Dag 12 / Gen. 33-36, Ps. 120

₁Toen Jakob zag dat Esau met vierhonderd man op hem afkwam, verdeelde hij de kinderen over Lea, Rachel en zijn twee bijvrouwen. ₂De bijvrouwen en hun kinderen liet hij vooropgaan, Lea en haar kinderen daarachter, en Rachel en Jozef achteraan. ₃Zelf liep hij voor iedereen uit, en terwijl hij zijn broer naderde boog hij zevenmaal diep voorover. ₄Esau rende hem tegemoet, sloot hem in zijn armen en kuste hem; beiden huilden. ₅Toen Esau opkeek en de vrouwen en kinderen zag, vroeg hij: ‘Wie heb je daar bij je?’ Jakob antwoordde: ‘Dat zijn de kinderen die God in zijn goedheid aan mij, je dienaar, heeft geschonken.’ ₆Toen kwamen de bijvrouwen met hun kinderen dichterbij, en zij bogen diep. ₇Daarna kwam Lea met haar kinderen, en ook zij bogen diep. Ten slotte kwamen Jozef en Rachel, die eveneens diep bogen. ₈‘En wat is de bedoeling van die hele schare die ik ben tegengekomen?’ vroeg Esau. Jakob antwoordde: ‘Die was bedoeld om mijn heer gunstig te stemmen.’ ₉Maar Esau zei: ‘Ik bezit genoeg, broer, houd jij maar wat je hebt.’ ₁₀‘Nee,’ zei Jakob, ‘als je mij goedgezind bent, neem dat geschenk dan alsjeblieft van mij aan, want oog in oog staan met jou is niets anders dan oog in oog staan met God, en toch ontvang je mij welwillend. ₁₁Neem toch aan wat ik je heb laten brengen en waarmee God mij heeft gezegend, want God is mij goedgezind geweest en ik heb alles.’ Omdat hij bleef aandringen nam Esau het aan.

₁₂Hierna zei Esau: ‘Laten we verdergaan, ik zal je vergezellen.’ ₁₃Maar Jakob antwoordde: ‘Mijn heer weet hoe zwak kinderen zijn, en ik heb de zorg voor zogende schapen, geiten en runderen. Als die ook maar één dag worden opgejaagd, gaan ze allemaal dood. ₁₄Laat mijn heer toch voor zijn dienaar uit trekken, dan zal ik hem op mijn gemak naar Seïr volgen en mij aanpassen aan het tempo van het vee dat ik bij me heb en aan dat van de kinderen.’ ₁₅Esau zei: ‘Laat me dan tenminste een paar van mijn mannen bij je achterlaten.’ Maar Jakob sloeg dat af: ‘Waarom al die moeite? Het is mij voldoende dat mijn heer mij goedgezind is.’

₁₆Diezelfde dag nog keerde Esau terug naar Seïr. ₁₇Jakob echter reisde naar Sukkot en bouwde er een huis. Ook maakte hij hutten voor zijn vee; vandaar dat die plaats Sukkot heet.

₁₈Op zijn tocht vanuit Paddan-Aram kwam Jakob ook in Sichem, een stad in Kanaän. Toen hij daar behouden aangekomen was, sloeg hij ten oosten van die stad zijn kamp op. ₁₉Het stuk land waarop zijn tenten stonden, kocht hij voor honderd kesita van de zonen van Chamor, van wie Sichem er een was. ₂₀Hij richtte daar een altaar op, dat hij ‘El is de God van Israël’ noemde.

₁Op een dag ging Dina, de dochter van Lea en Jakob, eens kijken bij de meisjes van dat land. ₂Zij werd opgemerkt door Sichem, een van de zonen van de Chiwwiet Chamor, die over dat gebied heerste. Hij overweldigde en verkrachtte haar. ₃Maar omdat hij zich onweerstaanbaar tot Jakobs dochter Dina aangetrokken voelde en verliefd op haar was, deed hij zijn best om het meisje voor zich te winnen. ₄‘Zorg ervoor dat dat kind mijn vrouw wordt,’ zei hij tegen zijn vader Chamor.

