Verbond in de Bijbel
Een ‘verbond’ is een overeenkomst tussen twee partijen die elkaar onder ede beloven om zich aan bepaalde afspraken te houden. Soms zijn de beloften wederzijds, maar vaak wordt de belofte alleen door de ene partij aan de andere gedaan.
In de Bijbel is het ‘verbond’ de belangrijkste beeldspraak die gebruikt wordt om de relatie tussen God en zijn volk mee te karakteriseren. Dat blijkt ook uit de namen van de twee delen van de christelijke Bijbel: ‘Oude Testament’ en ‘Nieuwe Testament’, waarin ‘testament’ een ander woord is voor ‘verbond’.
Betekenis van de verbondssluiting
Verbondssluiting bestaat waarschijnlijk al sinds het begin van de geschiedenis. Door verbonden en verdragen werden relaties tussen groepen tot stand gebracht en gereguleerd. Een verbond kon gesloten worden tussen volken, maar ook tussen individuen. Een bekend voorbeeld van het laatste zijn de afspraken rond het huwelijk
Onderdelen van de verbondssluiting
Het sluiten van een verbond omvatte meestal de volgende onderdelen:
- Er is sprake van historische gebeurtenissen waardoor een relatie tussen de twee partijen tot stand is gekomen.
- De twee partijen hebben bepaalde gemeenschappelijke ideeën, meestal op religieus gebied (bijvoorbeeld gemeenschappelijke goden).
- Door beide partijen of door de superieure partij worden normen opgesteld voor toekomstig gedrag.
- Er is een schriftelijke of mondelinge vorm waarin de overeenkomst wordt vastgelegd.
- Er vindt een ritueel plaats om de belofte te bekrachtigen.
Verband met religie en wetgeving
Het sluiten van een verbond was in de oudheid vaak nauw verbonden met religie. Als het verbond verbroken werd, werd er een beroep op de goden gedaan om dat te bestraffen. Verbondssluiting stond ook dichtbij wetgeving: de verplichtingen die het verbond met zich meebracht, werden vaak wetten. In een latere periode werd het verbond puur een vorm van wetgeving.