De Bijbel voor millenials 

Terwijl ik net aan deze blog begin, loopt stagiaire Klazina (24 jaar) binnen. Of ik een tekstje wil controleren voor gebruik op de Instagram pagina van ons jongerenplatform MOVE. Het onderwerp: een leuke nieuwe Bijbel-app: ‘Reading scripture’, een initiatief van The Bible Project. De app gebruikt korte, toegankelijke video’s met achtergrondinformatie. Voor je met lezen begint neem je een moment om even rustig in en uit te ademen en God te zoeken. Je eindigt met het lezen van een toepasselijke psalm. We zijn enthousiast en besluiten de app te tippen aan onze volgers. 

Hoe zorg je ervoor dat het geloof relevant en zichtbaar blijft in het leven van jonge mensen? Om die vraag te helpen beantwoorden lanceerde Living Image, het mediahuis dat ik mag leiden, ruim een jaar geleden MOVE. Met dit platform bereiken we dagelijks duizenden jonge mensen (18-30) op sociale media met eerlijke verhalen over het leven met God. 
Net als de app ‘Reading scripture’ doen we dat op een manier die aansluit bij hun belevingswereld en mediagebruik. Dat is hard nodig, want veel jonge mensen staan open voor God en geloof. Maar om dat vorm te geven is voor velen een grote uitdaging in een wereld waarin iedereen schreeuwt om je aandacht en alles mogelijk lijkt. 
In het christelijke leven uit mijn jeugd stonden vaste momenten van gebed, Bijbellezen en kerkgang centraal. Er zijn nog steeds orthodox-christelijke millennials (geboren tussen 1980 en 2000) die daaraan vasthouden. Maar voor veel jonge gelovigen is het een behoorlijke uitdaging om met God en geloof bezig te zijn in een samenleving die steeds minder waarde hecht aan ritme, kaders, vaste waarheden en dagelijkse gewoonten. Dat vertaalt zich ook naar een veel lossere omgang met kerk, gebed en Bijbel dan bij de generaties voor ons. 

In deze trend verliest ook de Bijbel gestaag terrein, blijkt uit allerlei onderzoeken. Ik vraag Klazina ernaar. ‘Nee ik lees bijna nooit de Bijbel. Af en toe via mijn Bijbel-app. Een papieren Bijbel ligt wel altijd opengeslagen in mijn huiskamer’. Het lijkt me een erkenning dat de Bijbel als woord van God centraal mag staan. Maar het actief gebruik ervan lijkt naar de achtergrond te verdwijnen. Ik herken dat zelf ook. Ik lees graag licht verteerbare theologie, luister regelmatig naar christelijke muziek en ga vaak naar de kerk. Maar een los stuk uit de Bijbel lezen zonder verdere context, hoe moest dat ook al weer?

Is het überhaupt niet te veel gevraagd om zelfstandig, met vaak gebrekkige achtergrondinformatie de Bijbel te lezen? Lezen, notabene. Hoeveel 22-jarigen pakken überhaupt nog een boek? En waarom zou dat eigenlijk moeten? De Bijbel werd geschreven om te worden voorgedragen in de geloofsgemeenschap. Een gemeenschap die er vervolgens op kon reageren, over doorpraten. In mijn kerk (Nieuwe Kerk Utrecht) bezoeken honderden mensen een Bijbelkring. Ook Klazina praat met vriendinnen samen over het geloof. Samen lukt het wel om te ontdekken wat de Bijbel te zeggen heeft. 
Zo zoeken we naar manieren om met de Bijbel bezig te blijven. We hebben houvast aan elkaar, maar het is ook belangrijk om de Bijbel in zijn context te lezen. Komt de populariteit van christelijke denkers en schrijvers als Rob Bell en Reinier Sonneveld daar misschien vandaan? Zij beschikken over het vermogen om Bijbelteksten enerzijds in een breder kader te plaatsen en ze anderzijds te koppelen aan het persoonlijke leven van de lezer of luisteraar. 

Dat doen de Bijbelpodcasts Eerst Dit (EO/IZB) en Dagvers (NBG) ook met succes. Dat succes is mede te verklaren doordat veel mensen liever luisteren (onderweg naar school/werk bijvoorbeeld) dan lezen. Het veranderend gebruik van de Bijbel loopt in de pas met een bredere trend die ik terugzie in ons mediahuis Living Image. Veel van onze klanten en partners zoeken naar bruikbare audio en video in de media, in het onderwijs en in de literatuur (audioboeken).
Dat betekent voor millennials niet dat we minder waarde hechten aan de Bijbel als Gods Woord. De jonge christenen in mijn omgeving neigen niet of nauwelijks naar een vrijzinnige geloofsbeleving. De Bijbel blijft het ijkpunt. De fysieke, gedrukte Bijbel zal altijd blijven bestaan, ook voor de MOVE-generatie. Maar Klazina, ik en veel anderen zijn wel degelijk geholpen met nieuwe vormen van Bijbelgebruik.
Ik ga ‘Reading scripture’ gelijk maar even downloaden.

Henk-Jan van Maanen 
Filmmaker en mede-oprichter van Living Image en MOVE