₅Het was Jakob wel ter ore gekomen dat Sichem zijn dochter had onteerd, maar zijn zonen waren op dat moment in het veld bij het vee, en hij ondernam niets zolang zij niet thuis waren. ₆Chamor, Sichems vader, kwam bij Jakob om met hem te praten. ₇Zodra Jakobs zonen van het gebeurde hoorden, kwamen zij naar huis. Ze voelden zich diep gekrenkt en waren woedend omdat Sichem gemeenschap had gehad met hun zus en zich schuldig had gemaakt aan iets dat voor Israëlieten een schandelijk en ontoelaatbaar vergrijp is. ₈Chamor deed hun een voorstel: ‘Sichem, mijn zoon, houdt zielsveel van uw zus. Daarom verzoek ik u haar aan hem tot vrouw te geven. ₉En verbind u ook door andere huwelijken met ons: geef ons uw dochters en trouw zelf met die van ons. ₁₀En blijf dan bij ons, het land ligt voor u open: u kunt er wonen, er vrij in rondtrekken en er grond kopen.’ ₁₁Sichem zelf zei tegen Dina’s vader en broers: ‘Als u mij goedgezind bent, geef ik u wat u maar wenst. ₁₂Vraag gerust een hoge bruidsprijs van me en grote geschenken, ik geef u alles wat u verlangt, als u mij het meisje maar tot vrouw wilt geven.’ ₁₃Jakobs zonen gaven Sichem en zijn vader een listig antwoord; dat deden ze omdat Sichem hun zus Dina had onteerd. ₁₄‘Dat kunnen we niet doen,’ zeiden ze, ‘onze zus aan iemand geven die niet besneden is, dat zou voor ons een schande zijn. ₁₅Wij kunnen uw verzoek alleen inwilligen op voorwaarde dat u net zo wordt als wij, dat iedereen van het mannelijk geslacht bij u wordt besneden. ₁₆Dan geven wij onze dochters aan u en trouwen wij met uw dochters, en dan blijven we bij u wonen en kunnen wij één volk worden. ₁₇Maar als u geen gehoor geeft aan deze eis, als u zich niet laat besnijden, halen we onze zus terug en vertrekken.’ ₁₈Met dat voorstel konden Chamor en zijn zoon Sichem instemmen.

₁₉De jongeman wilde geen moment wachten met de uitvoering ervan, want hij begeerde Jakobs dochter vurig. Hij genoot meer aanzien dan wie ook van zijn familieleden. ₂₀Samen met zijn vader Chamor ging hij naar de stadspoort. Tegen de mannen die daar bijeen waren, zeiden ze: ₂₁‘Die mensen hebben vredelievende bedoelingen. Laat hen daarom hier wonen en vrij in ons land rondtrekken; er is immers ruimte genoeg voor hen in ons land. Wij kunnen met hun dochters trouwen, en onze dochters kunnen we aan hen geven. ₂₂Maar ze stellen één voorwaarde voordat ze bereid zijn om bij ons te wonen en één volk met ons te worden: al onze mannen en jongens moeten worden besneden, net als zij. ₂₃Denk u eens in: hun hele veestapel en al hun bezittingen zijn dan van ons! Laten we hun daarom ter wille zijn, dan blijven ze bij ons.’ ₂₄Allen die in de stadspoort bijeen waren gekomen gaven gehoor aan de oproep van Chamor en Sichem, en zo werden allen van het mannelijk geslacht die daar bijeen waren, besneden.

₂₅Drie dagen later, toen de mannen van Sichem hevige pijn leden, pakten twee van Jakobs zonen, Simeon en Levi, die volle broers van Dina waren, hun zwaard en overvielen de stad, waar niemand op onraad bedacht was. Ze doodden alle mannen. ₂₆Ook Chamor en zijn zoon Sichem brachten ze om het leven. Ze haalden Dina uit Sichems huis en vertrokken. ₂₇Daarop beroofden Jakobs andere zonen de slachtoffers en plunderden de stad, omdat hun zus onteerd was. ₂₈Schapen, geiten, runderen, ezels, en alles wat er in de stad of op het veld te vinden was maakten ze buit. ₂₉Alle bezittingen namen ze mee, en de vrouwen en kinderen voerden ze als gevangenen weg; ze roofden de huizen helemaal leeg.

₃₀Jakob maakte Simeon en Levi verwijten. ‘Jullie hebben mij in het ongeluk gestort,’ zei hij, ‘want jullie hebben mij een slechte naam bezorgd bij de inwoners van dit land: de Kanaänieten en de Perizzieten. Ik heb maar een handjevol mannen, dus als ze met zijn allen tegen mij optrekken, zullen ze me verslaan en word ik met mijn hele familie vermoord.’ ₃₁Maar zij antwoordden: ‘Moesten we onze zus dan als een hoer laten behandelen?’

₁God zei tegen Jakob: ‘Ga naar Betel. Blijf daar en bouw er een altaar voor de God die daar aan jou verschenen is toen je op de vlucht was voor je broer Esau.’ ₂Toen zei Jakob tegen zijn familieleden en tegen alle anderen die bij hem waren: ‘Doe de vreemde goden die jullie hebben weg, reinig je en trek schone kleren aan. ₃Laten we naar Betel gaan: daar wil ik een altaar bouwen voor de God die naar mij heeft omgezien in tijden van nood en die mij op mijn hele reis terzijde heeft gestaan.’ ₄Ze gaven Jakob alle afgodsbeelden die ze in hun bezit hadden, en ook hun oorringen, en Jakob begroef alles onder de terebint bij Sichem. ₅Daarna braken ze op. God joeg de inwoners van de steden in de omtrek zo’n angst aan dat ze het niet waagden Jakobs zonen te achtervolgen.

