Dag 77 / Lev. 24-25, Ps. 119:161-168

₁De HEER zei tegen Mozes: _2-3‘Draag de Israëlieten op om je voor de verlichting zuivere olijfolie te brengen: er moet in de ontmoetingstent, buiten het voorhangsel dat de ark met de verbondstekst afschermt, altijd licht branden. Aäron moet ervoor zorgen dat de lampen de hele nacht voor de HEER blijven branden. Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht, voor alle komende generaties. ₄De lampen moeten elke nacht voor de HEER branden, op een kandelaar van zuiver goud.

₅Bak van tarwebloem twaalf broden van twee tiende efa per stuk. ₆Leg ze voor de HEER neer in twee rijen, twee rijen van zes, op de met zuiver goud overtrokken tafel. ₇Brand bij elke rij zuivere wierook, als teken voor de hele gave, als offergave voor de HEER. ₈Elke sabbat opnieuw moet de priester twee rijen brood voor de HEER neerleggen, uit naam van alle Israëlieten. Deze verplichting geldt voor altijd. ₉Het brood is bestemd voor Aäron en zijn zonen. Ze moeten het eten op een heilige plaats, want het is allerheiligst. Het is voor altijd voor hen bestemd, als hun aandeel in de offergaven voor de HEER.’

₁₀Met de Israëlieten was een man meegekomen die geboren was uit een Israëlitische vrouw en een Egyptische man. Toen deze man op zekere dag slaags raakte met een Israëliet ₁₁en een vloek uitsprak waarin hij Gods naam lasterde, werd hij aan Mozes voorgeleid. Zijn moeder heette Selomit; ze was een dochter van Dibri en behoorde tot de stam Dan. ₁₂De man werd in voorlopige hechtenis genomen tot een uitspraak van de HEER uitsluitsel zou geven over wat er moest gebeuren. ₁₃En de HEER zei tegen Mozes: ₁₄‘Breng degene die gevloekt heeft buiten het kamp. Allen die het gehoord hebben, moeten hun hand op zijn hoofd leggen en hij moet door de voltallige gemeenschap gestenigd worden. ₁₅En tegen de Israëlieten moet je zeggen: “Wie zijn God vervloekt, zal de gevolgen van zijn zonde dragen. ₁₆Wie de naam van de HEER lastert moet ter dood gebracht worden, die moet door de voltallige gemeenschap worden gestenigd. Of het nu een vreemdeling is of een geboren Israëliet, wie mijn naam lastert moet ter dood gebracht worden. ₁₇Ook wie een mens doodt moet ter dood gebracht worden, ₁₈en wie een dier uit andermans veestapel doodt, moet het vergoeden: een leven voor een leven. _19-20Wanneer iemand letsel toebrengt aan een ander, moet hem hetzelfde letsel worden toegebracht: een breuk voor een breuk, een oog voor een oog, een tand voor een tand. Wat hij de ander heeft aangedaan zal ook hem aangedaan worden. ₂₁Dus wie een stuk vee doodt moet het vergoeden en wie een mens doodt moet ter dood gebracht worden. ₂₂Vreemdelingen en geboren Israëlieten moeten volgens dezelfde norm worden berecht. Ik ben de HEER, jullie God.”’

₂₃Nadat Mozes dit tegen de Israëlieten had gezegd, werd de godslasteraar buiten het kamp gebracht en gestenigd. Zo voerden de Israëlieten uit wat de HEER Mozes had opgedragen.

₁De HEER zei tegen Mozes, op de Sinai: ₂‘Zeg tegen de Israëlieten: “Wanneer jullie eenmaal in het land zijn dat Ik je zal geven, moet het land rust krijgen, een sabbatsrust gewijd aan de HEER. ₃Zes jaar achtereen mogen jullie je land inzaaien, je wijngaard snoeien en de oogst binnenhalen. ₄Maar het zevende jaar moet het land volstrekte rust hebben. Het is een sabbatsjaar, dat aan de HEER gewijd is. Je mag dan je land niet inzaaien, je wijngaarden niet snoeien, ₅het koren dat vanzelf opkomt niet als oogst binnenhalen en niet de druiven oogsten van je ongesnoeide wijnstokken. Het moet een jaar zijn van volstrekte rust voor het land. ₆Wat er in dat jaar op het land groeit is voor jullie allen. Je mag er zelf van eten, maar ook je slaven en slavinnen, je loonarbeiders en de vreemdelingen die bij je te gast zijn; ₇ook voor je veestapel en voor de in het wild levende dieren kan het als voedsel dienen.

