Apocalyptiek: wat zegt de Bijbel over de eindtijd

Het verlangen naar verlossing en een wereld waarin al het onrecht definitief wordt rechtgezet, loopt als een rode draad door de menselijke geschiedenis. In de Bijbel komt dit op een bijzondere manier aan de orde in apocalyptische teksten: verhalen, dromen en visioenen die zijn geschreven in een periode van overheersing en onderdrukking. De term ‘apocalyptiek’ is ontleend aan het laatste Bijbelboek, Openbaring, of in het Grieks: Apocalyps. Apocalyptiek zelf is een breder fenomeen. Het wordt wel omschreven als het genre waarin een openbaring door een bovennatuurlijk wezen wordt doorgegeven aan een menselijke ontvanger, en waarin door goddelijk ingrijpen sprake is van verlossing aan het einde van de tijd en het ontstaan van een nieuwe werkelijkheid. De Bijbelboeken Daniël en Openbaring passen in deze omschrijving. Maar ook andere joodse, christelijke, gnostische, Griekse, Latijnse en Perzische teksten vallen eronder. Het genre is verder gebruikt in de Byzantijnse tijd, binnen de islam en in middeleeuws Europa.

Naast Daniël en Openbaring heeft de Bijbel apocalyptische passages in profetische boeken (Jes. 24-27; Ezech. 38-39; Joël 3:1-4:21; Zach.). In het Nieuwe Testament vallen Matteüs 24-25, Marcus 13 en Lucas 21 eronder, drie passages in de brieven van Paulus (1 Tes. 4:13-5:11; 1 Kor. 15; 2 Tes. 2:1-12) en een fragment uit de katholieke brieven (2 Petr. 3:1-13).