₆Toen Jakob met alle mensen die met hem meetrokken in Luz was aangekomen, het huidige Betel, in Kanaän, ₇bouwde hij er een altaar; hij noemde die plaats El-Betel, omdat God zich daar aan hem geopenbaard had toen hij op de vlucht was voor zijn broer. ₈(De voedster van Rebekka, Debora, stierf daar. Ze werd ten zuiden van Betel begraven, onder een eik die daarom Eik van geween werd genoemd.) ₉Nu Jakob was teruggekeerd uit Paddan-Aram, verscheen God hem opnieuw, en Hij zegende hem. ₁₀Hij zei: ‘Tot nu toe heette je Jakob. Die naam zul je niet langer dragen: Israël is je nieuwe naam.’ Zo gaf God hem de naam Israël. ₁₁En Hij vervolgde: ‘Ik ben God, de Ontzagwekkende. Wees vruchtbaar en word talrijk; je zult uitgroeien tot een volk, tot een hele menigte volken, en er zullen koningen uit je voortkomen. ₁₂Ik geef jou het land dat Ik aan Abraham en aan Isaak heb gegeven; ook aan je nakomelingen geef Ik dit land.’ ₁₃Hierna ging God weg van de plaats waar Hij met Jakob had gesproken. ₁₄Daar, op die plaats, zette Jakob een steen rechtop, en hij wijdde hem door er een wijnoffer op te brengen en er olie over uit te gieten. ₁₅Hij noemde die plaats, waar God met hem had gesproken, Betel.

_16-17Toen ze weer uit Betel waren vertrokken en nog maar een uur of twee van Efrat verwijderd waren, moest Rachel bevallen. Het was een moeizame bevalling en ze had het erg zwaar, maar de vroedvrouw zei tegen haar: ‘Wees gerust: je hebt er een zoon bij!’ ₁₈En terwijl het leven al uit haar week – want ze stierf – gaf zij hem de naam Ben-Oni. Maar zijn vader noemde hem Benjamin. ₁₉Toen Rachel overleden was, werd ze begraven langs de weg naar Efrat, het tegenwoordige Betlehem. ₂₀Op haar graf plaatste Jakob een gedenksteen, die tot op de dag van vandaag de plaats van Rachels graf aangeeft.

₂₁Israël reisde verder en sloeg zijn tent op even voorbij Migdal-Eder. ₂₂Tijdens Israëls verblijf in deze streek sliep Ruben eens met Bilha, zijn vaders bijvrouw. Israël hoorde ervan.

Twaalf zonen had Jakob. ₂₃Zonen van Lea: Ruben, Jakobs eerstgeborene, en verder Simeon, Levi, Juda, Issachar en Zebulon. ₂₄Zonen van Rachel: Jozef en Benjamin. ₂₅Zonen van Rachels slavin Bilha: Dan en Naftali. ₂₆Zonen van Lea’s slavin Zilpa: Gad en Aser. Dit waren de zonen van Jakob, die hij in Paddan-Aram kreeg.

₂₇Ten slotte kwam Jakob terug bij zijn vader Isaak in Mamre, bij Kirjat-Arba, dat nu Hebron heet, de plaats waar Abraham en Isaak als vreemdeling gewoond hadden. ₂₈Isaak leefde honderdtachtig jaar. ₂₉Toen blies hij de laatste adem uit en werd hij met zijn voorouders verenigd, na een lang leven. Hij werd begraven door zijn zonen Esau en Jakob.

₁Dit zijn de nakomelingen van Esau, ook Edom genoemd.

₂Esau trouwde met vrouwen uit Kanaän: met Ada, de dochter van de Hethiet Elon, met Oholibama, die een dochter was van Ana en een kleindochter van de Chiwwiet Sibon, ₃en met Basemat, de dochter van Ismaël en de zus van Nebajot. ₄Ada baarde hem Elifaz, Basemat baarde Reüel, ₅en Oholibama baarde Jeüs, Jalam en Korach. Dit waren de zonen van Esau, die hij in Kanaän kreeg.

₆Met zijn vrouwen, zijn zonen en dochters en al zijn slaven en slavinnen, met zijn hele veestapel en alle bezittingen die hij in Kanaän verworven had, trok Esau naar een ander land, weg van zijn broer Jakob. ₇Beiden bezaten namelijk zo veel vee dat het land waar zij toen als vreemdeling woonden niet groot genoeg was om bij elkaar te blijven. ₈Esau, ook Edom genoemd, vestigde zich in het Seïrgebergte.

