De bergrede volgens Matteüs in Gewone Taal

Het Nederlands Bijbelgenootschap brengt Matteüs in Gewone Taal uit. Matteüs in Gewone Taal is voor iedereen, want de vertaling van de Bijbel in Gewone Taal is duidelijk, betrouwbaar en toegankelijk. Ontdek hoe de Bergrede uit Matteüs 5-7 klinkt in de gewone taal.

De Bergrede (Matteüs 5-7) is een van de bekendste en meest geliefde teksten uit de Bijbel. Jezus vertelt hier over Gods nieuwe wereld. En hij laat zien wat het betekent om nu al te leven op een manier die past bij Gods nieuwe werkelijkheid.

Het kernwoord dat Jezus hier gebruikt is het Griekse woord basileia. Meestal wordt het vertaald met ‘koninkrijk’. We komen het vaak tegen in de aanduidingen koninkrijk van God en koninkrijk van de hemel. Zo staat het in veel Nederlandse vertalingen, maar niet in de Bijbel in Gewone Taal.

Waarom niet? Omdat ons woord ‘koninkrijk’ het begrip basileia niet goed overbrengt op de lezer van vandaag. Koninkrijk is te beperkt, het zegt te weinig. Je denkt al snel aan een koninkrijk in de gewone betekenis: een land met een koning. Maar de term basileia wil iets anders overbrengen. Het gaat om Gods heerschappij die zal doorbreken en die wereldwijd, overal op aarde, zal gelden. Het zal een beslissende ommekeer in de geschiedenis zijn, een nieuwe tijd. God brengt de hele wereld voorgoed onder zijn heerschappij.

Luister eens met de oren van de eerste Bijbellezers, dan hoor je van alles meeklinken in de term basileia: dat Gods heerschappij een eind maakt aan de oude machten die over de wereld heersen en dat het een bevrijding zal zijn voor de mensen die bij God horen. En dit is de kern: het gaat om het beslissende, wereldwijde ingrijpen van God, waarmee hij een nieuwe wereldorde brengt.

De Bijbel in Gewone Taal wil de essentie van de Bijbelse begrippen overbrengen. Daarom is gekozen voor ‘Gods nieuwe wereld’. De combinatie van die drie woorden raakt de kern: De ommekeer, de verandering van de bestaande situatie zit in het woord ‘nieuwe’. Dat het een wereldwijd, allesomvattend karakter heeft, zit in het woord ‘wereld’. En het is God die deze verandering tot stand brengt. Zo raakt de weergave ‘Gods nieuwe wereld’ de kern van het Bijbelse begrip.  
 
In Matteüs 4:17 wordt de boodschap van Jezus als volgt samengevat:

Dit is een appel, een wake-up call: zorg dat je aan de goede kant staat, want binnenkort is het zover. De teksten in het Nieuwe Testament benadrukken dat de komst van Gods nieuwe wereld al begonnen is met het optreden van Jezus op aarde. Tegelijk is de definitieve voltooiing iets dat nog zal gebeuren bij de komst van Jezus als de verhoogde hemelse Heer.
 
Die twee kanten zie je terug in de eerste zaligspreking, Matteüs 5:3. In de Bijbel in Gewone Taal klinkt het zo:

Nu al spreekt Jezus de zekerheid uit dat dit zo zal zijn. En als Gods nieuwe wereld definitief gekomen is, zal het voor iedereen duidelijk zijn.
‘Gods nieuwe wereld’ dekt de lading. En het doet meer. Het spreekt lezers directer aan. Het zijn woorden waar lezers van vandaag zich gemakkelijker mee kunnen identificeren. Zo komt de tekst dichterbij.

Wie gaat geloven, kiest voor een nieuw leven, een leven dat past bij Gods nieuwe wereld. Dat is een wereld zonder veroordeling en vol respect. Het is een wereld vol liefde; liefde die geeft zonder er iets voor terug te vragen. Je kunt gewoon in Nederland wonen en tegelijk bewoner zijn van Gods nieuwe wereld.