De Psalmen voor kinderen: samen lezen en beleven

Psalmen zijn de gedichten uit de Bijbel. Voor veel mensen zijn het geliefde teksten. Bijbellezers vinden er troost in omdat ze zich herkennen in deze liederen vol emotie. Maar kun je deze Bijbelse poëzie ook met kinderen lezen? In deze blog lees je tips en adviezen over het lezen van de Psalmen met kinderen.

Er bestaan verschillende soorten psalmen. De ene psalm bezingt Gods goedheid of gaat in op vertrouwen, terwijl in de andere psalm groot verdriet te lezen is. Elke psalm is anders, en ook elk kind is anders. Het ene kind leest graag en praat gemakkelijk; het andere is juist heel actief, muzikaal of creatief. Soms is je kind vol vertrouwen of zoekt het juist naar bescherming. Soms is hij of zij heel vrolijk, en zingt het uit, maar er kunnen ook momenten zijn waarop je kind verdrietig is en dat vanbinnen voelt. Het mooie is dat juist in de psalmen al deze emoties voorbijkomen. Wanneer je kind zijn of haar emoties herkent in de Bijbel, komt de Bijbel dichtbij.

Een van de vrolijkste psalmen is Psalm 150. Deze psalm is een echte lofprijzing voor God en past bijzonder goed binnen je gezin als jullie actief en vrolijk willen zijn.

Maak muziek met elkaar door bijvoorbeeld een trommel te maken met twee aan elkaar geplakte papieren borden met daartussen rijst of bonen. Versier de trommel met linten, en trommel mee op het ritme van de muziek. Laat je kind er ook een dansje bij verzinnen. Het kan bijvoorbeeld heel leuk zijn om iemand steeds een paar passen te laten verzinnen, die iedereen na moet doen.

Als je kind juist meer houdt van nadenken en praten, kun je ook met deze psalm goed uit de voeten. Praat door over hoe je kind zich voelt na het lezen van deze psalm, of deel weetjes, bijvoorbeeld over het woord ‘halleluja’ aan het begin en einde van de psalm. Door zulke weetjes met je kind te ontdekken, komen psalmen nog meer tot leven.

Niet alle psalmen zijn zo vrolijk. Kinderen mogen ook weten dat ze kunnen klagen bij God. Een mooi voorbeeld van een klaagpsalm is Psalm 13. Dankzij deze psalm kunnen kinderen ontdekken dat ze ook hun zorgen en verdriet bij God kunnen neerleggen. Tegelijkertijd leren ze dat (klaag)psalmen altijd positief eindigen, want de dichter vertrouwt erop dat God mensen helpt en redt. Ook dat is iets om samen bij stil te staan: wanneer klagen jullie bij God, en waarvoor kun je Hem dan op dat moment wél danken?

Een heel bekende en geliefde psalm is Psalm 139: God is er altijd, ook voor jou en je kind. Hier kun je in je gezin over praten. Wat vinden jullie ervan dat God er altijd is? Is dat een fijn gevoel, of juist niet? Als je kind niet goed stil kan zitten, kunnen jullie op een heel andere manier met deze psalm aan de slag: beeld het lied eens met elkaar uit. Zo kunnen jullie de psalm nog een keer lezen met elkaar, en hem tegelijkertijd met handen en voeten beleven. Deze oefening sluit mooi aan bij alle verschillende gebedshoudingen die je in de Bijbel kunt tegenkomen. Als iemand in de tijd van de Bijbel wilde bidden, deed hij vaak zijn handpalmen omhoog. Soms stond iemand, soms knielde hij of zij. Ook dat is iets wat jullie met elkaar kunnen uitproberen. Probeer eens op andere manieren te bidden, bijvoorbeeld staand, zittend of knielend; of hardop in plaats van in jezelf, en in plaats van je handen te vouwen, kun je ze ook omhoog- en openhouden. Merken jullie verschil? Vinden jullie dat prettig, of juist ongemakkelijk?

Psalm 23 gaat ook over vertrouwen. Van deze psalm kun je op YouTube verschillende versies opzoeken om met elkaar te zingen. Zoek bijvoorbeeld eens op ‘Psalm 23’ en ‘SamenleesBijbel’ voor een mooie versie, waarin je kind zich echt kan herkennen als een schaap uit Gods kudde.

Het Bijbelboek Psalmen is een boek dat bij uitstek past bij alle verschillende voorkeuren die kinderen kunnen hebben. Als je recht doet aan de eigenheid van je kind, begint de Bijbel meer en meer te leven voor hen. Door het zelf aan den lijve te ondervinden, worden kinderen geholpen om zich de Bijbel echt eigen te maken. En zo komt deze eeuwenoude poëzie ineens heel dichtbij!

Deze blog is geschreven door Roelien Smit, Bijbelwetenschapper en hoofd Communicatie bij het Nederlands Bijbelgenootschap.