₉Dit zijn de nakomelingen die Esau, de stamvader van de Edomieten, in het Seïrgebergte kreeg. ₁₀Hier volgen de namen van Esaus zonen: Elifaz, de zoon van zijn vrouw Ada, en Reüel, de zoon van zijn vrouw Basemat. ₁₁Zonen van Elifaz: Teman, Omar, Sefo, Gatam en Kenaz. ₁₂Timna, een bijvrouw van Esaus zoon Elifaz, baarde hem Amalek. Dit waren de nakomelingen van Esaus vrouw Ada. ₁₃Zonen van Reüel: Nachat, Zerach, Samma en Mizza. Dit waren de nakomelingen van Esaus vrouw Basemat. ₁₄Zonen die Esaus vrouw Oholibama, die een dochter was van Ana en een kleindochter van Sibon, hem baarde: Jeüs, Jalam en Korach.

₁₅Hier volgen de stamvorsten die van Esau afstamden. Zonen van Elifaz, Esaus eerstgeborene: de stamvorsten Teman, Omar, Sefo, Kenaz, ₁₆Korach, Gatam en Amalek. Dit waren de stamvorsten in Edom die van Elifaz afstamden, nakomelingen van Ada. ₁₇Zonen van Esaus zoon Reüel: de stamvorsten Nachat, Zerach, Samma en Mizza. Dit waren de stamvorsten in Edom die van Reüel afstamden, nakomelingen van Esaus vrouw Basemat. ₁₈Zonen van Esaus vrouw Oholibama: de stamvorsten Jeüs, Jalam en Korach. Dit waren de stamvorsten die afstamden van Esaus vrouw Oholibama, de dochter van Ana. ₁₉Dit waren de zonen van Esau, ofwel Edom, en dit waren de stamvorsten die van hen afstamden.

₂₀Dit zijn de zonen van Seïr, de Chorieten, die de bewoners van dat land waren: Lotan, Sobal, Sibon, Ana, ₂₁Dison, Eser en Disan; dit zijn de stamvorsten van de Chorieten, de zonen van Seïr, in Edom. ₂₂Zonen van Lotan: Chori en Hemam; de zus van Lotan was Timna. ₂₃Zonen van Sobal: Alwan, Manachat, Ebal, Sefo en Onam. ₂₄Zonen van Sibon: Ajja en Ana (de Ana die de warmwaterbronnen in de woestijn heeft ontdekt toen hij de ezels van zijn vader Sibon hoedde). ₂₅Nakomelingen van Ana: Dison en een dochter, Oholibama. ₂₆Zonen van Dison: Chemdan, Esban, Jitran en Keran. ₂₇Zonen van Eser: Bilhan, Zaäwan en Akan. ₂₈Zonen van Disan: Us en Aran.

₂₉Hier volgen de stamvorsten van de Chorieten: Lotan, Sobal, Sibon, Ana, ₃₀Dison, Eser en Disan. Dit waren de stamvorsten van de Chorieten in Seïr.

₃₁Dit zijn de koningen die in Edom geregeerd hebben nog voordat er een koning over de Israëlieten regeerde. ₃₂Over Edom regeerde eerst Bela, de zoon van Beor; de stad waar hij zetelde heette Dinhaba. ₃₃Na de dood van Bela werd Jobab uit Bosra koning; hij was de zoon van Zerach. ₃₄Na de dood van Jobab werd Chusam uit het land van de Temanieten koning. ₃₅Na de dood van Chusam werd Hadad, de zoon van Bedad, koning. Hij versloeg de Midjanieten in Moab; de stad waar hij zetelde heette Awit. ₃₆Na de dood van Hadad werd Samla uit Masreka koning. ₃₇Na de dood van Samla werd Saül uit Rechobot aan de rivier koning. ₃₈Na de dood van Saül werd Baäl-Chanan, de zoon van Achbor, koning. ₃₉Na de dood van Baäl-Chanan, de zoon van Achbor, werd Hadar koning; de stad waar hij zetelde heette Paü, en zijn vrouw was Mehetabel, die een dochter was van Matred, de dochter van Me-Zahab.

₄₀Dit zijn de namen van de stamvorsten die van Esau afstamden, ieder aan het hoofd van zijn eigen familie en met zijn eigen gebied: Timna, Alwa, Jetet, ₄₁Oholibama, Ela, Pinon, ₄₂Kenaz, Teman, Mibsar, ₄₃Magdiël en Iram. Dit waren de stamvorsten van Edom, ieder met zijn eigen woongebied in het land dat zij in bezit hadden genomen. Esau was de stamvader van de Edomieten.