Waar is Betlehem?

Betlehem is een dorp in Juda (later Judea). De plaats is vooral bekend omdat koning David ervandaan komt, en omdat het de plaats is waar Jezus is geboren.

Betlehem ligt in het gebied van de stam Juda (later Judea), negen kilometer ten zuiden van Jeruzalem. Al in de veertiende eeuw voor Christus woonden er mensen op de plaats waar Betlehem ligt. Er was ook een andere plaats die Betlehem heette, in het gebied van de stam Zebulon (Jozua 19:15).

De naam Betlehem betekent: huis (bet) van brood (lechem). Het is goed mogelijk dat de naam oorspronkelijk niet verwees naar brood, maar naar een godenpaar met de naam Lachmu en Lachamu.
De betekenis van brood speelt wel een rol in het verhaal van Ruth: Noömi en haar familie trekken weg uit Betlehem – het huis van brood – vanwege een hongersnood. Later, als God daar weer zorgt voor voedsel, keren ze terug: Betlehem is weer een huis van brood.

In het boek Genesis wordt Betlehem ‘Efrat’ genoemd (Genesis 35:19). Volgens 1 Kronieken 2:51 is Salma, de zoon van Efrat, de stichter van Betlehem.
Ruth ontmoet Boaz in Betlehem. Hun nakomeling, koning David, komt ook uit Betlehem. Het is mogelijk dat Betlehem in die tijd een plaats was waar men God kon dienen, net als later Jeruzalem, want Samuel brengt er een offer als hij erheen gaat om de nieuwe koning te zalven (1 Samuel 16:5).
Na de ballingschap in Babylonië keert ook een aantal inwoners van Betlehem terug naar hun woonplaats (Nehemia 7:26).
De evangeliën van Matteüs en Lucas vertellen dat Jezus in Betlehem geboren is. Volgens Lucas omdat Jozef daarheen moest reizen voor een volkstelling en hij een verre nakomeling van David was. De evangelisten verbinden dit aan de profetie van Micha 5:1 (Matteüs 2:5-6):

In Matteüs 2:13-18 wordt verteld dat Herodes de Grote uit angst voor de macht van Jezus alle jongetjes in Betlehem van twee jaar of jonger laat doden.

Dicht bij Betlehem overlijdt Rachel, de vrouw van Jakob. Tegenwoordig herinnert het ‘graf van Rachel’ daaraan, een plaats vlak bij Betlehem.
Op de plaats in Betlehem waar Jezus volgens christelijke tradities geboren is, staat vanaf de zesde eeuw na Christus de Geboortekerk.