Matteüs 1:18-24 – Preekinspiratie
Klik om deze passage te lezen in de NBV21
Waar gaat het om in dit gedeelte?
Bekijk de video
met Bram Beute, voorganger van Oase voor Nieuw-West en de Bron in Amsterdam Nieuw-West
Lees hier de tekst van de video
Het zal je maar gebeuren. Je verloofde is zwanger terwijl jij niet met haar naar bed bent geweest. Dat is pijnlijk. Zeker in een cultuur waar eer en schande nog veel belangrijker zijn dan de onze. Het is niet alleen pijnlijk in je relatie met je verloofde, maar zeker ook met anderen. Wat zal je familie en verdere omgeving ervan vinden? En dat is de situatie waar Jozef zich in bevindt.
Hij is een rechtschapen mens en ziet er vanaf Maria in het openbaar aan te klagen. Hij hoopt de dingen discreet te regelen. De vuile was hoeft niet buiten te hangen. Maar het is niet het vreemd gaan Maria dat hem in deze situatie gebracht heeft. Het is de geest van God zelf. De geest van God die in het begin van de wereld, zoals beschreven op de eerste bladzij van de Bijbel, zweefde over de oervloed, toen alles nog woest en doods en duister was.
Die geest broed op een nieuw begin. In de chaos van het menselijk bestaan creëert hij nieuw leven. Mattheus zelf lijkt naar dat begin van de Bijbel te verwijzen. De eerste woorden van zijn boek zijn overzicht van de afstamming van Jezus Christus. En dat laat zich ook lezen als boek van de Genesis van de wording van Jezus Christus. En dan vertelt Matteüs ook hoe God zijn weg gaat met en door mensen die buiten de kaders lijken te vallen.
Zoals Tamar, die haar schoonvader verleidt om te krijgen waar ze recht op heeft. Of als Rachab die een prostituee was en bovendien een Kanaanitische. God gaat zijn weg via Ruth, via David en de vrouw van Uria en via de ballingschap. God is aanwezig en aan het werk. juist ook in die gebeurtenissen en die mensen.
En nu is deze realiteit van Gods werk en herschepping in de chaos van het menselijk leven ook Jozefs bestaan binnengedrongen. En net als die andere Jozef van lang geleden krijgt die dromen tussen haakjes. Matteüs vertelt vier keer dat Jozef een droom kreeg. Net zoals die Jozef in Genesis vier keer droomde of te maken had met dromen.
God is met ons. Dat ervaart Jozef in de dromen. God gaat met hem mee. Jozef, wees niet bang. Dezelfde woorden die Maria ook te horen kreeg. Wees niet bang voor de chaos die je leven binnenkomt. Want hierdoorheen werkt de Heilige Geest van God. Uit de chaos komt een nieuw begin, een bevrijding van alle zonden. Maar zonder het zich afwenden van God is, keert God zich in Jezus Christus juist naar de mensen toe.
God zal met ons zijn. En daar is dit kind het teken van. In dit kind zal God aanwezig zijn, juist aan de rafelranden van de samenleving. Als kraambezoek zullen er vreemdelingen, magiërs op bezoek komen. Hij zal asielzoeker zijn in Egypte en later juist hen aanraken die onaanraakbaar moesten zijn vanwege hun onreinheid en hun huidziekte.
Hij zal optrekken met mensen die bekend stonden om hun slechtheid en zelfs tussen de misdadigers sterven. Zo zal Hij God met ons zijn. Zo zal Hij zijn volk bevrijden van de zonde en alle macht ontvangen in hemel en op aarde en met zijn leerlingen zijn tot aan de voltooiing van de wereld. En Jozef wordt uitgenodigd om mee te doen.
Om niet weg te vluchten naar een veilig overzichtelijk leven. Jozef wordt uitgenodigd om te leven met de roddels over zijn vrouw die zwanger was van een ander voordat ze trouwde om straks te moeten vluchten naar Egypte. Maar Jozef wordt vooral uitgenodigd om mee te maken hoe God met hem is. En met Jozef wordt jij word ik uitgenodigd om niet bang te zijn voor wat andere mensen van ons vinden.