₈Na verloop van zeven sabbatsjaren, na zeven maal zeven jaar, wanneer er negenenveertig jaren verstreken zijn, ₉moeten jullie op de tiende dag van de zevende maand de ramshoorn luid laten schallen. Op Grote Verzoendag moet in heel het land de ramshoorn schallen. ₁₀Elk vijftigste jaar zal voor jullie een heilig jaar zijn, waarin kwijtschelding wordt afgekondigd voor alle inwoners van het land. Dit is het jubeljaar, waarin ieder naar zijn eigen grond en zijn eigen familie kan terugkeren. ₁₁Elk vijftigste jaar zal voor jullie een jubeljaar zijn. Je mag dan niet zaaien, het koren dat vanzelf opkomt niet als oogst binnenhalen en niet de druiven oogsten van je ongesnoeide wijnstokken. ₁₂Het is een jubeljaar, dat als heilig beschouwd moet worden. Jullie zullen dat jaar leven van wat er vanzelf opkomt.

₁₃In het jubeljaar zal ieder naar zijn eigen grond terugkeren. ₁₄Wanneer je een stuk grond aan een ander verkoopt of van een ander koopt, mag je elkaar niet benadelen. ₁₅Het aantal jaren dat na een jubeljaar verstreken is, bepaalt de prijs die de koper moet betalen; het aantal jaren dat de verkoper heeft kunnen oogsten, bepaalt de prijs die hij mag vragen. ₁₆Hoe meer jaren er nog resten, des te hoger de prijs; hoe minder jaren, des te lager, want wat verhandeld wordt is het aantal oogsten. ₁₇Benadeel je volksgenoten niet. Toon ontzag voor je God; Ik ben de HEER, jullie God.

₁₈Leef mijn bepalingen na, houd je aan mijn regels en handel ernaar, dan zul je onbezorgd in je land kunnen leven. ₁₉Het land zal zijn opbrengst geven en jullie zullen volop te eten hebben. Je zult er onbezorgd kunnen wonen, ₂₀en mochten jullie je afvragen wat je in het zevende jaar zult eten als je niet mag zaaien en oogsten, ₂₁bedenk dan dat Ik jullie het zesde jaar zal zegenen met een oogst die voor drie jaar toereikend is, ₂₂zodat je in het achtste jaar weer kunt zaaien en tot in het negende jaar kunt leven van de oude oogst, totdat je dat jaar de oogst kunt binnenhalen.

₂₃Land mag nooit verkocht worden zonder recht van terugkoop, want het land behoort Mij toe en jullie zijn slechts vreemdelingen die bij Mij te gast zijn. ₂₄In heel jullie land moet voor grond altijd het lossingsrecht blijven gelden.

₂₅Wanneer een van jullie tot armoede vervalt en een deel van zijn grond moet verkopen, kan zijn losser, zijn naaste verwant, zich aanmelden om het voor hem terug te kopen. ₂₆Gebeurt dat niet, maar beschikt hij na verloop van tijd zelf over voldoende middelen om de verkochte grond terug te kopen, ₂₇dan moet hij nagaan hoeveel jaren er sinds de verkoop zijn verstreken en het resterende deel van het oorspronkelijke bedrag terugbetalen aan degene aan wie hij het verkocht had. Dan kan hij naar zijn eigen grond terugkeren. ₂₈Vindt hij niet voldoende middelen om de koper terug te betalen, dan blijft het stuk grond tot aan het jubeljaar in handen van de koper. Maar in het jubeljaar valt het aan de verkoper terug en kan hij naar zijn eigen grond terugkeren.

