Inleiding Bijbelboek 2 Koningen

De boeken 1 en 2 Koningen vormen samen een doorlopend verhaal dat het vervolg is op 1 en 2 Samuel. In bijbeluitgaven is 1 en 2 Koningen in twee boeken gesplitst. Dat lijkt vooral gedaan te zijn vanwege de omvang. In de boeken staan verhalen over de koningen na David.

Het boek 2 Koningen ontleent zijn naam aan het feit dat het samen met 1 Koningen gaat over de vier eeuwen dat er koningen regeerden in Israël en Juda (van de tiende tot de zesde eeuw voor Christus).

Het boek 2 Koningen gaat over:

Beide delen eindigen met verovering van de hoofdstad en ballingschap. Deze nationale rampen worden gezien als een gevolg van het feit dat zowel Israël als Juda de Heer ontrouw is geworden. De verwoesting van de tempel en de wegvoering van een groot deel van de bevolking naar Babel vormen het grote keerpunt in de geschiedenis van het volk Israël.

Het gaat in de boeken 1 en 2 Koningen niet om gewone geschiedschrijving. De verhalen geven een visie op bepaalde gebeurtenissen en een beoordeling van de verschillende koningen.
Maatstaf voor die beoordeling is of een koning in overeenstemming met de wil van de Heer heeft gehandeld, of in strijd daarmee. Ongehoorzaamheid is vooral het dienen van andere goden. Het zet het bestaan van het volk van Israël op het spel, zowel in religieus als in politiek opzicht. Volgens deze maatstaf komen de koningen van het noordelijke rijk er slecht vanaf. En voor de koningen van Juda is het oordeel maar ten dele gunstig.
De in 1 en 2 Koningen vertelde geschiedenis van Juda is in bewerkte vorm opgenomen in 2 Kronieken.

Op grond van de geschiedkundige inhoud worden 1 en 2 Koningen tot de historische boeken gerekend, net als onder andere Rechters, Jozua, 1 en 2 Samuel.

In de Hebreeuwse Bijbel, de Tanach hoort het boek bij de Vroege Profeten. Het volk wordt in deze boeken steeds herinnerd aan de wet van Mozes en gewaarschuwd tegen het overtreden van de geboden.
Deze boeken zijn geschreven vanuit het perspectief van de ballingschap. Ze bieden dus een blik op hoe de geschiedenis tot de crisis van de ballingschap geleid heeft.

Het boek 1 en 2 Koningen is onderdeel van een groot geschiedwerk dat met de boeken Jozua,  Rechters, 1 en 2 Samuel de geschiedenis van Israël en Juda behandelt tot ongeveer 560 voor Christus.
In zijn huidige vorm dateert het boek waarschijnlijk uit de periode 550-500 voor Christus. Het boek beschrijft gebeurtenissen in de periode van de tiende eeuw tot de negende eeuw voor Christus.

Het boek bevat veel verschillende verhaaltradities over bekende profeten en bronnen voor de geschiedenis van Israël en Juda. In zijn huidige vorm is 2 Koningen het resultaat van een langdurig proces van overleveren en redigeren. Het redactieproces zou afgerond zijn tijdens of na de Babylonische ballingschap.

Het boek 2 Koningen bevat de voortzetting van de geschiedschrijving over de rijken Israël en Juda. Het kan in grote lijnen in tweeën ingedeeld worden:

Het eerste deel van het boek, 2 Koningen 1-17, vertelt de geschiedenis van beide rijken. Het begint met de regering van koning Achazja van Israël in het midden van de negende eeuw voor Christus. En het eindigt met de verovering van de hoofdstad Samaria door de Assyriërs, in 722 voor Christus. Het merendeel van de bevolking wordt dan weggevoerd.

Het tweede deel, 2 Koningen 18-25, brengt het verhaal van het koninkrijk Juda. Het begint met de ondergang van het rijk Israël en het eindigt met de verwoesting van Jeruzalem door Nebukadnessar, de koning van Babel, in 587 voor Christus.
De verwoesting van de tempel in Jeruzalem en het begin van de Babylonische ballingschap vormen het grote keerpunt in de geschiedenis van het volk Israël.

De verschillende koningen worden volgens een vast stramien beschreven. Steeds komen de volgende punten aan de orde: