Vierde advent: groot nieuws in een klein verhaal

Door Karin van den Broeke

De dagen van advent. Dagen van verwachting. In hoeveel huizen en in hoeveel harten staat het ‘verwachten’ dit jaar onder druk door de ontwikkelingen in de wereld die ons somber stemmen? Juist met die somber stemmende beelden voor ogen, las ik dit jaar het verhaal van Simeon en Hanna. Van Maria en Jozef die Jezus veertig dagen na de geboorte naar de tempel brengen. Daar zien we Simeon en Hanna. Twee mensen die lang gewacht hebben.

We zien Simeon, waarschijnlijk een oudere man, die eigenlijk afscheid aan het nemen is van het leven. Maar hem is geopenbaard dat hij de messias zal zien; vertroosting van zijn volk, redding, een licht voor alle volken. Als hij Jozef en Maria de tempel binnen ziet komen, met een eenvoudig maar vanzelfsprekend offer, dan weet hij dat dit het kind is dat geschiedenis zal schrijven. ‘Hier is een licht voor ieder,’ weet hij. Maar hij weet tegelijkertijd dat de geschiedenis van Jezus en van diegenen die met Hem leven niet gemakkelijk zal zijn. ‘Hij zal een teken zijn dat weersproken wordt, en zelf zult u als door een zwaard doorstoken worden. Zo zal de gezindheid van velen aan het licht komen’ (Lucas 2:34-35), voegt hij toe aan de woorden die Maria al overweegt in haar hart.

Vervolgens zien we een profetes, Hanna. Een hoogbejaarde dame. Slechts zeven jaar getrouwd geweest; een tijd van volheid. Maar daarna vierentachtig jaar weduwe; twaalf maal zeven jaar, voller dan vol. Een vrouw die het hele leven kent. Het goede heeft ze ten volle gekend. Maar het kwaad is daar nog eens dubbel en dwars overheen gekomen.

Hanna, de profetes, is haar leven lang naar de tempel blijven komen om te vasten en te bidden. Als ze het kind ziet dat Jozef en Maria de tempel binnenbrengen, en Simeon hoort, kan ook zij niet anders dan voortaan over dít kind spreken, met allen die uitzien naar bevrijding.

Lucas vertelt ons een klein verhaal. Van Maria en Jozef, die de tempel binnengaan en uiteindelijk weer huiswaarts keren. Van een kind dat opgroeit, sterk wordt en vervuld is van wijsheid. Van een kind waarvan aan Maria al van meet af aan voorspeld is dat het voor haar zal worden als een zwaard door haar bestaan.

Een klein verhaal, in die grote geschiedenis van strijd en hardheid. Een klein verhaal van mensen die willen leven voor liefde, voor recht, voor erkenning van ieder mensenkind. Een verhaal dat niet goed afloopt. Simeon had gelijk met dat zwaard dat zou komen en dat de gezindheid van velen zou openbaren.

De persoonlijke geschiedenis Jezus is geen verhaal van een lang en gelukkig leven. Of toch?

De reden dat Lucas deze geschiedenis vertelt, is dat hij verstaan heeft hoe in de mens Jezus God zelf zich gemanifesteerd heeft. Hoe God op aarde is gekomen in de kwetsbare gestalte van een mensenkind. De reden dat Lucas deze geschiedenis vertelt, is dat hij in dit leven iets herkend heeft dat het leven van ons allen kleur en zin kan geven.

En zo vertelt Lucas over een grote geschiedenis van destijds belangrijke maar verder inmiddels vergeten machthebbers; koningen en stadhouders. En Lucas vertelt daarbinnen de kleine geschiedenis van mensen met een houding die gericht is op liefde, op vrede en recht, op je niet in laten pakken door de strijd om macht. Lucas heeft dáár God gezien en wil vertellen welke waarheid hij in Christus op het spoor gekomen is. En hij doet dat door een geschiedenis te schetsen als een kleine geschiedenis van eenvoudige mensen, mensen in wie God zelf zijn gezicht heeft laten zien met levens waarin God zichtbaar wordt.

Een klein verhaal. Lucas vertelt het omdat hij ziet hoe deze kleine geschiedenis een Geschiedenis met hoofdletters zal worden, die met iedereen gedeeld mag worden.

Het grote verhaal van de machthebbers zal langzamerhand verbleken. Het is maar een kader. Uiteindelijk doen die namen niet meer ter zake. Maar het is wel binnen de echte levensgeschiedenis van mensen dat het verhaal van Christus zich aftekent. Het zal het grote verhaal sturen, telkens opnieuw. Het zal zelfs het grote verhaal worden van velen.

Lucas tekent de kleine geschiedenis van mensen die door God hun leven hebben laten tekenen. Een leven gericht op licht en liefde. Lucas doet dat in de stellige verwachting dat het een levenshouding is waarin God binnenbreekt in ons bestaan. Een levenshouding die tegen duisternis inde geschiedenis zal kleuren. Een levenshouding waartoe hij ieder mens op aarde wil aansporen.

In gedachten zie ik mensen met kleine geschiedenissen voor me. Pavel. Olena. Joanes. Hyunju. Volhardend in hun verwachting, tegen een somber stemmende geschiedenis in. En ik ben dankbaar voor het geloof dat diep in mij verankerd is geraakt, dat uiteindelijk in levens gericht op licht en liefde het grote verhaal zich ontvouwt.

Karin van den Broeke, bestuursvoorzitter van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Deze blog sluit aan bij deze Bijbel Basics-zondag.