Twee navelstrengen

Bij Psalm 1:3

Moederdag. Een dag om dankbaar stil te staan bij de vrouw die me droeg, baarde en zoogde en zo mijn moeder werd. Mijn navelstreng is bij mijn geboorte doorgeknipt, maar mijn moeder blijft mijn moeder, wat er ook gebeurt. Of ik de verbondenheid nou voel of niet.

Dat je die verbondenheid ervaart, is niet vanzelfsprekend. Gelukkig kan er veel veranderen. Toen ik jonger was, maakte ik een donkere periode mee. De psycholoog die me daar doorheen hielp, liet mij mezelf tekenen. Ik tekende een foetus op een groot vel papier. Nog niet levensvatbaar, de moederschoot nog nodig. Maar die moederschoot was nergens te bekennen – tenminste, niet op mijn tekening. Het rafelige uiteinde van mijn navelstreng tastte rond waar het kon wortelen, op zoek naar voeding, leven, houvast. De psycholoog wist er wel raad mee. ‘Voel jij je wel verbonden met je moeder?’, vroeg hij. ‘Dat heeft ieder mens nodig.’

Dat was jaren geleden. Inmiddels ben ik innerlijk gegroeid en de relatie met mijn moeder groeide mee. En nu ik terugkijk, zie ik nog een betekenis van die tekening. Een veel diepere. Nee, ik was misschien niet goed verbonden met mijn moeder. Maar ik was vooral niet goed verbonden met God. Naast een lichamelijke navelstreng heb ik ook een geestelijke. De eerste verloor zijn functie bij mijn geboorte en werd doorgeknipt, de tweede blijft. En die tastte mijn innerlijke leegte af op zoek naar een plek om te wortelen. Op zoek naar voeding, naar leven, naar houvast.

De dichter van Psalm 1 geeft me eenzelfde beeld voor dit zoeken naar verbinding, maar dan met andere woorden. Gelukkig is de mens die de weg van God gaat. ‘Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water.’ Een boom aan een beek. Vaak genoeg gezien. Stam, takken, loof. Helder, stromend water. Maar laat het beeld eens openbreken. Kijk dwars door de aarde heen en zie de wortels van de boom. Ze vertakken zich onder de grond zoals de takken in de lucht. Alsof je de boom ziet, weerspiegeld in het water. Uit elke hoofdwortel ontspruiten zijwortels, steeds dunner, steeds fijner, totdat het haarwortels zijn. Zij nemen het frisse water in zich op en voeren het omhoog, door het hele wortelstelsel heen, zodat het – voor het mensenoog zichtbaar – de boom tot in de bladpunten voedt. Deze boom, stevig geworteld in de grond, drinkt rechtstreeks uit de bron. Tuinman noch gieter komt eraan te pas.

En het beeld kan zich nog verder openen. De stam, de takken en de bladeren – dat ben ik. Mijn zichtbare, waarneembare buitenkant. Mijn lichamelijke bestaan, dat voor elk mensenoog zichtbaar is. De wortels onder de grond zijn de rafelige uiteinden van mijn navelstreng. De navelstreng van mijn ziel. Die heeft gezocht en afgetast. Waar kan ik wortelen? Waar komen mijn levenssappen vandaan? Uit welke bron is het goed te drinken? De rafelige uiteinden van mijn geestelijke navelstreng – de wortels van die boom. In het verborgene groeien zij steeds breder, steeds dieper in God; wortelen ze in de diepste grond van het menszijn. En zij drinken onbelemmerd uit de bron van levend water. Nemen het leven in zich op en brengen het naar boven, naar mijn zichtbare, waarneembare buitenkant.

Zo te leven, stevig geworteld in de grond die God is. Direct drinkend uit de bron. Daar verlangde ik hevig naar. Ja, ik ben een boom – een met de zintuigen waarneembaar persoon die op aarde leeft, een kind van mijn moeder. Maar ik ben ook een kind van God, zoekend hoe te wortelen in de grond die God is. In het verborgene, in de diepte zocht mijn geestelijke navelstreng. En ze vond goede grond, aan een bron van levend water. Mijn wortelstelsel groeit steeds dieper, steeds breder. Vindt voeding, leven, houvast. En bovengronds draagt de boom die ik ben steeds mooiere bloesem en steeds meer vrucht.

Theologe Marga Haas vindt haar inspiratie in de mystiek van alle eeuwen. Elke twee weken publiceert ze een korte overweging bij een Bijbeltekst op haar website. Een abonnement op de mailservice is gratis. Zie www.margahaas.nl