₂₉Als iemand een woonhuis in een ommuurde stad verkoopt, geldt het lossingsrecht niet langer dan een jaar na het moment van verkoop; in dat geval geldt het lossingsrecht dus tijdelijk. ₃₀Wordt het huis niet binnen het jaar teruggekocht, dan vervalt het – indien het dus in een ommuurde stad staat – voorgoed aan degene die het gekocht heeft en diens nakomelingen. Er is daarna geen recht van terugkoop meer, en het huis valt in het jubeljaar ook niet aan de oorspronkelijke eigenaar terug. ₃₁Huizen in dorpen die niet ommuurd zijn, worden gerekend bij het land waarop ze staan. Daarvoor geldt het gewone lossingsrecht en in het jubeljaar vallen ze aan de oorspronkelijke eigenaars terug. ₃₂In de door de Levieten bewoonde steden, die zij als grondgebied toebedeeld hebben gekregen, geldt voor hen onbeperkt lossingsrecht voor huizen. ₃₃Een van de Levieten kan als losser zo’n huis terugkopen, en het valt – indien het op hun grondgebied staat – in het jubeljaar aan de oorspronkelijke eigenaar terug, want de huizen in de steden die bij de verdeling van het land onder de Israëlieten aan de Levieten zijn toegewezen, gelden als hun grondbezit. ₃₄De akkers en weidegronden bij die steden mogen helemaal niet verkocht worden, want die zijn voor altijd hun bezit.

₃₅Wanneer een van jullie tot armoede vervalt en zich niet kan handhaven, moet je hem bijstand verlenen, zoals je ook een vreemdeling zou helpen die bij je te gast is; je mag hem niet laten verkommeren. ₃₆Toon ontzag voor je God en laat je volksgenoten niet verkommeren. Wanneer je een volksgenoot een lening verstrekt, mag je hem vooraf geen rente en achteraf geen toeslag vragen. ₃₇Je mag van hem geen rente vragen als je hem geld leent, en geen winst maken als je hem voedsel geeft. ₃₈Ik ben de HEER, jullie God, die jullie uit Egypte heeft geleid om jullie Kanaän in bezit te geven en jullie God te zijn.

₃₉Wanneer een van jullie tot armoede vervalt en zichzelf aan jou verkoopt, mag je hem niet als slaaf laten werken. ₄₀Je moet hem beschouwen als een loonarbeider of als een vreemdeling die bij je te gast is. Tot aan het jubeljaar zal hij voor je werken, ₄₁dan hoeft hij je niet meer te dienen en kan hij met zijn gezin terugkeren naar zijn eigen familie en naar de grond van zijn voorouders. ₄₂De Israëlieten zijn mijn dienaren, Ik heb hen uit Egypte weggeleid; ze mogen niet worden verkocht zoals slaven verkocht worden. ₄₃Toon ontzag voor je God en beul hen niet af. ₄₄Als je slaven en slavinnen wilt hebben, kun je mensen uit de omringende volken kopen ₄₅of vreemdelingen die bij jullie te gast zijn of de nakomelingen die zij in jullie land hebben gekregen. Die slaven en slavinnen zijn je eigendom, ₄₆je kunt hen als erfelijk bezit aan je nakomelingen nalaten; zij zullen voor altijd als slaaf voor je blijven werken. Maar je volksgenoten, de Israëlieten, je eigen verwanten, mag je nooit afbeulen.

₄₇Wanneer mensen die als vreemdeling bij jullie te gast zijn, rijkdom vergaren en een van jullie tot armoede vervalt en zich aan zo’n vreemdeling of een afstammeling van een vreemdeling verkoopt, ₄₈behoudt hij het recht op lossing. Hij kan worden vrijgekocht door een broer, ₄₉een oom of een neef of een andere naaste bloedverwant, of hij kan, wanneer hij weer over voldoende middelen beschikt, zich zelf vrijkopen. ₅₀Samen met degene aan wie hij zich verkocht heeft, moet hij nagaan hoeveel jaren er liggen tussen het jaar van de verkoop en het eerstvolgende jubeljaar; de prijs wordt berekend naar het aantal dienstjaren, volgens het tarief van een loonarbeider. ₅₁Als er nog veel jaren resten, moet een evenredig deel van het bedrag als losgeld worden betaald; ₅₂als er volgens de berekening nog weinig jaren resten tot aan het jubeljaar, moet een evenredig deel worden afgelost. ₅₃Zo iemand moet op dezelfde manier behandeld worden als een loonarbeider die per jaar in dienst wordt genomen; jullie mogen niet toestaan dat hij wordt afgebeuld. ₅₄Wanneer hij niet op de een of andere manier wordt vrijgekocht, komt hij in het jubeljaar met zijn kinderen vrij. ₅₅Want de Israëlieten behoren Mij toe, ze zijn mijn dienaren; Ik heb hen uit Egypte weggeleid. Ik ben de HEER, jullie God.