Mijn Peuterbijbel in de kinderopvang
Mijn naam is Melanie van de Peut en ik ben de auteur van Mijn PeuterBijbel. Deze Bijbel speciaal voor peuters heb ik geschreven vanuit de praktijk, want ik werk zelf dagelijks op een peutergroep. Voordat we Mijn Peuterbijbel gingen gebruiken, lazen we voor uit verschillende kinderbijbels of vertelden we Bijbelverhalen met een viltbord.
Beide oplossingen waren voor ons niet ideaal. We merkten bij de gewone kinderbijbels dat ze vaak net niet aansloten bij peuters: te moeilijke taal of te lange teksten, waardoor het lastig was om de kinderen stil te laten zitten in de kring. Het vertellen met het viltbord ging wel goed, maar vereiste veel voorbereiding. Bovendien was het niet voor elke collega weggelegd om een verhaal uit het hoofd te vertellen. Afgelopen jaar konden we voor het eerst werken met een Bijbel die helemaal speciaal is geschreven voor peuters en dit zijn de bevindingen uit mijn groep.
Een jaar samen voorlezen
In de lente van 2020 heb ik al wat geëxperimenteerd, maar na de zomervakantie van dat jaar ben ik pas echt begonnen te werken met Mijn Peuterbijbel. Dat was spannend: werken alle verhalen die je hebt bedacht ook in de praktijk? Gelukkig kan ik na een jaar deze vraag beantwoorden met een volmondig ja. Ik heb gemerkt dat mijn collega’s en ik de Bijbel meer gebruiken op de groep. Er is bijna geen voorbereiding bij nodig en ook collega’s die het lastiger vinden om uit hun hoofd te vertellen, kunnen met Mijn Peuterbijbel makkelijk een verhaal erbij pakken.
Ook handig: omdat ik op de groep veel bezig ben met de (taal-)ontwikkeling van peuters, heb ik activiteiten toegevoegd die we veel doen op de groep: het oefenen met tellen, met begrippen als groot en klein, het leren kennen van je lichaam en het bespreken van sociaal-emotionele thema’s die veel voorkomen bij peuters. Zo wordt het voorleesmoment meteen ook een ontwikkelmoment. Twee vliegen in één klap dus, en omdat de verhalen interactief zijn houden de peuters hun aandacht er veel beter bij. Als ze toch wat onrustig zijn, kun je de verhalen makkelijk wat korter vertellen of wat meer interactieve elementen toevoegen. We hebben Mijn Peuterbijbel daardoor niet alleen kunnen gebruiken op de peutergroep, maar zelfs op de baby- en dreumesgroep (afgewisseld met de Babybijbel van het NBG).
Tips uit de praktijk
Maar hoe bepaal je welk verhaal je het beste kunt gebruiken bij welk thema in de groep? Hoe zorg je ervoor dat de verhalen de ontwikkeling van peuters echt verder helpen, zodat je ze makkelijk kunt koppelen aan andere activiteiten op de groep? Het helpt mij als ik bij elke themavoorbereiding alvast bedenk: welke Bijbelverhalen zouden hierbij passen? En dan gaat het koppelen eigenlijk heel eenvoudig. Hier volgt een lijst met Bijbelverhalen die wij dit jaar hebben gekoppeld aan de thema’s.
Daarnaast vertelden en vierden we op de groep ook nog de verhalen bij de andere feestdagen over Jezus’ verhaal: Palmpasen, Pasen, Pinksteren en Hemelvaart.
Over die laatste feestdagen is er trouwens leuk nieuws. Ter ere van de tweede druk van Mijn Peuterbijbel is er nu een methode ontworpen met Peuterparty’s
Mijn Peuterbijbel heeft met onze peuters in ieder geval geholpen om de Bijbel er veel vaker bij te pakken en tegelijk te werken aan de ontwikkeling van de kinderen.
Extra: Thema’s en verhalen
Hier deel ik thema’s waar wij mee bezig zijn en verhalen die daarbij passen.
Dit ben ik – Over je lichaam
- Het begin van de wereld. In het stukje over Adam en Eva in dit hoofdstuk kun je meteen met de kinderen de lichaamsdelen oefenen. Dit zit er al interactief ingebouwd.
- Zorgen voor de wereld. Dit hoofdstuk gaat over Psalm 8, en past bij de schepping.
- Heb lief. Dit hoofdstuk gaat over het belangrijkste gebod van Jezus. Hierin staat ook dat het belangrijk is om jezelf lief te hebben. We hebben met de hele groep voor de spiegel gestaan en gekeken naar wat we allemaal kunnen.