Om ons te laten bevrijden van onze zelfgerichtheid, van onze zonde. Wees niet bang voor de geest die aan het werk is. Wees niet bang, maar doe mee. Want God is bij ons. Maakt juist aan de rafelranden van het leven. Hij ontmoet ons in Jezus. In die mens zonder eten, drinken of dak boven zijn hoofd. In de vreemdeling, de zieke, de gevangene. En zo verlost Hij jou en mij van onze zelfgerichtheid uit onze comfortabele bubbel. En juist zo is hij bij ons. Wees niet bang. God is bij ons.
Ter inspiratie: Wees niet bang! God is met jou!
In tegenstelling tot in de geboorteaankondiging bij Lucas staat Jozef hier centraal. Jozef ontdekt dat Maria zwanger is nog voor ze gaan samenwonen. Hij is verward en weet niet wat te doen. Moet hij Maria als vrouw houden of moet hij haar, in stilte, verstoten? Hij is bekommerd om wat de mensen van hem zullen denken. Jozef weet niet dat God hier aan het werk is. Net zoals koning Achaz in Jesaja 7
‘Wees niet bang’: een goddelijke geruststelling
Het eerste wat de engel zegt is opmerkelijk: ‘Wees niet bang’! Jozef wordt onmiddellijk gerustgesteld. Hij hoeft niet langer te twijfelen: God zegt dat hij Maria tot zich mag nemen. De twijfel en schande die hij voordien voelde wanneer hij Maria als vrouw zou houden, maakt plaats voor hoop en redding. De engel kondigt de geboorte aan van Jezus, de redder van het volk, door wie God tastbaar bij ons komt. Jozef aanvaardt de boodschap, de opdracht en de hulp van God. Dit in tegenstelling tot Achaz, die zijn vertrouwen legt in menselijke macht in plaats van in God. Zo gaat Jozef in onze passage van verwarring over naar geloof en vertrouwen door de hulp van God.
Advent als tijd van vertrouwen
Tijdens de adventsperiode, waarin we uitkijken naar de geboorte van Jezus, herinnert Jozef ons aan onze eigen onzekerheden. Soms worstelen we zelf met bepaalde vragen of zaken die in ons leven spelen en weten we niet goed wat te doen. Zeker wanneer er veel op het spel staat en we dingen dreigen te verliezen die ons nauw aan het hart liggen, doen we er alles aan om te redden wat nog kan. In zo’n situatie moeten we niet alleen op ons eigen kunnen vertrouwen maar vooral op God. De passage laat zien dat God ons te hulp schiet wanneer we dit het hardst nodig hebben. Gods liefdevolle nabijheid zorgt ervoor dat we, net zoals Jozef, met het volle vertrouwen en vol overgave het goede kunnen doen en Gods geest uitdragen.
Immanuel: de belofte van Gods nabijheid
‘Immanuel’ – God met ons. De naam die men aan Jezus zal geven, maar ook hetgeen Jozef in zijn hart sloot. Zoals Jozef mogen wij ook horen: wees niet bang. God is met ons, vandaag en morgen!
Uitgelicht: Van menselijke berekening naar vertrouwen op God
In de geboorteaankondiging in Matteüs speelt Jozef de centrale rol. Als hij te weten komt dat Maria zwanger is, overweegt hij haar te verstoten. Een keurige oplossing van een rechtvaardig man volgens de regels van die tijd. Maar door hemelse tussenkomst herwint hij vertrouwen.
Aan de slag met deze passage
Wil je op het gebied van exegese meer weten over deze passage?
Op deze pagina vind je aantekeningen bij de tekst
Hier
En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier
Advent en Kerst 2025 - Wees welkom! Of toch niet ...
Op deze pagina:
... vind je in video-vorm en tekst inspiratie voor de preek verbonden aan de kern van dit Bijbelgedeelte.
In deze passage uit Matteüs krijgt Jozef een droom waarin een engel van God de geboorte van Jezus aankondigt.
Je vindt op deze pagina ook links naar meer achtergrondinformatie bij deze passage. Dit alles helpt je om een goed onderbouwde en inspirerende preek te maken die ingaat op actuele vragen.
