‘Trouw’ is in het Nieuwe Testament een waarde die mensen moeten nastreven in hun omgang met anderen. Daarnaast wordt trouw genoemd als een belangrijke eigenschap van God en Christus. Tot slot worden gelovigen aangemoedigd om trouw te zijn aan hun geloof, ondanks tegenslagen.

Woorden voor ‘trouw’

Het Griekse woord voor ‘trouw’ in het Nieuwe Testament is pistis. Naast ‘trouw’ betekent dit woord ook ‘geloof’ en ‘vertrouwen’. De betekenis ‘trouw’ komt van deze betekenissen het minst vaak voor.

Trouw en betrouwbaarheid van mensen onder elkaar

Mensen moeten volgens het Nieuwe Testament betrouwbaar en eerlijk handelen. Zij moeten trouw zijn aan de waarheid en aan elkaar. Matteüs 24:45-47 spreekt positief over de betrouwbare dienaar die goed voor alles zorgt, als zijn heer op reis is.
2 Timoteüs 2:2 heeft het over ‘betrouwbare mensen die geschikt zijn om anderen te onderwijzen’.

De trouw van God en Christus

Net als in het Oude Testament duidt ‘trouw’ in het Nieuwe Testament ook een belangrijk kenmerk aan van God: zijn trouw betekent dat mensen onvoorwaardelijk op hem kunnen vertrouwen (zie 1 Korintiërs 10:13). Gods trouw blijft zelfs bestaan als de mens ontrouw aan hem is (Romeinen 3:3).
Christus wordt in het Nieuwe Testament ook ‘trouw’ genoemd (Hebreeën 3:2). Ook voor hem geldt dat zijn trouw blijft bestaan ondanks de ontrouw van mensen (2 Timoteüs 2:13): ‘als wij hem ontrouw zijn, blijft hij ons trouw, want zichzelf verloochenen kan hij niet.’

Trouw blijven aan het geloof

Regelmatig verwijst het woord pistis naar het trouw blijven aan het geloof in Christus ondanks verdrukking of verzoekingen. Het woord ‘trouw’ is in dit soort teksten vaak verbonden met begrippen als standvastigheid en volharding. Een voorbeeld is 1 Tessalonicenzen 1:4, waar staat: ‘Wij spreken dan ook in de gemeenten van God vol trots over uw standvastigheid en trouw onder de vervolgingen en onderdrukking die u moet doorstaan.’
Het is in dergelijke passages soms lastig te bepalen of het woord pistis met ‘geloof’ of met ‘trouw’ vertaald moet worden (zie Hebreeën 6:12; Openbaring 17:14). Het woord heeft in deze verzen beide betekenissen in zich en kan daarom misschien het beste weergegeven worden met ‘geloofstrouw’.

Boeken van het Oude Testament

Boeken van het Nieuwe Testament

Het bijbelboek Genesis is in het Hebreeuws geschreven. Hieronder zie je van een aantal woorden en zinnen in Genesis 1:1-2:4 hoe vaak ze in de Hebreeuwse tekst voorkomen:

• A. en zo gebeurde het: 7 keer
• B. God zag hoe mooi het was: 7 keer
• C. aarde: 3×7 keer
• D. hemel/koepel: 3×7 keer
• E. God: 5×7 keer

Het verhaal vertelt hoe God de hemel en de aarde in zeven dagen gemaakt heeft. In de Bijbel is zeven een belangrijk getal. Het geeft vaak aan dat iets helemaal compleet is.

Hieronder staan sommen. Gebruik de getallen die bij de letters hierboven staan (bijvoorbeeld C=3×7=21).

Zet daarna je antwoorden om in letters: 1=a, 2=b, 3=c, 4=d, enzovoort. Je leest dan de naam van een bijbelboek. Deze naam betekent: getallen.

• A+B =
• 1xC =
• D-B-1 =
• E:7 =
• D-(C:7) =
• (E:A)+4 =

Oplossing:

14; 21; 13; 5; 18; 9 = Numeri

Casuïstisch geformuleerde wetten stellen een algemene situatie voor, ingeleid door het woordje ‘wanneer’ (Hebreeuws: kî). Daaronder worden dan verschillende specifieke gevallen gerangschikt, met behulp van het woordje ‘indien’ (Hebreeuws: ’îm),  met daarna de rechtsbepaling of strafbepaling. Het boek Leviticus begint bijvoorbeeld op die manier. In Leviticus 1:2 lezen we:

‘Wanneer (kî) iemand van jullie de HEER een offer uit de veestapel wil aanbieden, kan dat een rund of een schaap of geit zijn.’

Dan volgen de bijzondere gevallen:

• ‘Indien (’îm) hij een rund als brandoffer wil aanbieden, dan ….’, zie Leviticus 1:3-9
• ‘Indien (’îm) hij een schaap of geit als brandoffer wil aanbieden, dan …’, zie Leviticus 1:10-13
• ‘Indien (’îm) hij vogels als brandoffer wil aanbieden, dan …’, zie Leviticus 1:14-17

In vertalingen is dit specifieke casuïstische woordgebruik niet altijd duidelijk zichtbaar.

‘Hoop’ verwijst in het Nieuwe Testament meestal naar het vertrouwen of de verwachting dat God zijn beloften na zal komen.

Woorden voor ‘hoop’

Het Griekse woord voor ‘hoop’ is elpis. Het werkwoord elpizoo dat hieraan verwant is, betekent ‘hopen’ in de zin van: ergens op rekenen, iets verwachten. De schrijvers van het Nieuwe Testament gebruiken deze woorden om uit te drukken dat God zijn beloften zal vervullen.
Hoewel de woorden ‘hoop’ en ‘hopen’ niet in alle boeken even vaak voorkomen, is de hoop op God of Christus een rode draad die door het hele Nieuwe Testament loopt.

