Bracht Jezus vrede of het zwaard?
Gedachten bij de assemblee van de Wereldraad van Kerken
Door Tabitha van Krimpen
Deze week ben ik bij de assemblee van de Wereldraad van Kerken. Meer dan 4000 christenen vanuit de hele wereld spreken met elkaar over belangrijke thema’s. De Wereldraad van Kerken heeft als doel de eenheid tussen christenen te bevorderen en een maatschappelijk geluid te laten horen. Eén van de meest urgente thema’s deze week is de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Die is door de Wereldraad al verschillende keren afgekeurd: ‘Oorlog is nooit een oplossing.’
Verzoenende woorden voeren in alle bijeenkomsten de boventoon. Medemenselijkheid, compassie, vrede, ‘ecumenism of the heart’; er klinkt zachte taal van harmonie en eenheid. Ook het thema van de assemblee is zacht: ‘De liefde van Christus beweegt de wereld tot verzoening en eenheid’. Dit is gebaseerd op 2 Korintiërs 5:14a
‘Jesus the compassionate’?
Het is mij eigenlijk iets té zacht en verzoenend allemaal. In de Bijbelstudies gaat het over de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan en ‘Jesus the compassionate’. Dit laatste slaat op Jezus in Matteüs 9:35b-36
Jezus heeft medelijden met de mensen, Hij toont compassie en die compassie ligt aan de basis van zijn bediening, zo vertelt Hyunju Bae van de presbyteriaanse kerk van Korea bij de Bijbelstudie. Ja, dat is waar, maar we moeten denk ik uitkijken dat we van Jezus niet een te lieve en zachtaardige man maken.
Heilige woede
We ontmoeten Jezus in de evangeliën namelijk niet (alleen) als zacht en verzoenend, maar als scherp, uitgesproken, tegendraads en soms woedend. Hij neemt geen blad voor de mond, gooit de tafels van de geldwisselaars bij de tempel in Jeruzalem omver en in Matteüs 23:13-19
Bijbelwetenschapper James Dunn schrijft in zijn boek Jesus Remembered (p. 3) dat de eerste vraag die studenten over begin van het christendom zouden moeten stellen is: ‘Wat was het aan Jezus dat zowel de impact verklaart die Hij op zijn discipelen had, als waarom Hij gekruisigd werd?’
Een goede beschrijving van wie Jezus was, kan zijn kruisiging en de aanloop daar naartoe niet buiten beschouwing laten. Jezus was iemand die het bloed onder je nagels vandaan haalde, iemand die de bestaande orde bedreigde en werd gezien als een oproerkraaier. Niet voor niets werd Hij veroordeeld en schreeuwde de menigte: ‘Kruisig Hem!’ (Matteüs 27:22
; Marcus 15:14 ; Lucas 23:21 ; Johannes 19:15 )
Vrede of het zwaard?
Hoe meer er op de assemblee over vrede, verzoening en liefde werd gesproken, hoe meer ik moest denken aan Matteüs 10:34-39
‘Denk niet dat Ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want Ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader, tussen een dochter en haar moeder en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder; huisgenoten worden elkaars vijanden! Wie meer van zijn vader of moeder houdt dan van Mij, is Mij niet waard, en wie meer houdt van zijn zoon of dochter dan van Mij, is Mij niet waard. Wie niet zijn kruis op zich neemt en Mij volgt, is Mij niet waard. Wie zijn leven probeert te behouden zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van Mij, die zal het behouden.’
Is vrede het enige antwoord en de enige opdracht aan christenen? In dit gedeelte laat Jezus zien dat zijn komst en het komst van het Koninkrijk niet alleen maar vrede en verzoening teweegbrengen, maar ook verdrukking en verwijdering. Het zijn de twee kanten van het Koninkrijk van God, zo las ik in een exegetisch commentaar. In de toekomst én nu zijn deze twee uitersten van verzoening en verdrukking merkbaar.
‘De liefde van Christus beweegt de wereld tot verzoening en eenheid’, ja, maar behalve verzoening en eenheid is er ook scheiding en het tegenovergestelde van eenheid. Er is haat, oorlog en verdeeldheid, niet alleen in de wereld als geheel, maar ook in families en zelfs in intieme relaties. Er kan zelfs een beroep op je worden gedaan om net als Jezus een gruwelijke dood te ondergaan.
Meer dan ikzelf en wij als Nederlanders kunnen beseffen, ondervindt een groot deel van de 4000 christenen op de assemblee wél aan de lijve wat de consequenties zijn van jezelf christen noemen. Zij ervaren dat het ‘in de voetsporen treden van Jezus’ zorgt voor verstoting uit je eigen familie, vervolging of nog erger.
Laten we van het christendom niet een doekje voor het bloeden maken. Maar al te vaak zijn liefde, verzoening en eenheid ver te zoeken, zowel binnen als buiten de kerk. Laten we dat niet wegstoppen, maar die verschillen in de ogen kijken en bespreekbaar maken. Jezus was geen zachtaardige allemansvriend, maar iemand die ons telkens weer wakker schudt en een weg wijst die we eigenlijk liever niet gaan.
Tabitha van Krimpen (1998) is tot en met november 2022 de Jonge Theoloog des Vaderlands en daarmee ambassadeur van de theologie in Nederland. Ze groeide op in Woudenberg, studeerde bedrijfskunde en theologie (Cum Laude) aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Daarna behaalde ze een master bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit. Nu volgt ze een master theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. Als Jonge Theoloog des Vaderlands is ze vooral bezig met jonge generaties en de toekomst van de kerk. Zie ook tabithavankrimpen.nl
