2) De tijd van de koningen

Oude Nabije Oosten

Palestina

Bijbel

Mesopotamië:
- Assyrië gericht naar westen; Tiglatpileser I verslaat Arameeërs

Syrië:
- Bloei Aramese staten

Egypte:
- Ramses III (12e eeuw) slaat aanvallen Libiërs en Zeevolken af
- Egypte verliest macht over Palestina; periode van relatieve zwakte volgt

- Zeevolken uit Egeïsch gebied (onder meer Filistijnen) vestigen zich in kuststrook

- Nieuwe nederzettingen in centraal heuvelland Palestina, onder meer Israëlieten

- Monumentale bouw, in onder meer Meggido (datering twistpunt: 10e of 9e eeuw)

- Rooftocht Farao Sisek (Sjesjonk) in Palestina (925)

De rechters en eerste koningen: Rechters, Ruth, 1 en 2 Samuel, 1 Koningen 1-11, 1 Kronieken 10 – 2 Kronieken 10

- Rechters
- Ruth
- Samuel
- Saul
- David
- Salomo (bouw van de tempel)
- na dood van Salomo splitsing van het rijk in noordelijk koninkrijk Israël en zuidelijk koninkrijk Juda

Broedervolken Israël en Juda: 1 Koningen 12 – 2 Koningen 17; 2 Kronieken 11-28, Amos, Hosea, Jesaja, Micha

Mesopotamië:
- Opkomst Assyrië
- Salmanassar III verslaat bij Karkar (853) onder meer Benhadad (Aram) en Achab (Israël)

- Salmanassar III verslaat Hazaël (Aram)

- Terugval Assyrië (780-745)

- Tiglatpileser III (745-727), Assyrische veroveringen, vestiging van rijk; veel veroverde landen worden provincies, bevolkingen gedeporteerd

- Opvolgers Tiglatpileser III:
- Salmanassar V (727-722)
- Sargon II (722-705)

Egypte:
- Na periode van relatieve zwakte opkomst van dynastie van Nubiërs (laatste deel 8e eeuw)

- Moab schatplichtig aan Israël, getuige de Mesa-stèle (circa 830)

- Tyrus, Sidon en Israël (Jehu) schatplichtig aan Assyrië

- 738: Veldtocht Tiglatpileser III tegen Syrië en noord-Palestina: Resin van Damascus en Menachem van Israël schatplichtig
- 734: Veldtocht Tiglatpileser III tegen Filistijnen; Achaz van Juda schatplichtig
- 733-732: Veldtocht Tiglatpileser III tegen Aram/Damascus; verzet tegen Assyrië gebroken
- 723/722: Veldtocht Salmanassar V tegen Samaria; Hosea naar Nineve
- 720: Opstand in Syrië-Palestina door Sargon II neergeslagen; Samaria verwoest; Egyptisch leger bij Rafia verslagen

- Eind van koninkrijk Israël; gebied opgedeeld in Assyrische provincies

Koningen van Israël

Koningen van Juda

- Jerobeam I

- Rechabeam

- Abiam

- Nadab

- Asa

- Basa

- Ela

- Zimri

- Omri

- Achab

- Josafat

- (optreden Elia)

- Achazja

- Joram

- (optreden Elisa)

-Jehu

- Joram

- Joachaz

- Achazja

- Joas

- Atalja

- Jerobeam II

- Joas

- (optreden Amos)

- Amasja

- Zecharja

- Azarja (Uzzia)

- Sallum

- Menachem

- (optreden Hosea)

- Jotam

- Pekachja

- Achaz

- Pekach

- (optreden Jesaja, Micha)

- Hosea

- Hizkia

Mesopotamië:
- Chaldeeër Merodach-Baladan koning in Babylon (721-711, 703)

- Plotselinge dood Sargon II (705) leidt tot opstand
- Sanherib (705-681) herstelt Assyrische heerschappij (704-701)

- Moord op Sanherib (681)

- Esarhaddon koning (681-669)
- Veldtochten tegen Egypte
- Assurbanipal koning (669-630)
- Dynastie van Nubiërs in Egypte verslagen en verdreven: Egypte onder Assyrisch gezag

Egypte:
- Dynastie van Saïs in Egypte, onder Assyrisch gezag

- Sargon II bedwingt opstand Asdod

- 705: Hizkia in opstand tegen Assyrië

- 701: Veldtocht Sanherib tegen Fenicië, Filistijnen en Juda. Steden Juda verwoest (Lachis), Jeruzalem bedreigd; leger Egypte en Nubië (Tirhaka) verslagen bij Elteke door Sanherib
- Hizkia betaalt zware schatting

- Bouwwerken in Jeruzalem: Siloach-tunnel
- Juda terug onder Assyrisch gezag

Bloei en ondergang van Juda: 2 Koningen 18-25, 2 Kronieken 29-36; Jeremia, Ezechiël, Nahum, Sefanja, Habakuk, Jona

- Hizkia
- (Jeruzalem gespaard)







- Manassa
- Amon



- Josia

- Macht Assyrië brokkelt af
- Einde Assyrische heerschappij Egypte, Psammetichus I heerser over Egypte

Babylonië:
- Opkomst nieuwe dynastie (626-539), Nabopolassar (626-605)

- 612: Nineve veroverd en verwoest door Meden en Babyloniërs

- 609: Babyloniërs verslaan Assyriërs en Egyptische hulp (Necho II) in Charan; einde Assyrische rijk (609)
- Babylonische rijk
- Nebukadnessar II verslaat Necho II (Egypte) bij Karkemis (605)

- Assyrië verliest heerschappij over Syrië en Palestina
- Juda herwint zelfstandigheid
- Egypte neemt gezag van Assyrië over in Palestina

- Hervorming Josia
- Optreden Jeremia




- Josia gedood door Necho II (Egypte)
- Joachaz



- Jojakim door Necho II op troon gezet

- Nebukadnessar II koning (605-562)



- 587: Farao Chofra van Egypte verslagen door Babyloniërs

- Juda onder Babylonisch gezag

- Juda in opstand tegen Babylonië
- Belegering Jeruzalem
- Na de dood van Jojakim geeft opvolger Jojachin Jeruzalem over; deportatie naar Babylonië (597)

- Opstand van Sedekia tegen Babylonië
- Belegering en inname Jeruzalem; verwoesting van tempel en stad; deportatie naar Babylonië (586)

- Jojachin
- Ezechiël met ballingen naar Babylonië; optreden Ezechiël
- Babylonische ballinschap
- Sedekia


- Inname en verwoesting van Jeruzalem en tempel

>> Ondergang en herstel van Juda >>