God zorgt ervoor dat de farao weigert

Verschillende keren staat er in het boek Exodus dat God ervoor zorgt dat de farao weigert de Israëlieten uit Egypte te laten vertrekken. Je zou eerder verwachten dat God ervoor zorgde dat de farao juist zou meewerken!

Deze gang van zaken roept allerlei vragen op. Wij zijn geneigd het verhaal in Exodus met een westerse bril te lezen en het gedrag van de farao te interpreteren aan de hand van onze opvattingen over vrijheid en verantwoordelijkheid. Als de farao een speelbal is in de hand van God, kan hij dan eigenlijk wel verantwoordelijk worden gehouden voor zijn verzet?

De nadruk op de koppigheid van de farao kun je ook vanuit een andere invalshoek benaderen. Het is eerst de farao die koppig weigert de Israëlieten te laten vertrekken, en die houding zorgt ervoor dat God hem nog koppiger maakt. Dit proces wordt uitgedrukt door verschillende vormen van hetzelfde Hebreeuwse werkwoord. Verder gaat het hier om de vraag wie heer en meester is over de geschiedenis: de koning van Egypte of de God van Israël. Het verhaal laat dan zien dat God de regie heeft over alle gebeurtenissen rond Israëls bevrijding uit Egypte. De farao lijkt in staat de uittocht tegen te houden, maar in werkelijkheid leidt God de geschiedenis en toont Hij door de koppigheid van de farao zijn macht (zie Ex. 9:14-16). De tien plagen laten Gods oneindige macht zien en de Israëlieten worden er alleen maar meer van overtuigd dat Hij die hun verlossing uit de slavernij belooft, ook de macht heeft hun die te geven.