Genesis in het Drents

Een vertaling van de Bijbel in de eigen streektaal spreekt aan. De Biebel in t Grunnegers en de Biebel in de Twentse Sproake zijn te raadplegen op deBijbel.nl. En nu is er ook een nieuwe vertaling van het Bijbelboek Genesis in het Drents.
 
Kerkdienst in ’t Drents
De Drentse vertaling van het Genesis hoorde ik zondagochtend 15 november voor het eerst tijdens een Drentstalige kerkdienst in de Koepelkerk in Smilde. De plaatselijke dominee Wim Smit las een gedeelte uit Genesis 12. En zijn collega Jennie Lambers-Niers hield daar de preek over. De Drentse cantorij ‘Metandoen’ zong een bewerking van het scheppingsverhaal uit Genesis 1 en 2. En na de dienst werd de Genesis-vertaling aangeboden aan wethouder Gert Jan Bent van Midden-Drenthe.
 
Zeven jaar werk
Aan de Drentse vertaling van het Bijbelboek Genesis is zeven jaar intensief gewerkt. Vanaf 2008 kwamen zeven leden van de Biebelvertaalgroep van de Warkgroep Drentstalige Karkdiensten elke maand een halve dag bijeen om hun vertaalwerk van Genesis te bespreken. In juni  dit jaar werd de vertaling afgerond en aangeboden aan de uitgever, het Huus van de Taol in Beilen.
 
Uit het Hebreeuws in het Drents
De Biebelvertaalgroep vertaalde het boek Genesis uit het origineel, de Hebreeuwse Bijbel. Het werd een gezamenlijke onderneming van brontekstkenners en kenners van de verschillende soorten Drents. Samen probeerden ze een vertaling te maken in begrijpelijk Drents en daarbij zo veel mogelijk recht te doen aan de Hebreeuwse brontekst. Dat leverde veel interessante discussie op. Het begon al met de vraag: in welk Drents vertalen wij? De provincie kent in de verschillende regio’s  diverse lokale taalvarianten. Voor de vertaling van Genesis is uiteindelijk gekozen voor de taal van Midden-Drenthe.
 
Drents taaleigen
De vertaling moest vooral in het Drents goed overkomen. Typische Drentse woorden en uitdrukkingen kregen de voorkeur boven formuleringen die als standaard Bijbeltaal bekend zijn. Soms leverde een letterlijke vertaling een bevredigend resultaat op. Zoals ‘Der zal locht werden’ (Er moet licht komen, NBV) in Genesis 1:3. Of in het verhaal over Abraham en Sara in Genesis 18:2 ‘Hij sleug zien ogen op en zag dreei manlu bij hum stoan’ (Toen hij opkeek, zag hij even verderop plotseling drie mannen staan, NBV). Maar in het direct daarop volgende deel van het vers waarin wordt verteld dat Abraham snel op de drie mannen afgaat, staat iets dat volgens mij typisch Drents is: ‘Vortdoalijk kwam hij in ’t èende, giespelde heur in de muuit en beug diep veur heur.’ (Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep, NBV).
 
De Bijbel dichtbij
Die laatste zin van Genesis 18:2 klinkt voor Drentse oren heel vertrouwd. Ds. Lambers-Niers lichtte bij de presentatie van de nieuwe vertaling toe dat juist die eigen Drentse bewoordingen ervoor zorgen dat het Bijbelverhaal dichtbij komt en mensen in hun hart raakt. Dat een vertaling in streektaal zo’n effect kan hebben, motiveert om door te gaan met het werk. De Biebelvertaalgroep begint nu met de vertaling van het Bijbelboek Exodus in het Drents.

De kerkdienst, georganiseerd door de Warkgroep Drentstalige Karkdiensten, is nog terug te luisteren op RTV Drenthe

Lees hier de Biebel in t Grunnegers
 
Lees hier de Biebel in de Twentse Sproake

Dr. Jaap van Dorp is Bijbelwetenschapper en vertaler van de Bijbel in Gewone Taal