Textus Receptus

Van de vijfde tot de zestiende eeuw was het Nieuwe Testament in West-Europa bekend in het Latijn. Tot die tijd had niemand in het Westen zich bekommerd om de Griekse tekst van het Nieuwe Testament. Desiderius Erasmus was een pionier toen hij in 1516 een Griekse editie van het Nieuwe Testament publiceerde. Hij had acht Griekse handschriften (uit de tiende tot de vijftiende eeuw) tot zijn beschikking om de Griekse tekst van het Nieuwe Testament samen te stellen. Maar geen van die handschriften bevatte het complete Nieuwe Testament. Slechts één handschrift bevatte de tekst van het boek Openbaring, maar het slot van het boek ontbrak daarin.
Erasmus vergeleek de acht handschriften met elkaar en probeerde de juiste Griekse tekst vast te stellen. De handschriften vertoonden vaak variatie. Die variatie was het gevolg van overschrijffouten, van taalkundige of inhoudelijke verbeteringen in de tekst, en van weglatingen of toevoegingen.
Erasmus moest zelf uitvinden hoe hij op basis van zijn acht handschriften de beste Griekse tekst kon vaststellen. Een wetenschappelijke methode om variante lezingen af te wegen, bestond nog niet. Soms kwam Erasmus er met de Griekse handschriften niet uit, omdat er bijvoorbeeld passages misten of omdat er duidelijk iets mis was met de tekst. In die gevallen gebruikte Erasmus de Vulgaat (Latijnse vertaling), die hij dan naar het Grieks terugvertaalde.