Wie was Onesimus in de Bijbel?

Onesimus is een slaaf die de hulp van Paulus inroept vanwege een conflict met zijn meester Filemon. Door Paulus wordt Onesimus christen. Dan stuurt Paulus hem terug naar zijn meester en verzoekt Filemon om zijn slaaf goed te behandelen.

Onesimus betekent: bruikbaar, nuttig. Namen met die betekenis komen in de Griekse en Romeinse cultuur veel voor, zeker voor slaven. Buiten het Nieuwe Testament is de naam Onesimus veel te vinden in inscripties en brieven, ook in Klein-Azië waar Onesimus vandaan komt.

Er is iets vervelends gebeurd tussen Onesimus en Filemon. Wat precies is niet bekend, maar het lijkt erop dat Onesimus schulden heeft gemaakt bij zijn meester: misschien heeft hij iets gestolen of kapotgemaakt, of misschien is hij alleen weggelopen. Dat is op te maken uit Filemon 1:18, waar Paulus zegt dat hij alles zal betalen.

Onesimus gaat naar Paulus om hulp. In die tijd kwam het vaker voor dat een slaaf naar een gemeenschappelijke vriend ging om hulp te vragen. Paulus helpt hem, hij treedt op als bemiddelaar. Onesimus wordt zelfs christen.
Eerst is Onesimus niet nuttig voor Filemon omdat hij hun relatie verstoort. Maar Paulus zegt dat Onesimus wel nuttig is, en hij wil hem zelfs bij zich houden (Filemon 1:11-13). Toch stuurt hij Onesimus terug, zoals het hoort.
Als slaaf heeft Onesimus geen rechten, en als hij schulden heeft gemaakt, mag Filemon hem volgens de wet straffen. Maar Paulus vraagt Filemon om de slaaf op een liefdevolle manier te behandelen. Paulus spoort Filemon ook aan om Onesimus naar hem terug te sturen, zodat Onesimus voor hem kan blijven zorgen (Filemon 1:13).

Onesimus reist mee met de bezorger van de brief aan de Kolossenzen (Kolossenzen 4:7-9), in opdracht van Paulus. Het lijkt er dus op dat Filemon heeft gedaan wat Paulus hem vroeg.