Dankbaar voor tachtig jaar vrijheid

Deze week herdenken we in Nederland tachtig jaar vrijheid. In de geschiedenisboekjes gaat het over de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) en dat leek mij altijd een eindeloze periode. Wij mogen nu vieren dat we al tachtig jaar in vrijheid leven. Wat een geschenk!

We weten dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Er zijn momenten geweest in deze tachtig jaar dat het erom spande, dat mensen begonnen met hamsteren voor het geval dat ... En in andere delen van de wereld zijn wel constant oorlogen en terreur.

Het valt me steeds weer op hoe relevant de Bijbel is voor onze geschiedenis en voor die van onze wereld. Je leest er hoe grote rijken komen en gaan, en hoe machthebbers hoog van de toren blazen, maar uiteindelijk moeten ze het onderspit delven. En zoals het was in de tijd van de Bijbel, zo is het ook in onze geschiedenis en zo zal het zijn in de toekomst.

De grote bevrijding die Israël jaarlijks vierde en die joden nog steeds vieren, is die uit de slavernij in Egypte. De grote bevrijding die de kerk een paar weken geleden heeft gevierd is die van de overwinning op de dood door Jezus Christus. Ook deze vrijheid mag gevierd worden! Dat doen we misschien te weinig, want na de veertigdagentijd, de lijdenstijd, vieren we twee dagen het feest van de opstanding en dat is het dan. De zondag erna gaat het vaak alweer over een heel ander onderwerp. Hoe was dat bij jou?

‘Prijs de HEER, mijn ziel, vergeet niet één van zijn weldaden’ (Psalm 103:2). Sommige psalmen bezingen de uittocht, maar andere benomen ook heel wat verdere ‘weldaden’ van God. Ze gaan over allerlei dingen waarvoor wij vaak wel bidden, maar daarna soms vergeten te danken: uitkomst na ziekte, vergeving van zonden, bevrijding van tegenstanders (zoals David er velen kende in zijn leven), het ontvangen van een goede oogst, en ga zo maar door.

Wij mogen de psalmen gebruiken om te danken. Want danken past ons. Paulus zegt het als volgt in Filippenzen 4:6-7:

Bidden – danken – vrede ontvangen in je hart. Laten we deze woorden van Paulus blijven herhalen om niet te vergeten wat God al heeft gegeven en wat Hij nog geven wil. We herhalen ze om Hem – bij voorbaat al en zeker achteraf – te danken.

Om te kunnen danken geeft de Bijbel ons niet alleen psalmen maar ook verhalen. Verhalen van andere gelovigen, die door moeilijke tijden zijn heengegaan. Mensen wisten waarover ze het hadden als ze beschreven hoe God een rots voor hen was, een toevlucht, een trooster. Hun verhalen kunnen ons aanmoedigen God te vertrouwen, ook of juist in moeilijke tijden en om Hem vervolgens te danken voor wat Hij in hun leven en in dat van ons heeft gedaan.

In deze periode lezen en horen we verhalen van mensen die de oorlog hebben meegemaakt. Het worden er steeds minder, maar regelmatig komen er verhalen boven die lang verborgen bleven. Zulke verhalen kunnen ons aanzetten om te danken voor de vrijheid en vrede die nu al tachtig jaar duren. Ze laten ons beseffen dat vrede niet vanzelfsprekend is.

In de Bijbel lezen we hoe God de geschiedenis leidde. Hij zette zijn plannen door ondanks alle tegenstand van zijn vijanden: de farao heeft niet gewonnen, de machtige rijken van Assyrië en Babylonië zijn te gronde gegaan ... En zo is dat doorgegaan tot in onze tijd: Hitler heeft niet gewonnen, of Saddam Hoessein, of wie dan ook die zichzelf als alleenheerser zag. En de kern van de geschiedenis: Jezus Christus heeft het rijk van de duisternis al overwonnen.

Vergeet niet één van Gods weldaden – niet uit Gods boek, niet uit je eigen leven, niet uit de geschiedenis van ons volk, niet uit al die tachtig jaren van vrijheid. En geniet ervan onder je eigen wijnrank en je eigen vijgenboom (Micha 4:4).

Hetty Lalleman is theoloog en schrijver.