Altruïsme en empathie

Altruïsme is de bereidheid om een handeling te verrichten die een ander ten goede komt, ook als die nadelig is voor degene die haar verricht. Het is afgeleid van het Latijnse woord alter, ‘ander’. Altruïsme is in zekere zin het tegenovergestelde van egoïsme, dat gericht is op eigen gewin en belang, ook als dat ten koste gaat van de ander. Het woord ‘altruïsme’ kan ook naar een theorie verwijzen. Psychologisch altruïsme is de theorie dat mensen handelingen kunnen verrichten waarvan ze oprecht geloven dat die niet in hun eigenbelang zijn. Ethisch altruïsme is de theorie dat mensen soms moeten doen wat in het belang van anderen en niet in hun eigen belang is. De term ‘altruïsme’ werd geïntroduceerd door de Franse filosoof Auguste Comte (1798-1857).

Altruïsme komt niet alleen bij de mens voor, maar ook bij allerlei diersoorten. Natuurlijk verschilt zulk gedrag bij dieren enorm van soort tot soort. We kunnen bijvoorbeeld denken aan het adopteren van weeskinderen door chimpansees of aan werksterbijen die al hun kracht geven voor het voortbestaan van de stam, zonder zelf ooit nakomelingen te krijgen.