Vijf jaar Bijbel in Gewone Taal

Vijf jaar geleden werd de Bijbel in Gewone Taal gepresenteerd. Een spannend moment: de feestelijke overhandiging, de interviews, zelfs het journaal dat er aandacht aan besteedde. Hoe zou het gaan landen? 

Vandaag mogen we blij en dankbaar constateren dat deze vertaling zijn weg naar de lezer heeft gevonden. Veel lezers waarderen de duidelijkheid. Door de begrijpelijke taal en korte zinnen voegt deze vertaling iets toe, een Bijbel die je makkelijk leest. 
Maar opvallend genoeg, de reactie die we afgelopen jaren nog het vaakst te horen kregen gaat niet over begrijpen, maar over ervaren: ‘De tekst klinkt als nieuw’, ‘ik lees met nieuwe ogen’. Dát is de ervaring die allerlei lezers, jong en oud, de afgelopen jaren met ons deelden. 

Het Nederlands Bijbelgenootschap maakte de Bijbel in Gewone Taal vanuit de overtuiging dat deze vertaling de rijkdom van de Bijbel toegankelijk kan maken voor iedereen. We hebben tijdens het vertaalwerk de kracht van gewone taal leren kennen. En leren inzien dat je alles ook weer anders kunt zeggen, in woorden die iedereen kent. 

Gewone taal brengt de tekst dichtbij. Dat was onze eigen ervaring toen we eraan werkten. En nu de Bijbel in Gewone Taal vijf jaar gebruikt en gelezen wordt, weten we dat veel lezers die ervaring met ons delen. 

Een veelgebruikte tekst uit de BGT is het Onzevader, zoals het staat in Matteüs 6:9-13: 

Onze Vader in de hemel,
laat iedereen u eren.
Laat uw nieuwe wereld komen.
Laat op aarde uw wil gedaan worden,
net zoals dat in de hemel gebeurt.
Geef ons vandaag het eten dat we nodig hebben.
En vergeef ons wat we fout gedaan hebben, 
want wij hebben ook andere mensen hun fouten vergeven.
Help ons om nooit tegen u te kiezen.
En bescherm ons tegen de macht van het kwaad.
[Want u bent koning, u 
u regeert met grote macht, 
voor altijd. Amen.

Het is – ik beken het tot mijn schande – een van de weinige BGT-teksten die ik uit mijn hoofd ken. De afgelopen jaren hebt ik deze gebedstekst veel gebruikt, thuis aan tafel, als gebed bij de lunch tijdens BGT-presentaties, in de kindernevendienst, in een jeugddienst. En soms ook als voorbeeld  in gesprekken met mensen die sceptisch tegenover de BGT staan. Zoals die predikant die zei: ‘de BGT is niets voor mij, geloofstaal is voor mij geen gewone taal’. Maar op de tekst van het Onzevader was de reactie: ‘Wat mooi, zeg!’ 

‘Mooi gewoon is niet lelijk’. Dat oordeel over de BGT komt uit onverdachte bron: Pieter Oussoren schreef dit in een recensie van de BGT in het tijdschrift Onze Taal. Oussoren, maker van de Naardense Bijbel, de vertaling die het verst afstaat van de BGT. 

Mooi gewoon is niet lelijk. Dat gaat in de eerste plaats over taal. Maar dieper gaat het ook over wat die taal wil uitdrukken. Het Onzevader is niet alleen het gebed dat alle christenen verbindt, het is ook het gebed van eenvoud. Het gaat om vertrouwen op God  en daarnaast om onze trouw aan God. 

Het boek dat gaat over het grootste geheim dat ons mensen is toevertrouwd, hoeft geen moeilijke woorden te bevatten. God heeft zijn wijsheid bekendgemaakt aan heel gewone mensen (zie Matteüs 11:25 BGT). Natuurlijk is de Bijbel in Gewone Taal een vertaling, naast andere. Een vertaling die je niet alleen helpt om de tekst te begrijpen, maar die je ook kan verrassen. En je met nieuwe ogen laat lezen. 

Matthijs de Jong
Hoofd vertalen Nederlands Bijbelgenootschap

Verdiep je in… het Onzevader
Ontdek het Onzevader als bron voor ons geloof – 10 Bijbelstudies
Bestel ‘m hier