Inleiding 1 Johannes

De eerste brief van Johannes is de langste van de drie brieven die aan Johannes toegeschreven worden. Deze drie brieven sluiten in bepaalde opzichten goed aan bij het evangelie volgens Johannes. Het is niet bekend of de brief geschreven is door apostel Johannes. Waarschijnlijk is de brief geschreven aan het einde van de eerste eeuw na Christus. In de brief wordt gewaarschuwd voor valse leraren die ontkennen dat Jezus ooit mens is geweest.

1 Johannes is geschreven in een crisissituatie. Deze situatie bepaalt dan ook het thema van het geschrift. Een belangrijke boodschap is de overtuiging van de auteur dat Jezus Christus door God gezonden is om de mensen te redden. Hierin wordt duidelijk hoe groot de liefde is waarmee God de wereld heeft liefgehad. Wie dat gelooft, heeft het eeuwige leven. En daarbij hoort de opdracht om de naaste lief te hebben.
Deze boodschap is een waarschuwing tegen de verdeeldheid in de gemeenten over de vraag of Jezus werkelijk mens is geweest. Volgens de auteur moeten gelovigen zich verzetten tegen de valse leraren die zeggen dat Jezus nooit mens is geweest.
Net als in Het evangelie volgens Johannes wordt in 1 Johannes de nadruk gelegd op de scheiding tussen ‘de wereld’ en kinderen van God. De scheiding tussen de wereld en de gelovigen is door het conflict extra belangrijk geworden, want volgens de auteur horen de misleiders niet tot de kinderen van God. 

Een echte brief is 1 Johannes niet: de gebruikelijke aanhef en slotgroet ontbreken. Maar het geschrift is ook niet bedoeld als een algemene tekst voor heel het christendom, want de auteur richt zich heel concreet aan een groep gemeenten waarvoor hij zich verantwoordelijk voelde.

Het is onzeker of de apostel Johannes de schrijver is van 1 Johannes. Deze brief is waarschijnlijk geschreven rond het jaar 100 na Christus. 

De drie geschriften die bekend staan als de brieven van Johannes komen uit dezelfde kring als het evangelie volgens Johannes. Waarschijnlijk is 1 Johannes, met de andere twee brieven, later geschreven dan het Johannes-evangelie. We weten niet of de auteur bekend was met de hele evangelietekst zoals wij die kennen.
De brief wordt toegeschreven aan apostel Johannes, hoewel in de tekst de naam van de schrijver ontbreekt. Net zoals bij het evangelie volgens Johannes, blijft het onzeker of de brieven verbonden kunnen worden met de apostel Johannes in Efeze.

Volgens bijbelwetenschappers zijn de drie brieven van Johannes geschreven na het evangelie volgens Johannes, rond het jaar 100 na Christus.

De eerste brief van Johannes is niet heel helder opgebouwd.

De opzet van de brief is niet heel helder, omdat de schrijver regelmatig voor een nieuwe inzet kiest. De schrijver begint in 1 Johannes 1:5 na het voorwoord. Daarna zet hij opnieuw in in 1 Johannes 2:18 en in 1 Johannes 4:1 waar hij de misleiders stevig aanpakt. Ten slotte volgt een nieuwe inzet in 1 Johannes 5:13 wanneer de schrijver aan zijn slotwoorden begint.
De schrijver van 1 Johannes bevindt zich in een crisissituatie. Hij wil zo indringend mogelijk van allerlei kanten belichten waar het in het geloof om moet gaan.