Bijbellezen: niet omdat het moet, maar omdat het kan
Wat antwoorden mensen als je ze vraagt wat de Bijbel voor hen persoonlijk betekent? Opvallend vaak komen dan beelden langs die met voedsel te maken hebben: ‘Dagelijks brood’ en ‘voeding voor de ziel’, bijvoorbeeld. De vraag hoorde bij een online enquête onder gebruikers van debijbel.nl, die door 3500 mensen uit de breedte van christelijk Nederland is ingevuld. Ook uit andere onderdelen van de enquête blijkt dat de motivatie om de Bijbel te lezen hoog is: bijna 80% zou dagelijks in de Bijbel willen lezen, en zo’n 56% doet dat ook daadwerkelijk. Dat zijn trouwens vaak korte momenten: maar 19,2% leest een kwartier of langer. Voor nog geen 2% is de verwachting van anderen een reden om de Bijbel te pakken: de motivatie komt bijna altijd uit onszelf.
Liever vaker en langer
De uitkomsten schetsen aan de ene kant een vrij rooskleurig beeld: dagelijks Bijbellezen is nog steeds voor veel mensen een goede gewoonte. Maar het is nog veel meer dan dat: ‘contact met God’ (64,8%), ‘geloofsopbouw’ (64,4%) en ‘inspiratie voor dagelijks leven’ streven ‘goede gewoonte’ (29,%1) als motivatie om de Bijbel te lezen ruim voorbij. Dat geldt ook voor ‘moed om door te gaan’, ‘troost’, ‘hoop’ en ‘levenslessen’. Bijbellezen is de moeite waard, die ervaring deelt een groot deel van de respondenten.
Je zou dan ook denken dat het bijna vanzelf gaat – een bezigheid die je zoveel oplevert, geef je vanzelfsprekend een belangrijke plek in je leven, toch? De vraag stellen is hem beantwoorden: de ervaring dat Bijbellezen niet vanzelf gaat, wordt minstens even breed gedeeld. Twee derde van de respondenten (ook de groep die nu al minimaal wekelijks leest) zou vaker en langer willen lezen.
Ideaal en werkelijkheid
Voor veel mensen zal het herkenbaar zijn: we hebben een ideaal beeld van ongestoorde, inspirerende, verfrissende dagelijkse Bijbelstudie of stille tijd, maar dat beeld wordt regelmatig ingehaald door de werkelijkheid. Zoals theoloog en auteur Corien Oranje schrijft: ‘Ik wil dat de Bijbel een grotere plek krijgt in mijn privéleven. Maar dan zie ik de krant liggen, ik krijg een appje van een zoon, ik kom erachter dat de kat weer eens op het vloerkleed gekotst heeft en daarna moet ik toch echt dringend aan het werk of naar de sportschool. En ineens is het zondag, en is er wéér een week voorbij waarin er niets van mijn goede voornemens terecht is gekomen.’
Net zoals we de motivatie om te lezen tegenwoordig vooral uit onszelf halen, zoeken we de redenen waarom het (vaak) niet lukt ook bij onszelf. ‘Gebrek aan discipline’ of ‘tijdgebrek’ wordt bij de open antwoorden veel vaker als struikelblok genoemd dan bijvoorbeeld dat de Bijbel geen eenvoudig boek is. We nemen het onszelf kwalijk als we niet aan ons eigen ideaal voldoen. Bijbellezen wordt daardoor al gauw verbonden met schuldgevoelens, en dat is juist weer een extra drempel om ermee aan de slag te gaan.
Lees je Bijbel! Hoe dan?
Hoe kan het dan wel? Extra uren in de dag, zoals een respondent als wens aangaf, kunnen we helaas niet bieden. Veel andere hulpmiddelen – (digitale) leesplannen, meditaties, studieBijbels en achtergrondinformatie zijn al volop beschikbaar. Maar er is nog iets extra’s nodig: inzicht in onszelf. Waarom wil ik eigenlijk Bijbellezen? Wat weerhoudt me? Hoe kan ik me daar overheen te zetten? Wat is voor mij een haalbare eerste stap? En een tweede en derde? Wat voor manier van Bijbellezen past bij mij, en hoe kan ik mijn Bijbelmoment net zo’n vanzelfsprekende plek geven in mijn leven als eten, drinken en tandenpoetsen?
Speciaal voor wie daarmee aan de slag wil, is net Lees je Bijbel
En nog een extra tip: schaf er meteen twee aan, en geef er eentje cadeau aan een maatje waarmee je tijdens deze ontdekkingstocht samen kunt optrekken. Want ook dat bleek uit de enquête: we hebben elkaar nodig om ervaringen uit te wisselen, elkaar bij de les te houden en inspiratie te delen.
Anne-Mareike Schol & Renske Huisman
Hoofd Bijbelgebruik en uitgever bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap