Jesaja 2:1-5 – Preekinspiratie


Klik om deze passage te lezen in de NBV21
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk de video
met Marianne Bogaard, Predikant Protestantse gemeente Rotterdam-Kralingen
Lees hier de tekst van de video
Eens komt de dag. Toen de laatste Israëlische gijzelaars in Gaza vrij kwamen was er grote vreugde. Er kwam een moeder in beeld die de hoop nooit had opgegeven. Ook aan Palestijnse kant was er vreugde om de gevangenen die werden vrijgelaten. In Jeruzalem klonken woorden over een nieuw tijdperk van vrede.
Dit was dé dag. Maar we wisten op dat moment al dat er nog vele andere dagen zouden komen. Dat geweld en verwoesting sporen trekken waardoor een wapenstilstand nog geen duurzame vrede is. Een wereld waarin geen mens nog zal leren wapens te hanteren is ver weg.
Dat maakt de woorden van Jesaja, woorden die gaan over Jeruzalem, indringend. Eens komt de dag. In het laatste der dagen, wordt daarmee bedoeld. Aan het eind van wat wij geschiedenis noemen. Jesaja profeteert op de rand van onze werkelijkheid en de goddelijke realiteit.
In zijn profetie is Jeruzalem meer dan de woonplaats van het volk Israël. Sion is de berg met de tempel van de Eeuwige. De plaats waar God verblijft te midden van de mensen. Met een onweerstaanbare aantrekkingskracht op alle volken. Vrede begint daar, op de plek waar hemel en aarde elkaar raken, waar de mens de Eeuwige ontmoet.
Een prachtig visioen heeft de profeet voor ogen, in het Midden Oosten van voor onze jaartelling. Hij “ziet” het woord, staat er in de grondtekst. Over dat woord spreekt hij op zo’n manier dat het voor je ogen waar lijkt te worden. Geen bewapening maar werktuigen. Vrede die duren zal. En een God die recht spreekt dat boven alle twijfel verheven is.
Je zou willen dat dit visioen van Jesaja een voorspelling is, een dag waar we naar kunnen uitzien. De dag dat er definitief gesproken kan worden van een nieuw tijdperk van vrede. Waar alle volken, en dus heel de wereld, deel van uitmaken. Eens komt de dag…
Maar een profetie is geen voorspelling. Het is een verwachting. Een verwachting waar je alleen naartoe kunt leven door er deel van uit te maken. De laatste zin vat dat samen in een oproep aan de nakomelingen van Jakob: “Laten wij wandelen in het licht van de Heer”.
Ik moet denken aan Psalm 146, waar gelukkig wordt geprezen wie de God van Jakob tot hulpe heeft, wie haar hoop vestigt op de Eeuwige, onze God. Over recht voor verdrukten gaat het daar, brood voor de hongerigen, bevrijding van gevangenen en bescherming van vreemdelingen, wezen en weduwen.
Wandelen in het licht van de Eeuwige, het kan niet anders betekenen dan dat je daar ook zelf iets van uitdraagt zolang de dag van blijvende vrede nog niet aangebroken is. Het onderricht dat klinkt vanaf de Sion is de Thora, waar Gods recht en gerechtigheid de pijlers van zijn.
Op die dag stromen alle volken samen naar de berg van de Eeuwige, zegt Jesaja. Op die dag stralen de volken, kun je ook vertalen, in de zin van ‘verheugd staren’ naar de plaats waar vandaan de vrede zich verspreidt. Alsof het licht hen raakt als nooit tevoren.
De tempel werd verwoest. Duurzame vrede is er nog lang niet. Niet in Jeruzalem. Niet in onze wereld. Maar overal waar mensen oprecht proberen te leven in het licht van de Heer kunnen anderen aangeraakt worden met een fractie van hoop, een fragment van vrede die ons verstand te boven gaat.
Niet omdat het van ons afhangt. Maar omdat de Eeuwige daarin in ons midden woont. Tot de dag dat alles voorgoed in het licht zal staan van Zijn vrede.
Ter inspiratie: Over rede en vrede
Tegenover het kantoor van de Verenigde Naties in New York staat op de muur van het Ralph Bunche Park een vers uit Jesaja 2:4 gegraveerd:
"They shall beat their swords into plowshares, and their spears into pruning hooks, nation shall not lift up sword against nation, neither shall they learn war anymore."
Deze woorden verwoorden de idealen waarop de VN is gebaseerd: naties die hun geschillen uitpraten aan de onderhandelingstafel, rede die zegeviert over geweld, goede wil die de overhand krijgt.
Idealen en de harde werkelijkheid
Rationeel gesproken zou een wereld gebouwd op rechtvaardige afspraken het beste zijn voor iedereen. Maar dit ideaal botst op de harde werkelijkheid. Wie is bereid daarvoor op te geven wat hij heeft of denkt te kunnen bemachtigen? De duistere kant van de mens – de drang om te overheersen – zit diep. Humanisme en rationaliteit kleuren onze beste politieke idealen, maar schieten tekort om de wereld te redden.
Gods transformerende vrede
Jesaja's visioen schetst echter een vrede die verder gaat dan redelijkheid alleen. God bewerkt een transformatie met gevolgen voor heel de aarde. Niet door common sense, maar door Gods kracht wordt het hart veranderd – het hart van de wereld, van de volken, van ieder mens. Gods vrede is geen politiek ideaal, maar een geestelijke werkelijkheid.
Vasthouden aan het visioen
Als mensen blijven we streven naar harmonie en vrede, in klein en groot verband. Want waar dat lukt – steeds als mensen over hun eigen schaduw heen springen – raakt dat aan het leven dat God voor ogen heeft. En als we falen? Dan houden we ons vast aan Jesaja's visioen van Gods transformerende wonder.
De aantrekkingskracht van Gods licht
Als God zich openbaart, stromen de volken uit eigen beweging toe, aangetrokken door een mysterieuze kracht die zich niet in woorden laat vangen. Een diepgevoelde wens om te leven in het licht van de HEER. Zo spreekt uit deze tekst een uitnodiging om deel te worden van Gods werkelijkheid die alle grenzen overstijgt.
Uitgelicht: Een omkering van rollen
De rollen zijn in deze passage omgedraaid: niet Israël brengt de volkeren tot God, maar de volkeren komen als eerste naar Sion.
Aan de slag met deze passage
Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?
Op deze pagina vind je aantekeningen bij de tekst
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Advent en Kerst 2025 - Wees welkom! Of toch niet ...
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm en tekst inspiratie voor een preek, homilie of overdenking verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
In Jesaja 2 vormt Gods berg de ontmoetingsplaats voor onderricht en vrede.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.
