God, mens en schepping

In moderne oren kunnen teksten zoals Genesis 1 en 2 klinken als mythen, sprookjesachtige vertellingen over de oorsprong van de aarde (Scheppingsdagen en Adam, Eva en het ontstaan van de mens). Je krijgt de indruk dat het ontstaan van de wereld en het leven erop in een oogwenk plaatsvond: God sprak en het gebeurde. Twee mensen, Adam en Eva, werden op bijzondere manier tot leven geroepen. Adam werd gemaakt uit stof van de aarde. God blies levensadem in hem en zo werd hij een levende mens. Eva werd gemaakt uit een rib of de zijde van Adam. Wonderlijk! De plek waar dit gebeurde lijkt een romantische en idyllische tuin, een paradijs, een perfecte wereld. Er was een levensboom en het eten van de vruchten van deze boom schonk eeuwig leven. Maar deze perfecte wereld ging al snel verloren op het moment dat Adam en Eva iets deden dat niet mocht. Hierdoor leerde het eerste mensenpaar het kwaad kennen en werd de idylle verstoord. Zo begon alle ellende. Maar God liet het er niet bij zitten!

Hoe anders klinkt het wetenschappelijke verhaal over de oorsprong van de wereld. Dat is gebaseerd op een veelheid van gegevens en bevindingen in tal van onderzoeksgebieden. Het voor ons waar te nemen heelal is 13,8 miljard jaar oud. Daarin ontstonden al relatief snel sterrenstelsels. In een uithoek van één daarvan, ons melkwegstelsel, ontstond ruim 4,5 miljard jaar geleden ons zonnestelsel, met daarin de aarde. Het leven op aarde ontstond geleidelijk. Waarschijnlijk waren de eerste micro-organismen er 3,5 miljard jaar geleden al. Ruim een miljard jaar later begonnen bepaalde bacteriën op grote schaal zuurstof te produceren. Dit veranderde het leefklimaat op aarde en vormde de basis voor de ontwikkeling van dierlijk leven. Tussen 500 en 600 miljoen jaar geleden ontstond er een veelheid van plantaardig en dierlijk leven. Genetische veranderingen in DNA in combinatie met veranderingen in leefomgeving en natuurlijke selectie hebben ervoor gezorgd dat nieuwe soorten ontstonden, waarvan er veel ook weer uitstierven. De moderne mens is een relatieve laatkomer op aarde. Als zoogdier evolueerde de mens uit een gemeenschappelijke voorouder met apen gedurende ongeveer 8 miljoen jaar. De laatste miljoen jaar daarvan is de menselijke populatie nooit kleiner geweest dan vijf- à tienduizend individuen, zo blijkt uit analyse van de aanwezige genetische variatie tussen mensen. Op basis van fossiele vondsten moet de anatomisch moderne mens er vanaf ongeveer 200.000-300.000 jaar geleden geweest zijn.