Wie zijn de Hasmoneeën?

De Hasmoneeën waren een familie van priester-koningen, die van 134 tot 37 voor Christus over een zelfstandige Joodse staat regeerden. Ze stamden af van de Makkabese priester Mattatias en zijn vijf zonen, die leiding gaven aan de opstand tegen de Seleucidische koning Antiochus IV Epifanes. De Hasmoneeën bleven aan de macht totdat de Romeinen Jeruzalem veroverden in 63 voor Christus.

Het leiderschap van de Hasmoneeën kreeg een steeds formeler karakter. Mattatias’ zoon Jonatan Affus (160-143 voor Christus) verwierf het ambt van hogepriester. Na zijn dood riep het volk in 140 voor Christus zijn broer Simon uit tot legeraanvoerder, leider en hogepriester van het Joodse volk (1 Makkabeeën 14:25-49).
Na Simons dood in 134 voor Christus werd hij opgevolgd door zijn zoon Johannes Hyrkanus. Vanaf dat moment bleven de ambten binnen de familie van de Hasmoneeën en was er sprake van een erfelijke opvolging. De zoon van Johannes Hyrkanus, Aristobulus I (104-103 voor Christus) was de eerste Hasmonese vorst die zich ‘koning’ liet noemen.

Volgens 1 Makkabeeën 2:54 stammen de Makkabeeën en de Hasmoneeën af van de priester Pinechas. Deze priester trad in de tijd van undefined krachtig op tegen de vermenging van Israël met andere volken. (Numeri 25:6-13) Pinechas staat symbool voor de idealen van de Makkabese opstandelingen: het naleven van de joodse wetten en afscherming tegen invloeden van buitenaf.
Latere Hasmonese leiders lieten zich vooral door pragmatische overwegingen leiden. Om hun eigen positie te verstevigen, zochten zij de steun van Seleucidische, Ptolemese en Romeinse heersers. Hun bereidheid tot compromissen op religieus en cultureel gebied leidde tot een gespannen verhouding  met het Joodse volk, vooral met de farizeeën.
Tijdens het koningschap van de Hasomense vorst Alexander Janneüs (103-76 voor Christus) kwamen de verontruste Joden zelfs tegen hem in opstand. Maar Alexander Janneüs sloeg de opstand neer en liet achthonderd opstandelingen kruisigen.

Alexander Janneüs werd opgevolgd door zijn vrouw Salome Alexandra (76-67 voor Christus). Na haar dood eisten haar twee zonen, Hyrkanus II en Aristobulus II, allebei de troon op.
De strijd tussen Hyrkanus en Aristobulus eindigde in een burgeroorlog, die pas was afgelopen toen de Romeinen in 63 voor Christus Jeruzalem innamen. De Romeinse generaal Pompeius stelde Hyrkanus aan als hogepriester, maar hij maakte een einde aan het Hasmonese koningschap. Judea en de andere Joodse gebieden werden een Romeinse provincie.