Zalven als heiliging

In de Bijbel worden mensen en voorwerpen met speciale zalfolie gezalfd. Zo wordt duidelijk gemaakt dat die mensen of voorwerpen speciaal ingezet worden voor God. De woorden ‘messias’ en ‘christus’ zijn ontleend aan dit zalvingsritueel.

Priesters zijn vanaf hun geboorte voor hun ambt bestemd, maar ze worden door zalving in hun functie bevestigd. Dat gebeurt bijvoorbeeld met Aäron: ter bevestiging van zijn functie wordt zijn hoofd gezalfd.

Ook profeten en koningen van Israël worden gezalfd om hen in hun functie te bevestigen. De profeet Elia zalft zijn opvolger Elisa. En als Samuel van God de opdracht krijgt een koning voor Israël aan te stellen, gaat hij op weg om Saul met olie tot koning te zalven. Later zalft hij ook David.

In Exodus staan regels voor het zalven van allerlei voorwerpen, zodat ze heilig zijn voor de dienst aan God. Het gaat dan om (Exodus 30:22-29):

Van het zalvingsritueel is de term ‘messias’ afkomstig. Deze term is afgeleid van het Hebreeuwse masjiach, dat ‘gezalfde’ betekent. Dit woord is in het Grieks christos en in het Latijn christus. De ‘messias’ is de vertegenwoordiger van God die redding brengt en die priesterlijke, profetische en koninklijke eigenschappen heeft.

In het Nieuwe Testament wordt Jezus de gezalfde genoemd. In het vroege christendom wordt de functienaam ‘christus’ meer en meer een eigennaam voor Jezus.