Wie was Daniël in de Bijbel?

Daniël is de hoofdpersoon in het naar hem genoemde bijbelboek. Hij leeft in de zesde eeuw voor Christus als balling in Babylonië, aan het hof van koning Nebukadnessar. Daniël is bekend om zijn wijsheid en omdat hij trouw blijft aan de Joodse wetten, terwijl hij leeft in een niet-Joodse cultuur.

De naam Daniël betekent: Mijn rechter is God. Daniëls Babylonische naam is Beltesassar. Die naam betekent waarschijnlijk: Bescherm het leven van de koning.
In Ezechiël 14:14 en Ezechiël 14:20 wordt gezegd dat NoachJob en Daniël rechtvaardige mannen waren. Het is niet zeker of hier dezelfde Daniël bedoeld wordt als de hoofdpersoon van het bijbelboek Daniël. Verder komen er nog twee mannen met de naam Daniël voor in de Bijbel: een zoon van David (1 Kronieken 3:1) en een balling uit de familie Ittamar in Babylonië (Ezra 8:2; Nehemia 10:6).

Op een dag heeft koning Nebukadnessar een droom (Daniël 2). Alleen Daniël kan die droom navertellen en uitleggen, nadat hij eerst samen met zijn vrienden tot God gebeden heeft. Nebukadnessar heeft gedroomd van een beeld met een hoofd van goud, een borst en armen van zilver, benen van ijzer en voeten van leem. En dat beeld stortte in elkaar. Daniël legt uit dat dit betekent dat het rijk van Nebukadnessar in elkaar zal storten.
Vanaf dat moment komt Daniël bij de koning in de gunst en krijgen hij en zijn vrienden een plaats aan het hof. Zijn uitleg van dromen en zijn visioenen voorspellen hoe het met de macht in het rijk zal gaan.

Daniël blijft aan het hof, ook al komt er een nieuwe koning. De andere adviseurs van de koning willen Daniël graag uit de weg ruimen. Ze zijn jaloers op zijn wijsheid. Daarom laten ze de nieuwe koning Darius een wet opstellen waarin staat dat niemand een verzoek tot een god mag richten (Daniël 6). Als Daniël daarna toch tot de God van Israël bidt en betrapt wordt, wordt hij voor straf in een leeuwenkuil gegooid. God stuurt zijn engel om hem te redden. Koning Darius straft de andere adviseurs. En hij beveelt dat iedereen in zijn rijk vanaf dat moment ontzag moet hebben voor de god van Daniël.

In de Griekse tekst van het boek Daniël staan nog andere verhalen over Daniël, die niet in de Hebreeuwse tekst staan. Ook in die verhalen gaat het om het verschil tussen Daniël, die de god van Israël vereert, en de Babyloniërs, die hun eigen goden hebben, zoals de god Bel (Dan 3:1-22) en een draak (Dan 3:23-42).

We weten niet of er echt een persoon heeft bestaan in de zesde eeuw voor Christus die Daniël heette. Het bijbelboek Daniël is pas in de tweede eeuw voor Christus geschreven, en kan ons weinig vertellen over wat er echt in de zesde eeuw gebeurd is.