Inleiding Lucas

Het evangelie volgens Lucas vertelt het verhaal van Jezus. Het begint met de boodschap dat hij geboren zal worden, en het eindigt ermee dat hij naar de hemel gaat. In het boek Handelingen gaat dat verhaal verder. Daar vertelt dezelfde schrijver hoe de apostelen het goede nieuws over Jezus overal vertellen.

Het evangelie volgens Lucas is waarschijnlijk rond 90 na Christus geschreven. De schrijver heeft Jezus dus niet zelf gekend. Maar hij heeft wel veel informatie over hem verzameld. Waarschijnlijk kende hij het evangelie volgens Marcus en nog andere teksten over het leven en werken van Jezus. Die teksten heeft hij opnieuw geordend en uitgelegd.

In de oudste teksten stond geen naam boven het evangelie. Vanaf de tweede eeuw na Christus wordt Lucas als de schrijver van dit evangelie genoemd. Lucas, een arts, was een helper van Paulus (Kolossenzen 4:14).

Meteen aan het begin van het evangelie vertelt Lucas wat zijn bedoeling is: de lezer moet weten dat alles wat hij over Jezus gehoord heeft, waar is. Daarom heeft Lucas heel precies gewerkt toen hij dit boek schreef: zijn verhaal over Jezus is betrouwbaar.

Lucas spreekt de lezer aan met ‘Theofilus’. Theofilus kan natuurlijk een bestaande persoon geweest zijn. Maar je kunt deze naam ook anders lezen. Theofilus betekent: Vriend van God. Dat kan dus ook verwijzen naar iedereen die in God wil geloven.

Lucas benadrukt dat Gods beloftes aan Israël uitgekomen zijn met de komst van Jezus. Dat hoor je bijvoorbeeld in het gebed van Simeon: Jezus is de held van Israël (Lucas 2:32). Maar Simeon zegt ook nog iets anders: ‘U hebt hem gestuurd om alle volken te redden.’

De komst van Jezus is goed nieuws – eerst voor Israël, maar uiteindelijk voor de hele wereld.

In de eerste eeuw na Christus waren veel mensen uit andere volken geïnteresseerd in de God van Israël. Ze lazen in de heilige boeken, en gingen soms naar een synagoge. Maar ze hoorden niet echt bij het volk van God. Lucas wil duidelijk maken dat ook niet-Joden er helemaal bij horen.

Volgens Lucas bestaat de redding die Jezus brengt, vooral uit vergeving. Door Jezus is het weer goed tussen God en de mensen. Als iemand spijt heeft en een nieuw leven wil beginnen, is dat altijd mogelijk. Kijk bijvoorbeeld naar het verhaal van de zoon die van huis weggaat (Lucas 15:11-32). Mensen die in Jezus geloven, moeten het goede voorbeeld geven: ze moeten elkaar steeds weer vergeven (Lucas 17:3-4). Zo wordt Gods nieuwe wereld werkelijkheid.

Lucas heeft veel aandacht voor mensen die onbelangrijk lijken, zoals arme mensen, zieken, vrouwen, en mensen van wie iedereen weet dat ze slechte dingen doen. Lucas vertelt hoe Jezus deze mensen ontmoet, en hoe hij laat zien dat ook zij erbij horen. Je ziet dat ook in de voorbeelden die Jezus vertelt: zoals in het verhaal over de arme Lazarus (Lucas 16:19-31) en over de arme weduwe en de oneerlijke rechter (Lucas 18:1-8).

De gelovige Joden vinden het verkeerd dat Jezus omgaat met slechte mensen en niet-Joden. Maar voor Lucas is het juist een van de dingen die Jezus zo bijzonder maken.

In het evangelie volgens Lucas lees je vaak dat Jezus bidt. Jezus vindt het belangrijk dat ook zijn leerlingen leren bidden. Ze mogen nooit opgeven, ook niet als ze niet meteen antwoord op hun gebed krijgen (bijvoorbeeld Lucas 18:1-7).

Als lezer mag je, net als de leerlingen, van Jezus leren hoeveel kracht het gebed heeft.

Lucas laat steeds weer zien hoe belangrijk de heilige Geest is. Jezus is door de heilige Geest geboren (Lucas 1:35), en door de kracht van de heilige Geest kunnen mensen bijzondere dingen doen. Het belangrijkste voorbeeld hiervan zijn de leerlingen. Met de hulp van de heilige Geest kunnen zij het goede nieuws overal vertellen (Lucas 24:47-49).

Tijdens het lezen van het evangelie volgens Lucas kun je zien hoe de heilige Geest mensen steeds weer moed en kracht geeft om door te gaan.