- Waar is Jezus? Dit hoofdstuk gaat over Jezus die kwijtraakt bij de tempel. In een van de illustraties is te zien dat Jezus opgroeit. In de groep hadden we het over zelf groeien.
Herfst – Bijbelverhalen over de regen
- Jezus is sterker dan de storm.
- Noach en de grote boot. Dit hoofdstuk staat ook in Mijn kleine Peuterbijbel in een andere versie. Zo kan je hem in twee versies voorlezen.
Dankdag
- Een lied voor God. Dit hoofdstuk gaat over Psalm 150. Dat is heel mooi bij Dankdag. Meteen leuk om samen muziek te maken. Dit verhaal hebben we afgelopen jaar op de groep gelezen.
- God zorgt goed voor mij. Over Psalm 23. Nog een ander idee: danken dat God voor ons zorgt.
- Noach en de grote boot. Ook dit verhaal kun je hierbij gebruiken, over de regenboog.
Sinterklaas
Hier hebben we als kinderopvang geen Bijbelverhalen bij verteld, maar als je dit wel zou willen doen zijn er bijvoorbeeld Bijbelverhalen over cadeautjes:
- David en Jonathan zijn vrienden. In dit verhaal geeft Jonathan een cadeau aan David.
- Spreuken. In dit verhaal vraagt koning Salomo een heel mooi cadeau aan God
Kerst
- Een heel bijzondere koning – De wijze mannen. Met Kerst vertelden we het kerstverhaal: van de profeet Micha in het Oude Testament tot het verhaal in het Nieuwe Testament met Jozef en Maria, het verhaal van de herders en dat van de Wijzen.
Hatsjoe – Over ziek zijn
Bij dit thema passen ook weer verhalen over je lichaam – zie Dit ben Ik.
- Bartimeüs
- Een gat in het dak. Dit verhaal gaat over vier vrienden die hun zieke vriend bij Jezus brengen.
- Saulus wordt een vriend van Jezus. In dit verhaal wordt Saulus blind en kan later weer zien.
Lente
- Gods nieuwe wereld is als een klein zaadje. Dit verhaal sloot mooi aan bij de zaadjes die we in de klas hadden. Je ziet erin hoe planten groeien en er komen ook nog vogels en nestjes in voor, die ook in het thema besproken werden.
- Iets nieuws. De profeet Jesaja vertelt over hoe een heel klein plantje in de woestijn uiteindelijk uitgroeit tot een prachtig groen landschap met genoeg eten en drinken voor iedereen.
- Één schaap is weg. Naar de gelijkenis van Jezus. Past goed bij de lammetjes in de wei, die we ook bespraken in de lente.
Biddag
Ook hier passen verschillende verhalen bij. Wij gingen voor:
- Bidden is praten met God. Hierbij wordt ook het Onze Vader voor peuters besproken.
- Daniel in de leeuwenkuil. Daniel blijft bidden, zelfs als het niet mag.
- Ruth en Boaz. In dit verhaal zie je mooi hoe het eten op het land groeit.
- Alle andere Bijbelverhalen waarin wordt gebeden.
Ik en mijn familie
Bij dit thema werkten we vanuit de familieboom van Abraham. We begonnen elke Bijbelkring met die boom en daarna vertelden we een verhaal over de familie van Abraham.
- Abram, Sarai en Lot gaan op reis. Hierin komt het woord ‘neef’ voor. Mooie mogelijkheid om te praten over neefjes, nichtjes, ooms en tantes.
- Isaak wordt geboren. Over baby’s die geboren worden.
- Jakob en Esau maken het weer goed. Bij dit verhaal kun je praten over broers en zussen en ook over het woord tweeling.
- Jozef in de put. Dit verhaal gaat over Jozef en zijn broers, waarin ook de woorden papa en mama voorkomen.
- Jezus zegent de kinderen. Dit verhaal past mooi bij het thema, met het liedje ‘Jezus houdt van alle opa’s, oma’s, kleine kinderen, grote kinderen, papa’s, mama’s, enzovoort’!
Feest/Jarig zijn
Bijbelverhalen over feesten. Waar kun je allemaal feestjes voor vieren?
- Feest. Over de bruiloft in Kana.
- Nehemia. In dit verhaal is het feest omdat de muur af is.
- Saul wordt koning. Feest voor koning Saul.
- Waar is Jezus? Groeien past bij het thema ‘feest/jarig’ zijn.
Melanie van de Peut
Auteur en peuterjuf
