voor de Groene Kerken