Hoop in de evangeliën

In de evangeliën is hoop de verwachting dat Gods koninkrijk snel zal komen. De oude Simeon kijkt uit naar de tijd dat God Israël zal redden (Lucas 2:25) en de profetes Anna verwacht de bevrijding van Jeruzalem (Lucas 2:38).
Jezus’ volgelingen verwachten Gods koninkrijk, waarvan Johannes de Doper en Jezus gezegd hebben dat het nabij is (Matteüs 3:2; Matteüs 4:17). Zij zijn ervan overtuigd dat de beloften van God uit het Oude Testament spoedig vervuld zullen worden in de komst van de messias.
Na de hemelvaart van Jezus kijken de gelovigen uit naar zijn terugkomst. Zij wachten op zijn terugkeer, net zoals knechten hun heer opwachten die terugkeert van een bruiloft (Lucas 12:36).

Hoop in de brieven van Paulus

In de brieven van Paulus is hoop een vast vertrouwen dat God zijn belofte zal nakomen. God belooft de gelovigen dat hij hen zal redden. Dankzij de dood van Christus vergeeft God hun zonden en zullen zij het eeuwige leven ontvangen.
Niet alleen voor mensen, maar ook voor de rest van de schepping is er hoop. Eens zal God de aarde bevrijden en een einde maken aan de macht van de dood (Romeinen 8:18-27).

Hoop in Hebreeën en 1 Petrus

In Hebreeën en in de eerste brief van Petrus is de invloed te zien van de verdrukking waaronder de kerk te lijden had. Hoop is hier het blijven vasthouden aan het geloof dat God de gelovigen zal redden.
De schrijver van de Hebreeënbrief noemt hoop ‘een betrouwbaar en zeker anker voor onze ziel’ (Hebreeën 6:19). 1 Petrus 1:13 roept gelovigen op hun hoop te vestigen op de genade die ze zullen ontvangen als Jezus terugkomt.

In het Nieuwe Testament is zonde, net als in het Oude Testament, een belangrijk thema. Een verschuiving die heeft plaatsgevonden, is dat de nadruk komt te liggen op Jezus Christus’ overwinning van de zonde.

Zonde en de wet

In het vroege Jodendom was het denken over zonde nauw verbonden met de Joodse godsdienstige wetten. Deze ‘wet’ (de Tora) omschreef de wil van God, en het overtreden ervan werd als zonde gezien. In sommige delen van het Nieuwe Testament (Hebreeën, Jakobus) vinden we dit idee terug, maar het grootste deel van het Nieuwe Testament keert zich tegen deze opvatting. Jezus deed de wet weliswaar niet af als iets onbelangrijks, maar hij vond een zuiver innerlijk belangrijker dan uiterlijke tradities en regels (zie Matteüs 15:3-9; Marcus 7:21-23).
In de vroege kerk woedde in de beginperiode een discussie over het belang van de wet. Uiteindelijk won, onder invloed van Paulus, de gedachte dat de wet niet langer de basis was van het denken over rechtvaardigheid en zonde (Handelingen 10-11).

De wet als bewijs van zondigheid

Het denken over zonde in relatie tot de wet is vooral uitgewerkt door Paulus. Voor Paulus was de Joodse wet heilig, maar hij was ervan overtuigd dat mensen niet rechtvaardig konden worden door zich aan de wet te houden. De wet leidt niet tot rechtvaardigheid, maar juist tot veroordeling, want niemand kan de wet volledig en perfect naleven. Daarom bewijst de wet hoe zondig de mens is (zie onder andere Galaten 3:19-24).
In Romeinen 5:12-8:10 beschrijft Paulus de zonde als een kwade macht die via de wet de mens aan zich bindt en hem veroordeelt.

Verzoening door Jezus

Volgens Paulus vallen alle mensen, zowel Joden als christenen, onder het oordeel van de zonde (Romeinen 1-3). Maar door de dood van Jezus Christus kunnen zondaars die in Jezus  geloven, verzoend worden met God (Romeinen 5:17).
Door het hele Nieuwe Testament heen vinden we dit idee terug: Jezus is degene die de mensen redt van hun zonden (zie Matteüs 1:21; Johannes 1:29). Hij heeft de zonde overwonnen door zijn dood aan het kruis (1 Petrus 2:24; 1 Johannes 1:7). Daardoor wordt de gelovige een nieuw mens (Kolossenzen 3:10-11): zijn oude zondige natuur is vervangen door een nieuwe geestelijke natuur (zie Romeinen 8:10).

Oorsprong van zonde

Jezus noemt als oorsprong van de zonde het menselijk hart (Marcus 7:21-23). Paulus noemt het domein van het kwaad in de mens ‘het vlees’. Hij doelt daarmee vooral op lichamelijke begeerten die tot zonde kunnen leiden. De oorsprong van de zonde wordt door Paulus ook in verband gebracht met Adam: door de overtreding van Adam is er zonde in de wereld gekomen (Romeinen 5:12-19). 

Voorbeelden van zonden

In het Nieuwe Testament wordt zo’n twintig keer een opsomming van verschillende zonden gegeven, bijvoorbeeld in Matteüs 15:19; Romeinen 1:28-30 en 1 Petrus 4:3. Voorbeelden die genoemd worden, zijn moord, overspel, ontucht en diefstal.
Een zonde die elders in het Nieuwe Testament (vooral in de brief aan de Hebreeën) regelmatig ter sprake komt, is het afwijzen van Jezus Christus (Johannes 15:22).