Reizen voor de lol?
Reizen is tegenwoordig een betaalbare luxe. Je wilt een stedentrip maken naar Londen? Cultuur snuiven bij de piramides van Gizeh in Egypte of gewoon luieren op een subtropisch eiland? Reizen doe je nu voor je plezier, maar was in de tijd van de Bijbel levensgevaarlijk!
Decadent
De rijke Grieken en Romeinen in de oudheid staan erom bekend dat ze veel lol maakten. Zij hadden vakanties die maanden duurden. In een klein gezelschap trokken zij dan langs alle culturele en religieuze topattracties van Griekenland en Klein Azië. In een reisgids konden ze lezen wat er in Athene, Delfi of Korinte allemaal te bezichtigen was. Of ze maakten gewoon wekenlang plezier aan de stranden van Ostia en Napels, langs de kust van de Middellandse Zee.
Gevaarlijk
Maar voor de meeste mensen in de tijd van de Bijbel was reizen zeker niet leuk! Reizen was meestal levensgevaarlijk. Wie alleen op pad ging, liep het risico door bandieten in elkaar geslagen en beroofd te worden. De eenzame reiziger was ook weerloos tegen een aanval van roofdieren. Die kwamen in het oude Israël in groten getale voor: leeuwen, beren, panters, hyena’s. Vooral in het dal van de rivier de Jordaan moest de reiziger goed opletten!
Zoek een reisgenoot
Toch bleef men niet thuis. Wie op reis moest, zocht een reisgenoot die vrijwillig of ook wel tegen betaling gezelschap bood. Soms ging de hond mee. Niet voor de gezelligheid, maar om te waarschuwen voor rovers en wilde dieren, en om die op afstand te houden.
Dus lezen we in de verhalen in de Bijbel dat de mensen vaak in tweetallen reisden: Paulus en Barnabas, Tobias en Rafaël (met hond), Barnabas en Marcus, Paulus en Silas. Ook de leerlingen van Jezus gingen met z’n tweeën op pad.
Gewapend escorte
Hoe belangrijker iemand was, des te meer reisgenoten. De koningin van Seba kwam met een groot gevolg bij Salomo in Jeruzalem op bezoek. Zij nam niet alleen hovelingen en diplomaten mee, maar ook soldaten om de karavaan onderweg te beschermen. Dat laatste was zeker nodig vanwege de cadeautjes die de koningin voor Salomo had bedacht: edelstenen, parfums en maar liefst 3600 kilo goud. Het verhaal is te lezen in 1 Koningen 10
Neem de tijd
Wie op reis ging in de antieke oudheid, moest daar wel de tijd voor nemen. Rekening houdend met moeilijk terrein en slecht weer kon men te voet wel 25 tot 35 kilometer per dag halen (een dagreis). Maakte men gebruik van een ezel, dan haalde men zo’n 40 kilometer. Naar verluid kon een koerier van de Romeinse postdiensten op één dag 150 kilometer ver komen. Maar dat was echt uitzonderlijk in de oudheid.
Onthaasten
Een pelgrim die van Nazaret in Galilea naar Jeruzalem in Judea ging, had geen haast. Hij deed er gemiddeld drie dagen over. Voor een tocht van Jeruzalem naar Babel moest men, als alles volgens plan verliep, toch al gauw op zo’n 50 dagen rekenen. Wie in een karavaan reisde kon er zelfs drie en een halve maand over doen.
Denk – genietend deze zomer op uw vakantiebestemming in het Middellandse Zeegebied – eens aan de beslommeringen van het reizen in de wereld van de Bijbel. En tel dan maar je zegeningen. Reizen is veiliger en comfortabeler. En veel sneller! Als het moet, bent u binnen één dag weer op uw werk! Alleen is dát is dan weer een gedachte waar de reiziger vroeger niet van wakker lag…
dr. Jaap van Dorp is Bijbelwetenschapper en teamleider Vertalen. Hij werkt vanaf 1991 als oudtestamenticus bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.